Gần đây, trên mạng xã hội xôn xao thông tin cho rằng dầu ăn là thực phẩm “độc”. Chuyên gia khẳng định đây hoàn toàn là thông tin “không khoa học và không chính xác”.
Trên mạng xã hội đang lan truyền video một người tên Ng. nói: “Loại thực phẩm độc hại hơn cả rượu, đường và mỡ… đang hiện diện trong bữa ăn mỗi gia đình mỗi ngày đó chính là dầu ăn tinh luyện hay dầu ăn thực vật”. Người này cho rằng dầu ăn “độc hại” vì “chứa chất béo trans fat, omega-6 dư thừa có thể gây tăng viêm, hexane độc cho hệ thần kinh, gan, thận”. Video này hiện đang lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội, khiến nhiều người lo lắng, hoang mang.
Liên quan đến thông tin này, TS. Nguyễn Hồng Vũ, Chuyên gia Sinh học phân tử trong Y học (đang làm việc tại Mỹ) khẳng định: “Những thông tin mà Ng. đưa ra, cho rằng dầu thực vật đang “đầu độc” người tiêu dùng là không khoa học và không chính xác”.
Giải thích kỹ hơn về các chất mà Ng nhắc tới, TS. Vũ nói rằng chất béo trans fat là một loại chất béo không bão hoà, có khả năng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe nếu tiêu thụ quá nhiều. Tuy nhiên, hầu hết các loại dầu ăn hiện nay không chứa trans fat hoặc chứa rất thấp (gần bằng 0%).
WHO khuyến cáo mức giới hạn sử dụng trans fat là dưới 1% tổng năng lượng hàng ngày (khoảng 2,2 gram với người trưởng thành tiêu thụ 2000 calo/ngày). Với omega 6, đây là một acid béo không bão hoà đa – chất thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được. Nó có vai trò trong phát triển tế bào, miễn dịch, chữa lành tổn thương ở giai đoạn đầu (tạo phản ứng viêm), và duy trì sức khoẻ của da, tóc, xương.
“Nghiên cứu cho thấy omega-6 nên chiếm khoảng 4-5% tổng năng lượng hằng ngày, tương đương 10g/ngày với người tiêu thụ 2000 calo. Việc nói rằng ăn dầu ăn hàng ngày gây thừa omega-6 là không thực tế, đặc biệt với người châu Á”, TS. Vũ khẳng định.
Thực hư thông tin “dầu ăn độc hại hơn cả rượu”. (Ảnh minh họa).
Chất thứ 3 được Ng. nhắc tới là hexane – đây là dung môi hữu cơ được sử dụng trong công nghiệp chiết xuất dầu từ các loại hạt như đậu nành, hướng dương, cải… Tuy nhiên, dầu sau khi ép sẽ trải qua các bước lọc, khử mùi, tinh luyện – trong đó hexane được loại bỏ bằng nhiệt (bay hơi). Lượng hexane còn sót lại trong dầu thành phẩm thường rất nhỏ, dưới ngưỡng an toàn theo quy định của Bộ Y tế và các tiêu chuẩn quốc tế (ví dụ như Codex, FAO/WHO).
TS. Vũ khuyên: “Không cần phải quá lo lắng về tin đồn này. Khi tiếp nhận các thông tin trên mạng xã hội, người tiêu dùng cần tỉnh táo, đối chiếu lại với nguồn thông tin khoa học đáng tin cậy để tránh hoang mang, sợ hãi không cần thiết”.
Bên cạnh đó, các chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyến cáo người tiêu dùng cách dùng dầu ăn lành mạnh, không nên chiên rán ở nhiệt độ cao. Khi chiên rán nên để lửa ở mức nhỏ, tốt nhất là chỉ nên dùng trộn salad để giữ được các cầu nối đôi của axit béo không no trong dầu.
PGS. TS. BS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo, sử dụng dầu ăn để chiên rán, ninh, nấu kỹ phổ biến ở Việt Nam có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng của thức ăn. Đun nấu ở nhiệt độ cao hay sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần đều có thể khiến dầu biến tính, tạo ra chất béo trans (chất béo không bão hòa) rất độc hại cho sức khỏe, làm tăng cholesterol “xấu” LDL trong máu và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), chất béo trans là một trong những yếu tố gây tăng cholesterol toàn phần, tăng cholesterol xấu, giảm cholesterol tốt.
Vị chuyên gia cũng nhấn mạnh, dầu ăn có mùi khét là do bị vỡ cầu nối đôi trong quá trình chiên rán. Điều này cho thấy dầu đã không còn giữ được giá trị dinh dưỡng và tạo ra trans fat (một loại axit béo xấu được tạo thành trong quá trình chế biến thực phẩm trong dầu ăn ở nhiệt độ cao) có hại cho sức khỏe.
Để tránh nguy cơ hình thành chất béo xấu khi dùng dầu ăn, cần chiên rán ở nhiệt độ thấp và sau khi rán xong, đổ dầu thừa đi và rửa sạch chảo trước khi chế biến món ăn tiếp theo. Theo chuyên gia khi dùng đầu ăn đúng cách sẽ gìn giữ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Thói quen nấu nướng đúng cách không chỉ đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mà còn giúp phòng tránh nhiều bệnh tật không đáng có.
Thanh Hiền (t/h)
https://vietq.vn/thuc-hu-thong-tin-dau-an-doc-hai-hon-ca-ruou-d232343.html
