Gần Tết Trung thu, các loại đồ chơi dành cho trẻ em được bày bán tràn ngập với nhiều chủng loại và màu sắc bắt bắt. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo, những loại đồ chơi càng lòe loẹt và có mùi thơm thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại đối với sức khỏe người dùng, nhất là trẻ nhỏ.
Trẻ dị ứng, mẩn đỏ với quà đồ chơi
Sinh nhật tròn 1 tuổi vào đúng dịp Trung thu năm trước nên bé Khánh An (ở Thường Tín, Hà Nội) nhận được rất nhiều quà từ bố mẹ và những người thân trong gia đình. Bên cạnh một số món quà là quần áo, mũ, giày, bé An nhận được khá nhiều đồ chơi Trung thu. Nào là đèn ông sao, đèn lồng tay cầm vừa phát sáng, vừa có nhạc, nào là búp bê, rồi mặt nạ hình công chúa có lớp phủ lấp lánh và rất nhiều đồ chơi có nhạc vui nhộn.
Theo lời chị Thu Anh – mẹ bé, vì con gái rất thích những loại đồ nhiều màu sắc, phát sáng và “biết hát” nên bé rất “khoái” những món đồ chơi được tặng. Trong số đó, bé đặc biệt thích chiếc đèn lồng cầm tay màu đỏ, được bọc lớp vải bên ngoài và bên trong có đèn kèm nhạc. Sau vài lần được mẹ dạy cách bật chế độ sáng và phát nhạc, cô bé đã có thể tự chơi với món đồ yêu thích. Thậm chí, chị Anh cho biết, cô bé còn ôm cả chiếc đèn lồng đi ngủ cùng.
Tuy nhiên, khoảng gần một tuần kể từ ngày “quấn quýt” bên chiếc đèn lồng và đống đồ chơi mới, con gái chị bắt đầu có dấu hiệu hắt hơi, chảy nhiều nước mũi, vùng hai bên má và cổ bị nổi mẩn đỏ, bé ăn kém hơn bình thường. Thấy con gái có biểu hiện lạ, vợ chồng chị Thu Anh vội đưa con đi khám thì được biết, bé bị dị ứng.
Trong dịch mũi của bé An, bác sĩ phát hiện có chứa hạt kim tuyến nhỏ li ti. Các bác sĩ nói với vợ chồng chị Thu Anh, nguyên nhân gây dị ứng cho con gái anh chị rất có thể xuất phát từ bụi màu của các loại đồ chơi mà bé chơi hàng ngày. Về nhà, chị Thu Anh quyết định bỏ hết đống đồ chơi vào sọt rác và cũng kể từ đó, chị Anh rất hạn chế mua đồ chơi nhiều màu sắc lòe loẹt để tránh gây hại cho con.
Các chuyên gia khuyến cáo, bố mẹ nên hạn chế mua những loại đồ chơi nhiều màu và nhiều mùi cho trẻ. Ảnh: TL
Cách thời điểm bé An bị dị ứng không lâu, các cơ quan chức năng đã đem 2 mẫu đèn lồng có xuất xứ từ Trung Quốc được bán trên thị trường đi kiểm định chất lượng. Kết quả cho thấy, lượng cadimi (Cd) – một kim loại nặng rất độc có trong sơn phủ của những chiếc đèn lồng này khá cao. Cụ thể là cao gấp 123 lần mức cho phép trong Bộ tiêu chuẩn an toàn đồ chơi trẻ em của Bộ KH&CN. Theo đó, trẻ nhỏ chỉ cần cầm đèn lồng chơi trong một thời gian là đã có nguy cơ bị dính bụi màu ra tay hoặc nhiễm độc trực tiếp nếu để thành phần của những sản phẩm này dính, ngậm trong miệng.
Càng sặc sỡ, càng thơm thì… càng độc
Chia sẻ với PV về độc tố có trong các loại đồ chơi nhiều màu sắc, TS Trần Quang Tùng, Viện Kỹ thuật hóa học (ĐH Bách Khoa Hà Nội) cho biết, đa phần trẻ nhỏ đều thích những loại đồ chơi nhiều màu sắc.
Có thể dễ dàng nhận thấy hầu hết các loại đồ chơi cho trẻ em, cả bé trai lẫn bé gái thường có rất nhiều màu, nhất là đồ chơi trong dịp Tết Trung thu. Tuy nhiên, màu sắc trên các loại đồ chơi cho trẻ em hay một số đồ dùng trong gia đình, nhất là những đồ được gia công giá rẻ lại được tạo nên từ các loại ion kim loại, nhất là các ion kim loại nặng (chì, cadimi, mangan, kẽm, asen…). Do đó, nếu bố mẹ mua cho trẻ những loại đồ chơi càng nhiều màu sắc, tức là lượng kim loại nặng càng nhiều thì nguy cơ trẻ bị nhiễm độc càng cao, đặc biệt là đối với những trường hợp trẻ chưa nhận thức được, dẫn đến việc đưa các loại đồ chơi này ngậm trong miệng, gây độc trực tiếp.
Theo TS Trần Quang Tùng, tác hại của những kim loại nặng từ trước đến nay luôn được cảnh báo là rất độc hại đối với sức khỏe con người. Chẳng hạn, cadimi là loại chất tạo màu có trong rất nhiều loại nhựa. Chất này có thể gây bệnh ung thư phổi, ung thư tiền liệt tuyến, dị tật thai nhi hoặc làm ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh của trẻ nhỏ. Mangan có thể gây ngộ độc phổi, tổn thương hệ thần kinh và tim mạch. Điều nguy hiểm là các kim loại nặng lại ít bị đào thải ra khỏi cơ thể mà tích tụ trong cơ thể, lâu dần có thể dẫn đến ung thư cho người sử dụng.
TS Trần Quang Tùng cho biết thêm, đồ chơi cho trẻ nhỏ phần lớn được làm từ nhựa. Tuy nhiên, để tiết kiệm chi phí sản xuất, nhiều cơ sở thường dùng nhựa tái chế, chứa nhiều tạp chất không đảm bảo an toàn. Bên cạnh đó, trong quá trình gia công nhựa, người ta cũng thường cho thêm phụ gia và chất hóa dẻo. Những chất này khi gặp nhiệt độ cao sẽ thôi nhiễm biến thành chất độc gây hại cho sức khỏe của trẻ.
Bên cạnh những đồ chơi có nhiều màu sắc sặc sỡ, bố mẹ cũng nên đề phòng với những món đồ “tỏa hương”. Bởi lẽ, theo PGS.TS Trần Hồng Côn, Khoa Hóa học (ĐH KHTN, ĐH Quốc gia Hà Nội), hiện nay đa phần những sản phẩm tạo hương thơm đều sử dụng hương công nghiệp, chỉ một số ít sử dụng các hương liệu tự nhiên. Các loại hương nhân tạo này thường được tạo bằng hóa chất tạo mùi như aldehyde, cetol… Bên cạnh đó, một số chất định hương, giữ mùi trên sản phẩm cũng có khả năng gây độc hại. Khi người dùng hít vào cơ thể, chúng có thể gây nhức đầu, mệt mỏi, căng thẳng hệ thần kinh. Đối với trẻ nhỏ, việc tiếp xúc với các loại hương thơm nhân tạo liên tục trong một thời gian dài có thể tác động xấu đến hệ hô hấp của trẻ, gây bong tróc niêm mạc, giảm khả năng khứu giác, thậm chí nếu kéo dài có thể nguy hại đến hệ thần kinh, ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ của đứa trẻ.
Ngoài ra, các chuyên gia lưu ý, bố mẹ cũng không nên cho con dùng các loại đồ chơi phát sáng nhất là những ánh sáng màu và cường độ ánh sáng mạnh, thay đổi liên tục vì những ánh sáng này có thể ảnh hưởng đến thị lực của trẻ, gây nhức mỏi mắt, chảy nước mắt thậm chí nếu tiếp xúc lâu có thể làm giảm thị lực của trẻ.
Để không gây hại cho trẻ, các chuyên gia khuyến cáo, bố mẹ nên cân nhắc kỹ trước khi chọn mua đồ chơi cho con. Tốt nhất nên chọn đồ chơi của các hãng sản xuất uy tín, có nguồn gốc rõ ràng. Khi chọn đồ cho con, nên chọn vật sáng màu, trong, ít mùi thơm và hạn chế chọn những vật có nhiều tiểu tiết nhỏ. Không nên chọn các loại đồ chơi mà khi cầm thấy có phẩm màu hoặc các hạt kim tuyến lấp lánh dính ra tay vì loại này màu và kim tuyến thường dễ bong ra khiến trẻ dễ hít phải gây hại đối với sức khỏe.
Cẩn trọng với các loại đồ chơi không được kiểm định
Thông tin từ Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn, mới đây, Đội Quản lý thị trường số 4 phối hợp với Đội Tuần tra số 1, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Lạng Sơn đã phát hiện một xe khách 16 chỗ vận chuyển 4 loại hàng hóa là đồ chơi trẻ em do Trung Quốc sản xuất. Toàn bộ số hàng gồm 30 túi bóng nhựa đồ chơi (100 quả/túi), 18 bộ đồ chơi mô hình bán kem bằng nhựa nhãn hiệu sueet cant, 24 bộ đồ chơi mô hình bán kem bằng nhựa nhãn hiệu Diy. Sau khi kiểm tra lực lượng chức năng cho biết, toàn bộ số đồ chơi trẻ em trên đều không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc nhập khẩu hợp pháp.
Vì vậy, để đảm bảo an toàn, nhất là mùa Trung thu đang đến gần, bố mẹ cần thận trọng khi mua đồ chơi cho trẻ, nhất là những đồ không có nguồn gốc rõ ràng và chưa được cơ quan chức năng kiểm định.
Theo Mai Thùy/Gia đình & Xã hội (16/9/2018)
