Theo các chuyên gia, hiện nay tình trạng ô nhiễm môi trường tại Việt Nam đang ở ngưỡng báo động. Một trong những giải pháp đó là phát triển thị trường tín chỉ xe điện.
Trong nhiều ngày liên tiếp gần đây, Hà Nội chìm trong màn sương mù và bụi mờ đục. Hệ thống quan trắc không khí IQAir tại Việt Nam ghi nhận vào chiều 22/2/2025 thủ đô Việt Nam đứng thứ 2 thế giới về ô nhiễm không khí với chỉ số AQI ở mức 181. Tương tự, vào lúc 10 giờ cùng ngày, thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận nồng độ PM2.5 (bụi mịn) là 72 µg/m³, trong khi mức cho phép chỉ khoảng 5 µg/m³.
Trước đó, sáng 20/2, Hà Nội được đánh giá là ô nhiễm nhất thế giới khi chỉ số AQI chạm 227 – mức rất không tốt cho sức khỏe và nồng độ PM2.5 bằng 30,6 lần giá trị hướng dẫn hằng năm của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam diễn biến phức tạp, nhất là ở các đô thị lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh. Nguồn gây ô nhiễm chủ yếu được xác định là từ các hoạt động giao thông vận tải, xây dựng và sản xuất công nghiệp. Trong đó, kết quả nghiên cứu của Bộ này và Ngân hàng Thế giới cho thấy giao thông là nguồn gây ô nhiễm chính, chiếm 58%-74%.
TS Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) nêu rõ Hà Nội hiện có hơn 6 triệu xe máy và gần 800.000 ô tô sử dụng động cơ đốt trong, thải ra hàng tấn khí CO2, NO2, SO2, bụi mịn mỗi ngày. Việc tiếp xúc với chất ô nhiễm trong không khí làm tăng nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp cấp, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn, tim mạch và đột quỵ. Ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng đến da, mắt, hệ thần kinh, miễn dịch và sức khỏe tâm thần.
Tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng tại các thành phố lớn gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng cần có giải pháp hữu hiệu. Ảnh minh họa
Dẫn chứng tình trạng ô nhiễm trầm trọng tại nhiều thành phố lớn trên thế giới như Bắc Kinh (Trung Quốc), Bangkok (Thái Lan)…, tiến sĩ Hoàng Dương Tùng cho rằng Việt Nam cần xác định rõ những hành động cấp bách và phải triển khai ngay nhằm tránh “đi vào vết xe đổ”. Yếu tố quyết định thành công trong cuộc chiến với ô nhiễm không khí là quyết tâm chính trị và nguồn lực hỗ trợ. Việt Nam đang ở trong giai đoạn khủng hoảng về ô nhiễm không khí và đây là “thời điểm vàng” để tạo được sự đồng thuận cao trong vấn đề xử lý.
PGS-TS Nguyễn Đình Thọ- Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng phương tiện giao thông chạy bằng nhiên liệu hóa thạch như xăng, dầu là “thủ phạm” gây ô nhiễm không khí ở các đô thị. Tình trạng này càng trầm trọng hơn khi số lượng phương tiện cá nhân vẫn đang tiếp tục tăng nhanh, dù một số địa phương đã triển khai các biện pháp kiểm soát khí thải, mở rộng giao thông công cộng. Để ứng phó với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh cần kiểm soát phát thải, phát triển xe điện thông qua triển khai thị trường tín chỉ xe điện, mở rộng mảng xanh và nâng cao nhận thức cộng đồng. Trong đó, giải pháp khả thi là khuyến khích chuyển đổi từ phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang xe điện.
Qua đó khuyến khích sự chuyển đổi từ phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang xe điện (EV). Tín chỉ xe điện có thể được coi là công cụ tài chính giúp các công ty giảm thiểu lượng phát thải khí nhà kính thông qua việc hỗ trợ tài chính cho việc sản xuất và tiêu thụ xe điện. Cùng với việc mở rộng hạ tầng xe điện và phát triển các chính sách hỗ trợ, tín chỉ xe điện sẽ thúc đẩy việc sản xuất và tiêu thụ xe điện tại Việt Nam, đồng thời tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp tham gia vào thị trường carbon toàn cầu.
Phát triển các mảng xanh và nâng cao nhận thức cộng đồng cũng là một phần quan trọng trong chiến lược này. Để tăng cường hiệu quả, Việt Nam cần khuyến khích các sáng kiến phát triển hạ tầng giao thông sạch, bao gồm việc mở rộng mạng lưới trạm sạc xe điện và hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển công nghệ xe điện. Chính phủ có thể áp dụng các chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính cho các nhà sản xuất xe điện trong nước, đồng thời tạo điều kiện cho các dự án phát triển hạ tầng xe điện dễ dàng tiếp cận nguồn vốn.
Có thể nói, thị trường tín chỉ xe điện không chỉ là một cơ hội kinh tế, mà còn là một giải pháp quan trọng giúp Việt Nam giảm thiểu ô nhiễm không khí và đạt được các mục tiêu về giảm phát thải khí nhà kính theo các cam kết quốc tế. Việc triển khai các chính sách này sẽ không chỉ giúp cải thiện chất lượng không khí mà còn thúc đẩy nền kinh tế xanh và bền vững.
An Dương (T/h)
https://vietq.vn/phat-trien-thi-truong-tin-chi-xe-dien–giai-phap-giam-o-nhiem-khong-khi-o-viet-nam-d230809.html
