Sữa bột là một trong những mặt hàng thiết yếu đối với người tiêu dùng tuy nhiên hiện nay tình trạng sữa bột giả, kém chất lượng xâm nhập thị trường tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho người sử dụng.
Sữa bột giả, kém chất lượng xâm nhập thị trường
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại sữa bột với nhiều thương hiệu, chủng loại khác nhau. Sữa bột được sản xuất phục vụ nhu cầu của nhiều nhóm đối tượng khách hàng từ người lớn tuổi, phụ nữ có thai, người bệnh hay trẻ nhỏ. Chính vì thế, những thông tin về các loại sữa, cơ sở sản xuất sữa bột kém chất lượng luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt của người tiêu dùng.
Cùng với các loại sữa bột có thương hiệu, uy tín lâu năm, trên thị trường xuất hiện nhiều loại sữa bột giả, kém chất lượng. Công thức sản xuất sữa bột giả gồm đường lạt, đường ngọt, bột sữa, chất tạo béo và thêm chút hương liệu, tất cả đều có nguồn gốc từ Trung Quốc. Sau khi cho máy trộn đều, các nhân công đóng vào lon, dán nhãn hiệu do chủ đặt in. Tất cả các loại sữa bột dành cho mọi đối tượng từ trẻ em, bà bầu đến người già đều chỉ áp dụng một công thức, thành phần chất bổ ghi trên nhãn đều được sao chép từ các hộp sữa ngoại.
Sữa bột giả, kém chất lượng xâm nhập thị trường khiến người dùng lo lắng. Ảnh minh họa
Qua công tác kiểm tra, các ngành chức năng đã phát hiện, xử lý nhiều sản phẩm sữa bột giả, kém chất lượng. Cuối năm 2022, Công ty Cổ phần sữa Hà Lan (trụ sở tại Hà Nội) bị khởi tố hình sự do sản xuất sữa bột kém chất lượng, chỉ đạt dưới 70% mức chất lượng công bố. Sản phẩm không có công dụng theo hồ sơ công bố và có nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng.
Trước đó Cục Quản lý thị trường Đắk Nông cho biết, đơn vị đã tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Trung tâm Nghiên cứu phát triển dinh dưỡng quốc gia – Chi nhánh Công ty TNHH Phát triển Dược phẩm Trường Thọ (địa chỉ: số 102, đường D1, khu phố Thống Nhất 1, phường Dĩ An, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương; do ông Nguyễn Văn Dân làm giám đốc) về hành vi buôn bán sữa bột Omega 369 Q10 Alaska giả.
Theo đó, trung tâm này bị phạt về hành vi buôn bán sản phẩm dinh dưỡng sữa bột Omega 369 Q10 Alaska giả về chất lượng là 120 triệu đồng; vi phạm về ghi nhãn là 25 triệu đồng và vi phạm về hóa đơn là hơn 31 triệu đồng. Ngoài ra, trung tâm này còn bị tịch thu 5.316 hộp sản phẩm dinh dưỡng sữa bột Omega 369 Q10 Alaska có tổng giá trị gần 1,122 tỷ đồng để tiêu hủy theo quy định của pháp luật.
Tiếp đến, lực lượng chức năng cũng phát hiện ra xưởng sản xuất sữa bột 3M một cách thủ công, nhưng mỗi tháng hàng trăm nghìn hộp sữa “3 không” của doanh nghiệp vẫn tuồn ra thị trường tới tay người tiêu dùng. Theo đó mỗi sản phẩm của 3M đều vô cùng nghiêm ngặt trong mọi quy trình, đầu tư dây chuyền sản xuất, máy móc hiện đại, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tuyệt đối”, đây là lời quảng cáo trên website của Công ty TNHH dinh dưỡng 3M. Trong khi tại xưởng sản xuất sữa thực tế mà doanh nghiệp này đặt hàng, trong căn phòng khoảng hơn 30 m2, có 2 người công nhân đang trực tiếp thực hiện việc sản xuất sữa, không ai có trang phục bảo hộ lao động, cũng không đeo khẩu trang, thậm chí còn tay trần cầm vào lon sữa. Trong căn phòng cũng có nhiều đồ đạc khác nhau.
Theo các chuyên gia, việc sản xuất sữa trong điều kiện như vậy khó đảm bảo được yêu cầu theo luật an toàn vệ sinh thực phẩm cho sản phẩm sữa bột. Đáng nói, nhiều sản phẩm ở đây dành cho đối tượng từ sơ sinh đến trẻ nhỏ.
Đội CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ Công an TP HCM (PC46) cũng đã triệt phá một cơ sở sản xuất sữa bột giả cho bà bầu, trẻ em trên đường Nhật Tảo (quận 10). Kết quả điều tra cho thấy, những đối tượng sản xuất sữa giả thường tới các vựa phế liệu mua vỏ, lon của những nhãn hiệu sữa nổi tiếng như Ensure gold, Ensure grow… về làm sạch, sau đó đóng hộp như mới bằng những loại sữa rẻ tiền, không rõ nguồn gốc rồi bán cho các đại lý, cửa hàng để kiếm lời.
Công thức sản xuất sữa giả gồm đường lạt, đường ngọt, bột sữa, chất tạo béo và thêm chút hương liệu, tất cả đều có nguồn gốc từ Trung Quốc. Sau khi cho máy trộn đều, các nhân công đóng vào lon, dán nhãn hiệu do chủ đặt in. Tất cả các loại sữa bột dành cho mọi đối tượng từ trẻ em, bà bầu đến người già đều chỉ áp dụng một công thức, thành phần chất bổ ghi trên nhãn đều được sao chép từ các hộp sữa ngoại.
Theo ghi nhận, sản phẩm có chiết khấu cao nên các loại sữa bột kém chất lượng được các cửa hàng đẩy mạnh tiêu thụ, nhất là trên các trang mạng xã hội. Nhờ quảng cáo rầm rộ là được sản xuất từ các nhà máy lớn theo tiêu chuẩn quốc tế giúp sản phẩm trở nên đắt hàng. Vì lợi nhuận thu lại khá lớn mà không ít công ty vẫn bất chấp để sản xuất và sử dụng nhiều chiêu trò để bán được hàng. Thời gian qua, có không ít trường hợp người tiêu dùng phản ánh chất lượng loại sữa không đúng như quảng cáo. Trong quá trình sử dụng, sữa bị vón cục, có vật thể lạ và chất lượng sữa không đồng đều.
Sản xuất, buôn bán sữa giả phải coi là tội ác đặc biệt nghiêm trọng
Hiệp hội Sữa Việt Nam đánh giá, đối với mặt hàng sữa, khi đối tượng tiêu thụ chính là trẻ em thì việc sản xuất sữa giả phải coi là tội ác đặc biệt nghiêm trọng. Các quốc gia như Mỹ, châu Âu… luôn đặt trẻ em lên hàng đầu, trẻ em là đối tượng được bảo vệ nghiêm ngặt và các tội danh liên quan đến trẻ em thường bị coi là đặc biệt nghiêm trọng, bị xem xét, xử lý rất nghiêm khắc.
Như vậy, nếu nhìn ở các nước, quy định pháp luật của họ rất nghiêm minh, chặt chẽ và rõ ràng, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến thực phẩm, sức khỏe, dinh dưỡng và quyền lợi của trẻ em. Ở Việt Nam, các quy định của pháp luật đều có nhưng hết sức lỏng lẻo, đặc biệt việc thực thi rất khó. Bởi thế, chúng ta cần nghiêm túc xem lại vấn đề này.
Cũng theo vị chuyên gia, mỗi loại sữa ngoại khi nhập khẩu vào Việt Nam đều có một công ty phân phối chính thức. Chẳng hạn, mới đây Hiệp hội Xuất khẩu gia súc Úc thông báo ngừng xuất bò cho 3 lò mổ ở Việt Nam vì những cáo buộc về ngược đãi động vật, điều đó cho thấy pháp luật của Úc quy định rất nghiêm ngặt. Vấn đề sữa Nhật cũng vậy, pháp luật Nhật quy định khi xuất khẩu hàng ra nước ngoài thì sản phẩm phải đảm bảo chất lượng, quá trình tiêu thụ đảm bảo hạn chế tối đa hàng giả, hàng nhái, không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng ở các nước.
Cách phân biệt sữa bột thật hay giả
Các chuyên gia y tế cảnh báo, sữa bột là nguồn thực phẩm bổ sung dinh dưỡng. Nếu người tiêu dùng uống phải các loại sữa không bảo đảm về chất lượng, quy trình sản xuất sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt các dưỡng chất, có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, tiêu chảy, nguy hiểm hơn là ngộ độc, thậm chí tử vong.
Để tránh tình trạng “tiền mất, tật mang”, người tiêu dùng nên mua sữa bột ở những địa điểm, cửa hàng tin cậy đã được thẩm định, đọc kỹ thông tin trên nhãn hàng hóa. Nếu gặp phải sản phẩm giả, kém chất lượng, người tiêu dùng nên giữ nguyên hiện trạng, các chứng cứ liên quan và liên hệ người bán hàng để yêu cầu đổi hàng hoặc hoàn trả tiền, bồi thường. Trường hợp không được đổi hàng, không bồi thường hay không hoàn trả tiền thỏa đáng, người tiêu dùng nên làm đơn tố cáo; đồng thời, chuyển toàn bộ tang vật và chứng từ liên quan đến Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cơ quan quản lý thị trường, cơ quan công an nơi gần nhất để được tư vấn và xem xét giải quyết.
Để phân biệt chất lượng sữa, có thể căn cứ theo màu sắc và mùi vị của sữa. Sữa bột tốt khi mở nắp ra sẽ tỏa mùi thơm mát dễ chịu, bột sữa mềm mịn và có màu vàng nhạt. Sữa bột giả, kém chất lượng có mùi hương không dễ chịu, bột bị vón cục và có màu lạ. Hoặc có thể nhận biết bằng cách cho một thìa sữa bột ra cốc và đổ nước nguội vào. Sữa bột giả, kém chất lượng sẽ lắng ngay xuống đáy và tan nhanh dù chưa hề khuấy.
Trong khi đó, sữa bột tốt sẽ nổi lơ lửng, không tan nếu chưa khuấy lên. Tương tự, khi đổ nước sôi vào cốc có sữa bột, sữa bột giả hoặc kém chất lượng sẽ tan ngay và không còn màu sắc tự nhiên của sữa. Sữa bột tốt sẽ nổi lơ lửng và vón lại nếu chưa khuấy lên, theo Kiến Thức.
Để nhận biết sữa bột chính hãng, người tiêu dùng phải kiểm tra mã vạch sản phẩm (của Pháp là 37, Đức là 40, Hà Lan là 87…) và hạn sử dụng, hạn sử dụng của sữa thật được dập nổi trên thân hộp. Trước khi mua, nên kiểm tra thông tin nhà sản xuất và cân nhắc lựa chọn những nhà sản xuất có bề dầy lịch sử. Ngoài ra, người tiêu dùng có thể yên tâm hơn khi lựa chọn những sản phẩm cùng tên được nhập khấu và phân phối tại thị trường Việt Nam.
An Dương (T/h)
https://vietq.vn/sua-bot-gia-kem-chat-luong-xam-nhap-thi-truong-khien-nguoi-dung-lo-lang-d211520.html
