Trong bối cảnh dầu nhớt giả, nhớt tái chế tràn ngập thị trường, người sử dụng phương tiện cần có kỹ năng và kiểm tra kỹ trước khi cho thợ đổ nhớt vào xe.
Dầu nhớt ô tô, xe máy luôn cần thay thế định kỳ theo số kilomet nhằm giúp động cơ được bôi trơn và vận hành mượt mà tránh bị tình trạng ma sát gây ra hư hỏng cho các chi tiết máy như lòng, piston.
Tuy nhiên trong tình hình dầu nhớt giả đang tràn ngập thị trường, người sử dụng phương tiện cần kiểm tra kỹ trước khi cho thợ đổ nhớt vào xe. Vì nếu sử dụng nhớt giả, nhớt kém chất lượng xe sẽ bị ảnh hưởng đến hiệu xuất, lâu ngày dẫn tới tình trạng hư hỏng, xuống cấp động cơ, phí khắc phục rất tốn kém mà không đem lại chất lượng như ban đầu.
Theo chia sẻ của chị Thanh Hằng (30 tuổi), chị đi qua một tiệm sửa xe trên đường Lê Văn Lương (Phước Kiển, Nhà Bè, thành phố Hồ Chí Minh) tiện thay dầu nhớt cho chiếc xe máy đã đi hơn 3.000 km của mình. Ba tháng sau, khi xe thỉnh thoảng bị tắt máy bất chợt, chị Hằng mang tới cửa hàng nơi đã mua xe để bảo dưỡng và người thợ đã phát hiện nhớt có nhiều cặn bã tích tụ. Thợ nói rất có thể tôi đã đổ phải nhớt giả hoặc nhớt tái chế. Tất cả những lần trước kia tôi đều thay tại cửa hàng xe ủy quyền chính hãng”.
Anh Duy Đức- nhân viên sửa xe tại một gara sửa chữa xe máy ở quận 4, thành phố Hồ Chí Minh cho biết, tình trạng dầu nhớt giả, nhớt tái chế trà trộn trên thị trường không phải là hiếm. Không chỉ riêng người tiêu dùng, một vài tiệm sửa chữa nhỏ cũng có thể bị lừa.
Mỗi năm, cơ quan quản lý thị trường phanh phui hàng chục cơ sở sản xuất hàng giả, hàng nhái và hàng tái chế. Với nhớt giả, các đối tượng sử dụng một số thủ đoạn phổ biến để trà trộn vào thị trường. Phổ biến nhất là chúng sử dụng vỏ chai chính hãng của các thương hiệu lớn, gia công như mới.
Các đối tượng thu mua lại các vỏ chai dầu nhớt đã qua sử dụng từ các trung tâm sửa chữa xe máy, ô tô hoặc từ người tiêu dùng, sau đó làm sạch và đổ nhớt giả vào để bán lại như hàng mới. Chúng giữ nguyên nhãn mác, logo. Vì là vỏ chai chính hãng nên việc tái sử dụng bao bì này giúp các đối tượng dễ dàng qua mặt người tiêu dùng không tinh ý. Điều này khiến người mua khó phân biệt với sản phẩm thật.
Tương tự, liên quan tới nhớt tái chế, Công an tỉnh Bình Thuận cho biết cơ quan chức năng của tỉnh liên tục phát hiện, bắt quả tang các cơ sở tái chế dầu, nhớt thải trái phép tại một số địa phương. Hành vi tái chế nhớt thải trái phép làm gia tăng xảy ra hỏa hoạn, nguy hiểm hơn là đe dọa đến sức khỏe con người. Tuy vậy, vì lợi nhuận, một số đối tượng đã bất chấp, cố tình thực hiện các hành vi phạm pháp. Do vậy cần xử nghiêm để răn đe, phòng ngừa nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe người dân.
Hầu hết các sản phẩm dầu nhớt trên thị trường hiện nay đều sử dụng bao bì nhựa, rất dễ cho các đối tượng lợi dụng sản xuất sản phẩm nhựa có kích thước, hình dáng, màu sắc tương tự của các thương hiệu lớn, làm cho sản phẩm nhìn giống hàng thật.
Sau đó, các đối tượng làm nhãn mác, tem và mã vạch gần như y hệt với sản phẩm chính hãng. Đặc biệt, một số bao bì nhái còn có cả mã QR, tuy nhiên mã này thường không thể kiểm tra trên hệ thống chính hãng, dẫn đến các trang web không chính thống. Thậm chí, một số đối tượng còn tạo ra các tem giả, làm cho sản phẩm nhìn bề ngoài có vẻ đáng tin cậy.
Tinh vi hơn, các đối tượng pha trộn dầu nhớt kém chất lượng dầu công nghiệp rẻ tiền hoặc dầu đã qua sử dụng để tái chế. Các đối tượng xấu dùng dầu đã qua sử dụng, sau đó lọc sơ qua và pha trộn thêm với các hóa chất rẻ tiền để tạo thành dầu nhớt. Loại dầu này không còn các tính năng bôi trơn, làm mát và bảo vệ động cơ. Các đối tượng trộn dầu công nghiệp kém chất lượng để tạo cảm giác giống dầu thật, nhưng sản phẩm này thường không đạt tiêu chuẩn cho động cơ ô tô hoặc xe máy, dễ làm hỏng hóc.
Ngoài ra, các đối tượng có thể lợi dụng hệ thống phân phối không chính thống để đưa các sản phẩm ra thị trường. Nhóm này thường chọn bán nhớt giả qua các cửa hàng nhỏ, nơi không có quy trình kiểm tra nguồn gốc sản phẩm nghiêm ngặt như các đại lý lớn hoặc các trung tâm bảo dưỡng chính hãng.
Cùng với đó, nhiều nhớt giả được bán trên các sàn thương mại điện tử, trang mạng xã hội, với giá rẻ hơn nhiều so với sản phẩm chính hãng, thu hút người tiêu dùng muốn tiết kiệm chi phí nhưng thiếu kiến thức kiểm tra hàng thật giả.
Cần nâng cao nhận thức về nhớt để tránh mắc bẫy hàng giả, hàng kém chất lượng
Theo anh Duy Đức, việc phát hiện nhớt giả có thể rất khó khi xe mới chạy vài kilomet. Tuy nhiên, chỉ sau khoảng 100 – 200km, nhớt giả sẽ nhanh chóng xuống cấp, dẫn đến các biểu hiện như động cơ phát ra tiếng gào và nóng lên đáng kể. Lúc này, xe không còn phản ứng nhanh nhạy và nhớt sẽ chuyển sang màu đen rất nhanh.
Nhớt giả không có khả năng bôi trơn tốt, dẫn đến ma sát lớn trong động cơ, làm mòn các bộ phận và có thể gây hỏng hóc nghiêm trọng. Động cơ bị ảnh hưởng bởi nhớt kém chất lượng thường sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn, tốn nhiều nhiên liệu hơn và giảm công suất. Khi không đủ khả năng làm mát, động cơ có thể bị nóng quá mức và dẫn đến nguy cơ cháy nổ, gây nguy hiểm cho người lái. Cuối cùng, việc hỏng hóc động cơ do nhớt giả thường đòi hỏi phải sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận với chi phí rất cao.
Để tránh sử dụng phải nhớt giả, trước hết, người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức về vấn đề này và tìm đến những địa chỉ uy tín cung cấp nhớt, đặc biệt là cơ sở có hệ thống kiểm soát chất lượng và lưu trữ thông tin hiện đại. Cách tốt nhất người sử dụng nên mang xe đến các đại lý chính hãng của đúng mẫu xe mình đang đi để tiến hành thay dầu nhớt. Điều này sẽ giúp loại bỏ được những loại nhớt trôi nổi bán trên thị trường, bởi các cửa hàng chính hãng sẽ nhập nhớt với số lượng lớn đến từ các nhà cung cấp chính hãng.
Kiểm tra bằng mắt thường với bao bì, nhãn mác thường khó phát hiện nhưng đây là bước người dùng bắt buộc phải làm, nhất là kiểm tra niêm phong chai dầu nhớt, mùi vị và màu nhớt. Nhớt giả thường có màu sắc đậm hơn và có mùi khét, trong khi nhớt thật màu sáng và có mùi hương đặc trưng của nhiên liệu.
Ngoài ra, cũng nên chọn những cửa hàng phân phối các loại nhớt có thương hiệu. Nếu cửa hàng nào bán chai nhớt có giá quá thấp so với thị trường, người dùng nên xem xét lại bởi đây chắc chắn là nhớt kém chất lượng.
Kiểm tra niêm phong trước khi nhân viên sửa chữa đổ nhớt vào xe. Cần quan sát kỹ niêm phong trên chai nhớt. Nếu niêm phong trên chai nhớt được hàn không kỹ hay có dấu hiệu của vết trầy xước bất thường thì nên xem xét lại. Trong trường hợp phát hiện mình đổ phải nhớt giả vào động cơ, nên xả bỏ ngay và thay mới bằng nhớt chính hãng.
Chọn nhớt có chỉ số độ nhớt phù hợp với điều kiện làm việc của xe. Chỉ số độ nhớt càng cao, nhớt càng duy trì độ nhớt ổn định ở nhiệt độ cao. Đọc đánh giá và ý kiến của người tiêu dùng để có cái nhìn tổng quan về hiệu suất chất lượng của sản phẩm.
Tìm hiểu về nguồn gốc và thành phần của nhớt để đảm bảo rằng nó đáp ứng các yêu cầu cụ thể của động cơ và không chứa các hợp chất độc hại. Chọn nhớt có chỉ số độ nhớt phù hợp với điều kiện làm việc của xe, chỉ số nhớt càng cao thì nhớt càng duy tì độ nhớt ổn định ở nhiệt độ cao.
Nếu nhận thấy đã nạp nhớt giả vào động cơ, người dùng cần ngay lập tức thải bỏ loại nhớt đó và thay thế bằng nhớt chính hãng. Sau đó, sử dụng xe trong quãng đường khoảng 200 – 300km trước khi tiến hành thay nhớt một lần nữa để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn nhớt giả. Ngoài ra, việc sử dụng các dung dịch làm sạch động cơ chuyên dụng cũng được khuyến nghị để loại trừ triệt để nhớt kém chất lượng.
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với dầu nhờn động cơ đốt trong
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 14:2018/BKHCN về dầu nhờn động cơ đốt trong do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành nhằm tạo cơ sở chung để đánh giá và quản lý chất lượng đối với các sản phẩm dầu nhờn dùng cho động cơ đốt trong bắt đầu có hiệu lực thi hành kể từ ngày 30/7/2018.
Theo đó, kể từ ngày 15/12/2018, sản phẩm dầu nhờn động cơ đốt trong sản xuất, pha chế, nhập khẩu trên thị trường phải áp dụng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 14:2018/BKHCN. Dầu nhờn động cơ đốt trong được sản xuất, pha chế, nhập khẩu đã lưu thông trên thị trường trước ngày 15/12/2018 thì tiếp tục được lưu thông trên thị trường cho đến hết ngày 15/6/2020.
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về dầu nhờn động cơ đốt trong được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến việc nhập khẩu, sản xuất, pha chế, phân phối và bán lẻ dầu nhờn động cơ đốt trong tại Việt Nam. Các cấp độ nhớt động học của các loại dầu nhờn động cơ đốt trong phải đáp ứng các tiêu chuẩn công bố của nhà sản xuất (phù hợp với cấp độ nhớt của SAE hoặc các tiêu chuẩn quốc gia hoặc tiêu chuẩn khu vực hoặc tiêu chuẩn quốc tế). Các loại phụ gia sử dụng để pha chế dầu nhờn động cơ đốt trong phải đảm bảo phù hợp các quy định về an toàn, sức khỏe và môi trường và không được gây hỏng cho động cơ cũng như hệ thống tồn trữ, bảo quản, vận chuyển và phân phối sản phẩm. Ngoài ra, dầu nhờn động cơ đốt trong lưu thông trên thị trường phải đảm bảo được việc ghi nhãn theo quy định hiện hành.
Vân Thảo (T/h)
https://vietq.vn/chuyen-gia-chi-cach-tieu-dung-thong-minh-de-tranh-bay-nhot-gia-nhot-tai-che-d227659.html
