Nhắc đến Pari, người ta thường nghĩ đến sự hoa lệ, hào nhoáng của kiến trúc nghệ thuật, nhưng trong tương lai thành phố (TP) sẽ còn xanh và đẹp hơn với chủ trương phủ xanh đô thị.
Với hơn 2 triệu dân, chính quyền TP. Pari đã đề ra mục tiêu đến năm 2020 phủ xanh được 100 ha mái nhà và bờ tường của những tòa nhà trong TP, trong đó 1/3 diện tích dành cho mô hình nông nghiệp đô thị.
Phủ xanh đô thị nhằm góp phần cải thiện chất lượng sống của người dân, tạo điều kiện cho sự phát triển đa dạng sinh học và giúp các đô thị thích nghi với quá trình biến đổi khí hậu. Để cây xanh trở thành một phần không thể thiếu trong mọi công trình của thành phố, Pari đã và đang huy động sự phối hợp của mọi đối tác, từ người dân cho đến chủ đầu tư của các công trình xây dựng và nhà thiết kế phong cảnh… cùng thực hiện những dự án tích hợp yếu tố phủ xanh.
Người dân Pari chăm sóc vườn rau trên sân thượng.
Để đạt được mục tiêu trên, chính quyền Pari đã cho phát hành cuốn hướng dẫn kỹ thuật và các phương pháp thực hiện dự án một cách hiệu quả. Tháng 6/2017, TP lập trang web Vegetalisons Paris (Cùng làm xanh Pari) làm cầu nối giữa người dân với những người quan tâm đến thực vật để cùng trao đổi, hợp tác trong việc trồng cây xanh. Trang web này giống như một kho báu giúp người dân thủ đô có thể tìm hiểu những dự án xanh đã được thực hiện, khám phá những khu vườn chung ở từng quận Pari và chia sẻ về các dự án trồng cây.
Cấp miễn phí hạt và cây giống
Chính sách khuyến khích trồng cây của chính quyền Pari còn được thể hiện ở việc cung cấp miễn phí hạt, củ giống hoặc cây giống ở vườn ươm của TP cho người dân. Để giúp người dân có nguồn cung cấp dưỡng chất cho cây, chính quyền đã trang bị miễn phí các bình ủ phân hữu cơ để chế biến thành phân bón tự nhiên. Hiện tại, Pari tặng miễn phí 500 bình ủ phân hữu cơ và để nhận được bình ủ, người dân phải đăng kí trên trang Vegetalisons Paris. Để phủ xanh Pari, các yếu tố xanh, sạch và bảo vệ thiên nhiên là những tiêu chí được đề cao, điều này có nghĩa là người dân không dùng thuốc trừ sâu, không dùng phân hóa học khi trồng cây.
Chỉ cần một khoảng đất dưới gốc cây trên hè phố, một thảm cỏ nhỏ, một khoảng trống trên tường nhà, người dân Pari có thể gieo hạt giống để trồng cây. Ngoài ra, người dân có thể trồng cây ngoài ban công, trên mái nhà, hoặc đơn giản là làm một góc vườn nhỏ bên cửa sổ. Đối với các khu vực công cộng, người dân cần phải viết đơn xin phép trồng cây và được chính quyền TP cấp giấy phép. Để được trồng cây trên mái nhà, người dân phải xin phép ban đại diện của tòa nhà để nghiên cứu về mức độ chịu đựng của mái nhà, vì không phải tòa nhà nào cũng có thể chịu được sức nặng. Sau khi nhận được đơn, chính quyền TP sẽ cử đội ngũ chuyên gia kỹ thuật đến khảo sát, kiểm tra khả năng thực hiện dự án và loại cây có thể trồng được trước khi đồng ý. Chính vì vậy, chính quyền Pari luôn khuyến cáo người dân phải luôn chú ý đến đa dạng sinh học, mối liên hệ xã hội, thẩm mỹ, bảo vệ tòa nhà… trước khi trồng cây trên mái nhà.
Nông nghiệp đô thị trên mái nhà
Ngày 11/1/2016, chính quyền Pari đã đề ra mục tiêu phủ xanh 100 ha các công trình đô thị, trong đó 1/3 diện tích dành cho phát triển mô hình nông nghiệp đô thị. Đến nay, 74 tổ chức đã ký kết vào một điều lệ để hợp tác với chính quyền Pari trong việc lập kế hoạch cho chiến dịch này. Chính quyền TP đã phê duyệt phát triển 75 dự án và dự kiến các dự án sẽ sản xuất ra hơn 500 tấn sản phẩm.
Trang trại trên sân thượng của Công ty khởi nghiệp Aéromate.
Trong vụ mùa đầu tiên năm 2016, các loại cây cà chua, xà lách và nhiều loại rau tươi khác được ưu tiên trồng trên mái nhà của 33 doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, như khách sạn Pullman, trụ sở của RATP – cơ quan quản lý phương tiện công cộng Pars và vùng Ile-de-France… Đến vụ mùa 2017-2018, có thêm 41 đối tác mới tham gia và cây hoa bia trở thành đối tượng chính. Một trong những dự án điển hình của mô hình nông nghiệp đô thị là trang trại La Chambeaudie của Công ty khởi nghiệp Aéromate. Trang trại đã trồng được hơn 40 loại thực vật, thảo dược và sử dụng hệ thống thủy canh (dùng nước để truyền chất dinh dưỡng chứ không phụ thuộc vào đất). Phương pháp này phù hợp với môi trường TP, nước có thể tái chế để giảm chất thải, trong khi cây trồng trong nước giàu dinh dưỡng hơn đất. Các sản phẩm được bán cho các nhà hàng và cửa hàng tạp hóa trong khu vực.
Tính đến nay, Pari đã thực hiện được khoảng 15 ha nông nghiệp đô thị và mục tiêu 30 ha vào năm 2020 là một thách thức. Tuy nhiên đang có rất nhiều dự án đang được xúc tiến. Năm 2019, Chapel International Project sẽ mở rộng 7.061 m2 nông trại và đây được xem là nông trại trên tầng thượng lớn nhất tại Pari. Sản phẩm của dự án sẽ được phân phối bởi Franprix, một chuỗi cửa hàng thực phẩm hữu cơ tại Pari. Có thể thấy, người dân Pari ngày càng quan tâm đến không gian xanh và muốn cải thiện môi trường ở thủ đô. Do đó, mục tiêu phủ xanh 100 ha mái nhà và bờ tường mà TP đã đề ra là hoàn toàn có khả năng thực hiện được.
Theo Lệ Hà/Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 8/2018
