Theo các chuyên gia Mỹ, việc kết hợp nhiều loại thuốc giảm cân mới đã giúp người dân Mỹ chống lại nỗi lo tăng cân nhưng kèm theo đó là nỗi lo về tác dụng phụ của thuốc.
Các chuyên gia y tế và người tiêu dùng Mỹ cho biết, những loại thuốc giảm cân đang thay đổi rõ rệt, không chỉ giúp thay đổi những món ăn, mà còn cả cách họ nghĩ về thực phẩm, đặc biệt vào những ngày lễ lớn như lễ Tạ ơn hay Giáng Sinh.
Các hợp chất trong các loại thuốc chống béo phì mới ban đầu được thiết kế để điều trị tiểu đường. Chúng bao gồm semaglutide, được sử dụng trong thuốc Ozempic và Wegovy, hay tirzepatide, được sử dụng trong Mounjaro, và gần đây được phê duyệt dưới tên Zepbound. Hiện nay, những loại thuốc này được cung cấp dưới dạng tiêm hàng tuần và hoạt động một cách khác biệt so với bất kỳ chế độ ăn nào.
Chúng mô phỏng các hormone xuất hiện sau khi ăn để điều chỉnh sự ngon miệng và kích thích cảm giác no xuyên suốt giữa ruột và não. Theo các nghiên cứu, người dùng có thể giảm cân đến 15% đến 25% trọng lượng cơ thể của họ sau khi dùng thuốc.
“Đó là cách nó hoạt động – nó giảm đi những khía cạnh thưởng thức của thức ăn”, trích lời bác sĩ Michael Schwartz, chuyên gia về chuyển hóa, tiểu đường và béo phì tại Đại học Washington ở Seattle, Mỹ.
Đối với Stearns, người bắt đầu điều trị vào năm 2020, việc sử dụng các loại thuốc giảm cân mới có nghĩa là cô có thể ăn một vài miếng của các chiếc bánh yêu thích của mình trong lễ Tạ ơn và sau đó dừng lại ngay tức thì.
Thuốc giảm cân tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ gây hại cho sức khỏe nên cân nhắc khi sử dụng. Ảnh minh họa
Tuy nhiên, nhiều người cũng cho rằng sự thay đổi trong cách ăn uống có thể có những tác động về mặt tôn giáo và văn hóa, vì điều này thay đổi trải nghiệm của các kỳ nghỉ lễ tôn giáo và lễ hội thường xây dựng xung quanh việc tương tác với thức ăn. Đồng thời, có nhiều mối lo ngại rằng việc dùng thuốc có thể gây mất cảm giác thèm ăn hoàn toàn hoặc bị các tác dụng phụ như buồn nôn hoặc tiêu chảy.
Các nghiên cứu cũng cho thấy khi ngừng dùng thuốc, cảm giác thèm ăn sẽ trở lại, đi kèm với việc tăng cân nhanh chóng. Hơn 2/3 số bệnh nhân bắt đầu dùng thuốc giảm cân không còn sử dụng chúng nữa sau một năm.
Trong bối cảnh ngày nay, những loại thuốc như Wegovy là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống lại béo phì. Sự xuất hiện của nó mang lại hy vọng cho hàng triệu người trên khắp thế giới, làm thay đổi cách chúng ta nhìn nhận và đối mặt với một trong những thách thức lớn nhất về sức khỏe hiện nay. Tuy nhiên, như mọi loại thuốc, chúng cũng đi kèm với một số rủi ro và tác dụng phụ người dùng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ và tuân thủ liều lượng được đề xuất để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.
Tác dụng phụ của một số loại thuốc được FDA chấp nhận
Đối với những người béo phì, giảm cân thường là một hành trình khó khăn, đòi hỏi phải thay đổi lối sống. Đôi khi, thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục là không đủ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm cân. Dưới đây là một số thuốc giảm cân được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt. Tuy nhiên bên cạnh những tác dụng cho việc giảm cân thuốc cũng có nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
Thuốc giảm cân xenical (orlistat): Xenical (orlistat) là chất ức chế lipase, có thể giúp giảm cân. Thuốc làm giảm lượng chất béo hấp thụ trong ruột sau khi ăn. Do cách thức hoạt động, orlistat thường là lựa chọn tốt hơn cho những người có xu hướng ăn thức ăn béo. Thuốc dùng dưới dạng viên nang và nên uống cùng với thức ăn hoặc tối đa một giờ sau bữa ăn. Orlistat có thể làm giảm sự hấp thu các vitamin tan trong chất béo. Orlistat cũng đã được chứng minh là làm giảm chỉ số BMI, vòng eo, cholesterol và mức lipoprotein mật độ thấp (LDL) hay còn được coi là cholesterol “xấu”. Tuy nhiên không nên dùng xenical cho các trường hợp: Phụ nữ mang thai; Hội chứng kém hấp thu; Ứ mật; Quá mẫn cảm với orlistat.
Ngoài ra, một số loại thuốc có thể tương tác với xenical như: Cyclosporin; Levothyroxin; Thuốc chống đông máu, bao gồm warfarin; Amiodaron; Thuốc chống động kinh; Thuốc kháng virus, chẳng hạn như ritonavir. Khi dùng xenical có thể gặp những tác dụng phụ sau: Phân béo; Tăng phân khó kiểm soát hơn; Tăng đại tiện…
Thuốc giảm cân contrave (bupropion-naltrexone): Contrave là một loại thuốc kết hợp bao gồm bupropion – thuốc chống trầm cảm và naltrexone – chất đối kháng opioid. Cả hai kết hợp cùng với nhau giúp giảm cân cùng với chế độ ăn ít calo và tập thể dục phù hợp. Uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ và không dùng với các bữa ăn giàu chất béo.
Tuy nhiên không sử dụng contrave trong các trường hợp: Đang mang thai; Bị tăng huyết áp không kiểm soát được; Rối loạn co giật; Chứng chán ăn hoặc cuồng ăn; Đang sử dụng một loại thuốc khác có chứa bupropion; Sử dụng opiod mạn tính; Bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong contrive…
Trong khi dùng contrave, các tác dụng phụ sau đây có thể xảy ra: Buồn nôn hoặc nôn; Táo bón; Đau đầu; Chóng mặt; Khó ngủ; Khô miệng; Thay đổi tinh thần; Tăng huyết áp và nhịp tim; Hạ đường huyết…
Giống như các thuốc chống trầm cảm khác, bupropion có nguy cơ gia tăng suy nghĩ và hành vi tự tử, đặc biệt là ở trẻ em, thanh thiếu niên và thanh niên. Trong khi dùng contrave, hãy lưu ý bất kỳ thay đổi nào về sức khỏe tinh thần và liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu nhận thấy bất kỳ thay đổi tâm trạng nào hoặc có ý định tự tử.
Thuốc giảm cân saxenda (liraglutide): Saxenda (liraglutide) là một loại thuốc được tiêm dưới da, hoạt động bằng cách kích thích thụ thể GLP-1 trong não, giúp điều chỉnh sự thèm ăn. Saxenda cũng là một trong những phương pháp điều trị bệnh béo phì có thể áp dụng cho trẻ em từ 12 đến 17 tuổi mắc bệnh béo phì.
Một số tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng saxenda: Buồn nôn hoặc nôn; Táo bón hoặc tiêu chảy; Lượng đường trong máu thấp; Khó tiêu; Không dùng saxenda nếu có tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc ung thư tuyến giáp tủy hoặc hội chứng đa u tuyến nội tiết type 2; Đang mang thai; Bị dị ứng hoặc nhạy cảm với bất kỳ thành phần nào trong saxenda…
Thuốc giảm cân qsymia (phentermine – topiramate): Qsymia là thuốc kết hợp được phentermine (một loại thuốc tương tự như amphetamine) và topiramate (một loại thuốc chống động kinh). Thuốc có tác dụng làm giảm sự thèm ăn. Thông thường, qsymia được dùng một lần mỗi ngày vào buổi sáng vì nó có thể gây mất ngủ.
Ở liều tối đa trong các nghiên cứu lâm sàng ban đầu, 70% người lớn tham gia dùng qysmia đã giảm ít nhất 5% trọng lượng cơ thể trong một năm. Gần một nửa đã giảm 10% trọng lượng cơ thể trở lên. Trong các nghiên cứu bổ sung, qysmia giảm cân trung bình khoảng 7,7 kg so với giả dược.
Đối với người lớn, các tác dụng phụ phổ biến có thể bao gồm: Thay đổi khẩu vị; Ngứa ran hoặc tê trên da; Mất ngủ; Táo bón; Khô miệng. Đối với trẻ em, các tác dụng phụ phổ biến có thể bao gồm: Trầm cảm; Chóng mặt; Đau nhức cơ bắp; Sốt…
Không dùng qsymia nếu đang mang thai (hoặc có kế hoạch mang thai) hoặc hoặc đang cho con bú; Tăng nhãn áp; Bị cường giáp; Dị ứng hoặc nhạy cảm với bất kỳ thành phần nào trong qsymia; Hiện đang dùng MAOI hoặc đã dùng MAOI trong vòng hai tuần…Khi bắt đầu dùng qsymia, cần theo dõi bất kỳ sự thay đổi nào trong tâm trạng nào và thông báo cho bác sĩ biết.
Một số loại thuốc có thể tương tác với Qsymia, bao gồm: Thuốc tránh thai; Thuốc an thần, thuốc ngủ; Rượu bia…
Thuốc giảm cân imcivree (setmelanotide): Imcivree là chất chủ vận thụ thể melanocortin, có ảnh hưởng đến sự hình thành chất béo trong cơ thể. Thuốc dùng tiêm dưới da, giúp kiểm soát cơn đói và sự thèm ăn.
Các tác dụng phụ phổ biến nhất khi dùng imcivree là: Thay đổi màu da; Phản ứng tại chỗ tiêm; Buồn nôn hoặc nôn; Đau đầu; Bệnh tiêu chảy; Trầm cảm…
Thuốc giảm cân wegovy (semaglutide): Giống như saxenda, wegovy là chất chủ vận thụ thể GLP-1, kích thích thụ thể GLP-1 trong não, khiến bạn cảm thấy no. Wegovy có thể được kê đơn cho trẻ em béo phì từ 12 tuổi trở lên. Thuốc được tiêm dưới da mỗi tuần một lần, vào cùng thời điểm hàng tuần, cùng hoặc không cùng bữa ăn.
Trong các nghiên cứu, semaglutide hiệu quả hơn trong việc giảm trọng lượng cơ thể và HbA1c so với giả dược. Khi được sử dụng cùng với các can thiệp về lối sống, 2,4 mg semaglutide mỗi tuần một lần giúp giảm cân trung bình 15%.
Nhiều người dùng semaglutide (86%) giảm ít nhất 5% trọng lượng cơ thể so với những người dùng giả dược (13%). Khoảng 70% người dùng đã giảm ít nhất 10% trọng lượng cơ thể. Các nghiên cứu cũng cho thấy semaglutide vượt trội so với một số thuốc giảm cân khác. So với liraglutide, nhiều người dùng semaglutide giảm cân hơn 5% hoặc 10%.
Các tác dụng phụ thường thấy với wegovy có thể bao gồm: Buồn nôn hoặc nôn; Tiêu chảy hoặc táo bón; Đau bụng; Đau đầu; Mệt mỏi…Không dùng thuốc cho các tình trạng sau có tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc ung thư tuyến giáp tủy hoặc hội chứng đa u tuyến nội tiết type 2; Đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai; Bị dị ứng hoặc nhạy cảm với bất kỳ thành phần nào trong wegovy…
An Dương (T/h)
https://vietq.vn/tac-dung-phu-cua-mot-so-loai-thuoc-giam-can-moi-d216717.html
