Trứng kiến được xem là một loại đặc sản phổ biến tại một số vùng miền, tuy nhiên, ít người biết rằng, nếu không cẩn thận, món ăn này rất dễ gây ngộ độc.
Trứng kiến là món ăn “đặc sản” của vùng núi đông bắc, mùa lấy trứng kiến chỉ rơi vào khoảng đầu và cuối tháng 3 âm lịch. Trứng kiến được chế biến thành rất nhiều món ăn độc lạ như: trứng kiến rang, chả trứng kiến, xôi trứng kiến, bánh trứng kiến,… Tuy nhiên, không phải loại trứng kiến nào cũng có thể ăn được, loại trứng kiến được sử dụng ở đây là kiến gai đen. Tuy trứng kiến được coi là món ăn bổ dưỡng, tuy nhiên thực tế đã từng có những trường hợp phải nhập viện do sốc phản vệ, ngộ độc nặng khi ăn trứng kiến.
Theo GS Bùi Công Hiển, Hội Côn trùng học Việt Nam cho biết, hiện nay ở Việt Nam, người dân sử dụng kiến làm thực phẩm ở 2 dạng: Ăn và uống. Ăn trứng kiến và uống rượu ngâm trứng kiến.
Trứng kiến là cách gọi dân gian cho giai đoạn phát triển trước trưởng thành, chủ yếu ở giai đoạn ấu trùng và nhộng kiến được bọc trong một vỏ mỏng màu trắng. Còn trứng kiến thật khi được đẻ ra rất bé, có khi bằng mắt thường cũng khó nhận biết. Hiện nay, mỗi nơi người ta đi thu lượm trứng kiến về ăn, chưa có nhà côn trùng nào đi theo để xác định tên loài cụ thể.
Trứng kiến tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ngộ độc
Theo đánh giá của GS Hiển thì chủ yếu người dân hay thu “trứng kiến” của loài kiến cong bụng (Crematogaster spp). Người ta lấy cả tổ kiến về, rũ cho kiến trưởng thành đi hết khỏi tổ, rồi sàng thu lại trứng kiến, sau đó chế biến thành món ăn.
Những trưởng hợp ăn trứng kiến hay uống rượu kiến bị ngộ độc, nhẹ thì có thể do cơ địa không phù hợp, vì ở kiến trường thành có nọc độc chứa axit foocmic. Trường hợp nặng, thậm chí chết người thì phải tìm hiểu kỹ nguyên nhân.
Đối với quan niệm coi trứng kiến là đặc sản, thực tế khoa học chưa chứng minh thành phần của loại thực phẩm này. Hơn nữa trứng lại có những thành phần lạ, tuy là protein tốt nhưng người dùng có thể bị dị ứng như arginin, prolin, histidin…
Cũng theo GS Bùi Công Hiển, kiến là loài côn trùng sống ở nhiều môi trường khác nhau, trong đó có ở nơi ẩm thấp, rừng núi, nên có thể chứa rất nhiều ký sinh trùng, vi khuẩn có hại. Sử dụng trứng kiến này, vô tình chúng ta tự đưa vào cơ thể mình nguồn vi khuẩn có hại. Do đó, tốt nhất là lựa chọn những thực phẩm bổ dưỡng khác, thân thuộc hơn, được khoa học chứng minh để cải thiện tình trạng sức khoẻ, tránh rủi ro bị dị ứng, thậm chí là ngộ độc, tử vong vì trứng kiến
Một điều đáng lưu ý mà GS Bùi Công Hiển cảnh báo là hiện nay, trào lưu uống rượu ngâm trứng kiến khá phổ biến. Đây cũng là nguy cơ tiềm ẩn gây ngộ độc cho người sử dụng. Lý do là trứng kiến đem ngâm rượu thường rất lâu mới đem ra dùng. Khoảng thời gian đó, trứng kiến thường bị biến đổi hóa chất, thành những chất có độc tố cho cơ thể. Hơn nữa cho đến nay, chưa có bất cứ nghiên cứu nào về thành phần sinh hóa trong rượu ngâm kiến để khẳng định tác dụng của nó.
Bảo Linh (t/h)
https://vietq.vn/nguy-co-ngo-doc-thuc-pham-tu-dac-san-trung-kien-d210511.html
