Khái niệm mặc dù “sản xuất sạch hơn” đã được giới thiệu vào nước ta từ năm 1995. Song đến thời điểm hiện nay, không ít doanh nghiệp người vẫn chưa hiểu đúng về khái niệm này.

Sản xuất sạch hơn là gì?

Theo định nghĩa của UNEP (Chương trình Môi trường của Liên hiệp quốc): Sản xuất sạch hơn là việc áp dụng liên tục chiến lược phòng ngừa tổng hợp về môi trường vào các quá trình sản xuất, sản phẩm và dịch vụ nhằm nâng cao hiệu suất sinh thái và giảm thiểu rủi ro cho con người và môi trường.

– Đối với quá trình sản xuất: Sản xuất sạch hơn bao gồm bảo toàn nguyên liệu và năng lượng, loại trừ các nguyên liệu độc hại và giảm lượng và tính độc hại của tất cả các chất thải ngay tại nguồn thải.

–  Đối với sản phẩm: Sản xuất sạch hơn bao gồm việc giảm các ảnh hưởng tiêu cực trong suốt chu kỳ sống của sản phẩm, từ khâu thiết kế đến thải bỏ.

–  Đối với dịch vụ: Sản xuất sạch hơn đưa các yếu tố về môi trường vào trong thiết kế và phát triển các dịch vụ.

Các khái niệm tương tự với sản xuất sạch hơn là: Giảm thiểu chất thải; Phòng ngừa ô nhiễm; Năng suất xanh…

Các khái niệm tương tự với sản xuất sạch hơn là: Giảm thiểu chất thải; Phòng ngừa ô nhiễm; Năng suất xanh… Về cơ bản, các khái niệm này đều giống với sản xuất sạch hơn; đều cùng có ý tưởng cơ sở là làm cho các doanh nghiệp hiệu quả hơn và ít ô nhiễm hơn.

Mục tiêu hướng tới của sản xuất sạch hơn

Mục tiêu của sản xuất sạch hơn là tránh ô nhiễm bằng cách sử dụng tài nguyên, nguyên vật liệu và năng lượng một cách có hiệu quả nhất. Điều này có nghĩa là thay vì bị thải bỏ sẽ có thêm một tỷ lệ nguyên vật liệu nữa được chuyển vào thành phẩm.

Khác với suy nghĩ truyền thống về môi trường là tập trung vào vấn đề phải làm gì với các chất thải và phát thải đã phát sinh. Sản xuất sạch hơn hướng tới việc tránh hay giảm thiểu được các chất thải và ô nhiễm trước khi chúng được sinh ra.

Sự khác nhau cơ bản giữa kiểm soát ô nhiễm và sản xuất sạch hơn là thời điểm thực hiện. Kiểm soát ô nhiễm được thực hiện sau khi đã có các chất thải, hay nói cách khác là tiếp cận “phản ứng và xử lý”. Trong khi đó, sản xuất sạch hơn là tiếp cận chủ động, theo hướng “dự đoán và phòng ngừa” theo phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”.

Mục tiêu của sản xuất sạch hơn là tránh ô nhiễm bằng cách sử dụng tài nguyên, nguyên vật liệu và năng lượng một cách có hiệu quả nhất.

Bên cạnh việc giảm thiểu các chất thải và ô nhiễm thông qua sản xuất sạch hơn, giảm nguyên liệu và năng lượng tiêu thụ. Sản xuất sạch hơn phấn đấu đạt hiệu suất sử dụng nguyên liệu trong phạm vi khả thi kinh tế cao sao cho càng gần 100% càng tốt.

Trên thực tế, sản xuất sạch hơn không chỉ là vấn đề thay đổi thiết bị mà còn là thay đổi thái độ, áp dụng bí quyết công nghệ và cải thiện quá trình sản xuất và sản phẩm.

Như vậy, sản xuất sạch hơn mang lại các lợi ích kinh tế song song với giảm tải lượng ô nhiễm. Sản xuất sạch hơn đồng nghĩa với giảm thiểu chất thải và phòng ngừa ô nhiễm. Sản xuất sạch hơn cũng là một bước hữu ích cho hệ thống quản lý môi trường như ISO14000.

Theo VNCPC

Ngày 20/11, tại Hà Nội, đã diễn ra lễ phát động “Giải thưởng quốc gia về hiệu quả năng lượng trong công nghiệp”. Giải thưởng là sáng kiến trong khuôn khổ dự án năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng do Vụ Tiết kiệm Năng lượng và Phát triển bền vững (Bộ Công Thương) và Tổ chức Hợp tác phát triển Đức – GIZ cùng phối hợp triển khai, dưới sự ủy quyền của Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển Liên bang Đức (BMZ).

Ông Đỗ Hữu Hào – Chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Phát biểu tại buổi lễ phát động, ông Đỗ Hữu Hào – Chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (VECEA) cho biết: Công nghiệp là ngành đóng vai trò quan trọng, thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Đây cũng là lĩnh vực có cường độ sử dụng năng lượng lớn hơn rất nhiều so với các lĩnh vực khác.

Theo ông Đỗ Hữu Hào, hiện nay, mức độ lãng phí năng lượng trong các ngành sản xuất công nghiệp tại Việt Nam còn khá lớn. Các khảo sát thực tế cho thấy, tiềm năng tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp được đánh giá vào khoảng từ 20-30%. Chi phí cho sản xuất kinh doanh tăng, đồng thời với việc giảm tính cạnh tranh của sản phẩm.

“Một trong các biện pháp hiệu quả để doanh nghiệp giữ được chi phí sản xuất thấp và tồn tại được trong môi trường cạnh tranh toàn cầu là áp dụng các công nghệ có hiệu suất năng lượng cao hơn và thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong toàn bộ dây chuyền sản xuất…” – Ông Đỗ Hữu Hào nhấn mạnh.

Không chỉ dừng lại ở việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc đối với hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, “Giải thưởng quốc gia về hiệu quả năng lượng trong công nghiệp” còn giúp doanh nghiệp quảng bá thương hiệu, đồng thời tuyên truyền, phổ biến các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thành công trên cả nước. Giải thưởng sẽ là sân chơi cho các doanh nghiệp công nghiệp trên khắp cả nước giao lưu, học hỏi, trao đổi các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, từ đó góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững.

Bà Sonia Lioret – Trưởng dự án Năng lượng tái tạo và Hiệu quả năng lượng (4E) của GIZ.

Theo bà Sonia Lioret – Trưởng dự án Năng lượng tái tạo và Hiệu quả năng lượng (4E) của GIZ, đây sẽ là giải thưởng thường niên với mục tiêu tăng cường nhận thức và cam kết về sử dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp. Đối tượng tham gia là các doanh nghiệp có các biện pháp và kinh nghiệm trong các giải pháp tiết kiệm chi phí năng lượng, quản lý nguồn lực hiệu quả và các mô hình kinh doanh thân thiện với môi trường.

Dự án năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng hỗ trợ các hoạt động nhằm thúc đẩy việc sử dụng năng lượng sạch trong các ngành công nghiệp ở Việt Nam. “Chúng tôi hỗ trợ quá trình rà soát các văn bản pháp luật liên quan đến kiểm toán năng lượng, xây dựng hướng dẫn kiểm toán năng lượng, hỗ trợ phát triển hệ thống thông tin về sử dụng năng lượng hiệu quả, triển khai thí điểm Mạng lưới Hiệu quả năng lượng Việt Nam, vv…” – Bà Sonia Lioret phát biểu.

Giải thưởng quốc gia về hiệu quả năng lượng trong công nghiệp năm 2017 sẽ diễn ra từ ngày 20/11/2017 đến cuối tháng 1/2018. VECEA là đơn vị tổ chức giải thưởng, với sự hỗ trợ của GIZ.

Đối tượng tham gia giải thưởng là các doanh nghiệp công nghiệp đang hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam, có mức tiêu thụ năng lượng từ 300 TOE/năm trở lên (tương đương với 2.000.000 kWh điện/năm) và đã thực hiện các giải pháp về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong khoảng thời gian từ 2011 – 2016.

Giải thưởng quốc gia về hiệu quả năng lượng trong công nghiệp năm 2017 sẽ có 2 hạng mục giải thưởng: 1/ Giải thưởng Giải pháp Tiết kiệm năng lượng tiêu biểu và 2/ Giải thưởng Giải pháp Tiết kiệm năng lượng độc đáo, sáng tạo.

Kết quả của Giải thưởng sẽ được công bố tại Lễ trao giải, dự kiến diễn ra vào tháng 1/2018. Doanh nghiệp được giải sẽ được nhận Chứng chỉ của Bộ Công thương/VECEA…

Theo Tạp chí Năng lượng Việt Nam