Bộ Công Thương cho biết, sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động kinh doanh hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử càng khiến phương thức, thủ đoạn buôn bán hàng giả, hàng gian lận thương mại gia tăng khiến nhiều người mắc bẫy.
Thương mại điện tử Việt Nam đang trải qua giai đoạn 10 năm phát triển rực rỡ. Từ những ngày khái niệm “thương mại điện tử” còn khá xa lạ với người tiêu dùng thì trong những năm qua Việt Nam liên tục ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc ở mức 16- 30%/năm. Sang năm 2024 thương mại điện tử dự kiến tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng khoảng 18- 20%/năm. Dự báo doanh thu và sản lượng bán bán ra trên các sàn bán lẻ trực tuyến B2C Việt Nam tiếp tục tăng mạnh trong năm tới có thể đạt 650 nghìn tỷ đồng vào năm 2024.
Tuy nhiên hiện nay, cơ chế hoạt động của các sàn thương mại điện tử chỉ nắm giữ khâu trung gian, chính vì vậy mà bất cứ đơn vị bán hàng nào cũng có thể kinh doanh được trên không gian mạng online. Điều này khiến cho nhiều đối tượng đã lợi dụng thương mại điện tử để buôn bán hàng giả, hàng lậu trên các sàn thương mại điện tử.
Vẫn còn nhiều người tiêu dùng mua phải hàng giả trên sàn thương mại điện tử
Theo số liệu thống kê của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), hiện cả nước có gần 75% người dùng internet tham gia mua sắm trực tuyến như: quần áo, giày dép, mỹ phẩm. thiết bị đồ dùng gia đình, đồ công nghệ và điện tử, sách…Đây là những loại hàng hóa dịch vụ được người tiêu dùng lựa chọn mua sắm trực tuyến nhiều nhất. Sự phát triển mạnh mẽ này càng khiến phương thức, thủ đoạn hoạt động của đối tượng vi phạm, tình trạng gian lận thương mại điện tử ngày càng tinh vi.
Kết quả khảo sát của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) với 1.000 người tại mỗi quốc gia khu vực ASEAN cho thấy, có tới 88% người tiêu dùng đã nhìn thấy hàng giả trên thị trường. Bên cạnh đó, có tới 70% người tiêu dùng đã mua phải hàng giả. Đặc biệt, cứ bốn người tiêu dùng lại có một người biết hàng đó không phải là hàng chính hãng.
Qua tìm hiểu, không chỉ trên các trang mạng xã hội diễn ra tình trạng mua bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng mà trên các sàn thương mại điện tử có uy tín như Shopee, Lazada, TiTok… cũng diễn ra tình trạng này.
Người tiêu dùng ngồi bất cứ đâu và đăng nhập vào ứng dụng của Lazada trên điện thoại, nhập từ khóa, ví dụ các mặt hàng xa xỉ của những thương hiệu lớn: Gucci, Chanel, Versace… sẽ có một loạt các cửa hàng hiện ra với các thông tin như thương hiệu, số lượng đã bán, đánh giá sản phẩm.
Khi khách hàng ưng ý sản phẩm nào đó chỉ cần chọn, cho vào giỏ hàng và thanh toán. Khi đơn hàng được xác nhận, vài ngày sau sản phẩm “xa xỉ” đến tay người mua với giá chỉ vài chục nghìn đồng.
Nhiều người tiêu dùng mua phải hàng giả trên các sàn thương mại điện tử. Ảnh minh họa
Các sàn thương mại điện tử không chỉ bán hàng giả, hàng nhái mà còn mua bán cả hàng cấm. Như trước đây, chỉ cần lên ứng dụng Lazada gõ từ khóa “máy phá sóng”, một loạt các từ gợi ý như “máy phá sóng 8 râu”, “máy phá sóng wifi”, “máy phá sóng di động”… sẽ cho ra một loạt những gian hàng bày bán công khai các sản phẩm này. Có loại được bán chỉ với giá gần 200 ngàn đồng cho đến thiết bị có 8 râu được quảng cáo là phá sóng trong bán kính 20m có giá 3 triệu đồng.
Tuy nhiên, hiện nay Lazada đã đổi thành các cụm từ khóa khác như: “thiết bị gây nhiễu”, “thiết bị phá sóng karaoke” dù vẫn là từ khóa để tìm kiếm các loại hàng hóa trên. Hầu hết các sản phẩm này đều không nhãn mác, thương hiệu, bảo hành, chỉ được quảng cáo là xuất xứ từ Trung Quốc.
Một gian hàng từ nước ngoài quảng cáo thiết bị gây nhiễu Bluetooth và Wife di động 808HD (Vùng phủ sóng: 5 ~ 15M) có giá 537 ngàn đồng, đã được giảm trừ 50% khuyến mãi. Theo quảng cáo của gian hàng này, thiết bị được sử dụng để chặn việc vận chuyển Wifi, Bluetooth, video không dây, không ảnh hưởng đến máy điện tử khác và cơ thể con người.
Qua tìm hiểu được biết, các loại máy phá sóng này xuất hiện trên thị trường nhiều năm nay và được bán nhiều trên các sàn thương mại điện tử như Lazada một cách công khai. Nhiều người thường mua về sử dụng để phá sóng hoặc gây nhiễu sóng của các loại loa, mic hát karaoke do muốn được yên tĩnh.
Tuy nhiên, theo Nghị định 96/2016 NĐ-CP, khoản 4 điều 13 quy định chỉ cơ sở kinh doanh thuộc Bộ Quốc phòng và Bộ Công an mới được kinh doanh thiết bị gây nhiễu, phá sóng thông tin di động. Vì vậy, việc mua bán, sử dụng các thiết bị này cho mục đích ngăn hàng xóm hát karaoke là trái pháp luật.
Không chỉ có các loại hàng hóa trên, trên rất nhiều nền tảng mạng xã hội, các sản phẩm thực phẩm chức năng chứa chất cấm Sibutramine vẫn được quảng cáo với công dụng “giảm cân cấp tốc”, “giảm cân mà không cần ăn kiêng”. Đặc biệt hơn, trên các sàn thương mại điện tử các sản phẩm này vẫn được bày bán công khai và quảng cáo vô tội vạ.
Quản lý chặt hơn nữa các sàn thương mại điện tử
Có thể thấy vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang xuất hiện rất nhiều trên các sàn thương mại điện tử hiện nay. Số vụ vi phạm không ngừng ra tăng, tính chất và diễn biến phức tạp. Không chỉ hàng hóa tiêu dùng thông thường mà nguy hiểm hơn, nhiều thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc chữa bệnh,… cũng bị làm giả với số lượng lớn để kinh doanh online, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.
Với số lượng người mua và bán khổng lồ, các sàn thương mại điện tử đang trong tình trạng mất kiểm soát về chất lượng, uy tín. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho người mua mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của người bán và nhãn hàng.
Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ, Tổng cục Quản lý thị trường Nguyễn Đức Lê cho biết, việc điều tra, phát hiện vi phạm trên nền tảng thương mại điện tử gặp rất nhiều khó khăn, hạn chế do đối tượng vi phạm thường giới thiệu trên website thương mại điện tử là mẫu hàng chính hãng, nhưng khi giao hàng thì giao hàng giả hoặc không rõ nguồn gốc xuất xứ, không bảo đảm chất lượng. Việc truy xuất, lưu trữ các giao dịch thương mại điện tử, hàng hóa giao dịch còn gặp nhiều khó khăn.
Thời gian tới, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số sẽ tập trung tuyên truyền và tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện trách nhiệm của các sàn giao dịch thương mại điện tử, mạng xã hội trong việc sàng lọc, phòng ngừa, ngăn chặn đối với các tài khoản không cung cấp đầy đủ thông tin, các tài khoản có dấu hiệu kinh doanh hàng hóa vi phạm.
Đồng thời, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tăng cường quản lý hoạt động thương mại điện tử có yếu tố nước ngoài và hoạt động thương mại điện tử trên mạng xã hội. Đồng thời, tiếp tục rà soát cơ chế, chính sách để có sự điều chỉnh phù hợp thực tế nhằm quản lý tốt hơn hoạt động kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử.
Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho rằng, người dân cần phải cẩn trọng hơn khi giao dịch mua bán hàng hóa không chỉ trên các trang mạng xã hội mà cả những sàn thương mại điện tử. Người dân nên lựa chọn những nền tảng uy tín và đăng ký pháp nhân và khai báo đầy đủ với cơ quan quản lý nhà nước.
An Dương (T/h)
https://vietq.vn/can-siet-chat-hoat-dong-cac-san-tmdt-de-giam-tinh-trang-ban-hang-gia-hang-cam-d220719.html
