Bát đĩa được làm từ gốm sứ với nhiều màu sắc sặc sỡ được bày bán trên thị trường có giá thành rẻ, không rõ nguồn gốc cũng tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho người dùng.
Hoạ tiết càng sặc sỡ càng độc hại
Theo các chuyên gia trong ngành gốm sứ, đối với những sơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn thì sản phẩm gốm dùng để chứa thức ăn, nước uống phải được nung trong nhiệt độ tiêu chuẩn 1.200oC, còn sản phẩm sứ là 1.300 độ C. Với nhiệt độ tiêu chuẩn sẽ nung chảy nguyên liệu đất, đá, men và kết nối thành khối đồng nhất. Ở nhiệt độ cao này sẽ “đánh” bật các kim loại nặng kể cả chì, bốc hơi bay ra bên ngoài nên sản phẩm tạo ra sẽ không bị nhiễm độc tố. Trong khi những cơ sở sản xuất không đúng kỹ thuật nung ở nhiệt độ thấp nên các kim loại nặng vẫn tồn tại trong sản phẩm, cũng như kết cấu nguyên liệu lỏng lẻo sẽ dễ dàng thôi nhiễm chất độc khi tiếp xúc với thức ăn, nước uống trong nhiệt độ cao.
Bát đĩa nhiều màu sắc, hoa văn càng nguy cơ độc hại.
Chưa hết, các kim loại nặng còn có nhiều trong chất tạo màu được sử dụng trang trí trên sản phẩm gốm sứ. Ông Thái Văn Minh, kỹ sư gốm sứ, Công ty gốm sứ Minh Long chia sẻ: “Các sản phẩm đang được bày bán trên thị trường có hai dạng tạo họa tiết, hình ảnh. Một là trang trí dưới lớp men, hai là trang trí trên lớp men”. Họa tiết dưới lớp men tức là khi sản phẩm được nung xong sẽ được vẽ hình ảnh lên bề mặt, sau đó phủ lớp men lên trên và đưa vào lò nung tiếp với nhiệt độ từ 700 đến 800ºC. Tạo hoa văn dưới lớp men thường sử dụng màu xanh lam tiêu chuẩn, màu này khi nung ở nhiệt độ cao sẽ không bị mất màu (còn các màu khác rất dễ bị bay màu), ông Minh cho biết thêm.
Trong quá trình sản xuất các cơ sở thường sử dụng nhiều loại màu để sản phẩm bắt mắt nên sản phẩm tạo ra không bảo đảm an toàn cho người sử dụng.
“Để màu sắc vẫn giữ vẻ bắt mắt trên bề mặt sản phẩm, nhà sản xuất buộc phải nung ở nhiệt độ thấp nên hàm lượng chì và kim loại nặng trong màu vẫn còn. Bên cạnh đó, hoa văn bên trên lớp men phần lớn không an toàn cho người sử dụng, nhà sản xuất dùng hình ảnh decal dán lên sản phẩm rồi nung thêm một lần nữa ở nhiệt độ thấp nên chất tạo màu, kim loại nặng hiện diện ngay trên bề mặt sản phẩm gây nguy hiểm cho người sử dụng”, ông Minh nhấn mạnh.
Gây nhiều bệnh nguy hiểm
Giới chuyên môn cho rằng, các sản phẩm bát đĩa, cốc chén bằng gốm sứ được in màu sắc lòe loẹt sẽ gây hại cho người dùng trong quá trình sử dụng. Ngoài những sản phẩm có chất lượng của thương hiệu nổi tiếng, trên thị trường còn có nhiều sản phẩm với nhãn hiệu lạ, nguồn gốc không rõ ràng, thậm chí không có nhãn mác, trong đó có những nhãn mác in toàn tiếng nước ngoài nhưng theo giới chuyên môn trong đó có không ít là hàng kém chất lượng được sản xuất ở một số nước tuồn vào Việt Nam mà không hề được kiểm soát về chất lượng.
Bát đĩa màu mè, không rõ nguồn gốc được khuyên không nên sử dụng.
Cảnh báo về tác hại do sử dụng đồ gốm sứ kém chất lượng, Giảng viên Lưu Văn Bôi, Khoa Hoá học, Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội chia sẻ: “Lớp men trên sản phẩm kém chất lượng dễ bị mài mòn, chì sẽ thôi nhiễm vào thức ăn. Kim loại nặng có trong màu sắc khi tiếp xúc với thức ăn nóng, thức ăn có tính axít cũng dễ dàng thôi nhiễm và đi vào cơ thể”.
“Trẻ em nhiễm chì có thể bị ảnh hưởng ở hệ thống thần kinh trung ương, ngoại vi, khuyết tật, chậm lớn, suy giảm thính giác và chức năng tế bào huyết học. Khi trẻ lớn lên có thể gặp các vấn đề về hành vi học tập, IQ thấp. Còn đối với phụ nữ mang thai, chì tích tụ trong cơ thể cạnh tranh với canxi trong xương, nó có thể vượt qua hàng rào nhau thai, phơi nhiễm vào đứa bé. Hậu quả xảy ra là thai nhi giảm tăng trưởng và bà mẹ có nguy cơ sinh non. Chì tích tụ trong cơ thể lâu ngày có tác động lên hệ tim mạch làm tăng huyết áp, suy giảm chức năng gan và thận”, ông Bôi chia sẻ.
Từ thực tế trên, các nhà chuyên môn khuyến cáo, người dùng nên mua bát đĩa, đồ dùng bằng gốm sứ màu trắng, ít hoa văn. Nên mua ở những cơ sở có uy tín, có nguồn gốc rõ ràng. Khi sử dụng nếu bát đĩa bị sần sùi, bong tróc lớp men hoặc bị rạn chúng ta nên thay mới.
Theo Bảo Anh/vietq.vn (20/3/2019)
