Sạc nhanh điện thoại dù tiện lợi nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ giảm tuổi thọ pin, sinh nhiệt. Người dùng cần nắm cách sử dụng đúng chuẩn và các tiêu chuẩn kỹ thuật mới nhất để bảo vệ thiết bị.
Kể từ khi smartphone ra đời, nhu cầu sạc nhanh đã trở thành một trong những yêu cầu hàng đầu của người dùng. Mỗi năm, các mẫu điện thoại mới lại giới thiệu công nghệ sạc nhanh tiên tiến hơn: từ chỗ bộ sạc 30W đã được xem là nhanh, nay nhiều hãng đã nâng công suất lên 100W, thậm chí 150W cho phép sạc 50% pin chỉ trong 5 phút. Ngay cả iPhone 17 Pro Max cũng đã hỗ trợ sạc 40W, nạp 50% pin trong 20 phút.
Cùng với tốc độ đó, mối lo về quá nhiệt, chai pin hay nguy cơ mất an toàn cũng tăng lên. Liệu smartphone có thể phát nổ chỉ sau một lần sạc nhanh? Theo các chuyên gia, câu trả lời là không. Pin lithium-ion – loại phổ biến trên iPhone và Android có cấu tạo gồm cực dương lithium coban oxit, cực âm graphite và chất điện phân. Khi sạc, ion lithium di chuyển giữa hai cực, giải phóng electron, tạo ra nhiệt. Nếu nhiệt độ quá cao, pin có thể xuống cấp nhanh. Tuy nhiên, pin lithium-ion hiện nay đã được cải tiến cả về kích thước lẫn hiệu suất, cho phép chịu được nhiều chu kỳ sạc hơn trước khi mất khả năng.
Qua thời gian, pin sẽ tự nhiên xuống cấp. Một nguyên nhân là dung dịch điện phân có thể kết tinh, làm giảm khả năng truyền ion. Quá trình này diễn ra nhanh hơn nếu pin tiếp xúc với nhiệt độ cao, như khi sạc nhanh liên tục. Chính vì thế, hiểu và sử dụng đúng sạc nhanh là điều quan trọng để pin bền hơn.
Sạc nhanh điện thoại dù tiện nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cần lưu ý khi dùng. Ảnh minh họa
Những năm gần đây, công nghệ sạc nhanh đã được cải thiện. Smartphone hiện nay được trang bị hệ thống tản nhiệt hiệu quả hơn. Nó như một tấm chắn nhiệt, ống tản nhiệt, cùng phần mềm quản lý dòng điện giúp ngừng cung cấp điện khi pin đã đầy.
Apple và Google đã giới thiệu tính năng điều chỉnh điện áp, tốc độ sạc để giảm tác động tiêu cực. Người dùng cũng có thể kiểm tra tình trạng pin ngay trên máy iPhone có mục “Tình trạng pin” trong Cài đặt > Pin, Android cũng có các mục tương tự tùy từng hãng.
Dù có hệ thống quản lý pin người tiêu dùng vẫn nên dừng sạc ở khoảng 80% thay vì 100% để giảm áp lực hóa học. Tránh để pin cạn hoàn toàn thường xuyên; nên cắm sạc khi còn khoảng 30% pin. Nhiệt độ cao là “kẻ thù” lớn nhất, nên để điện thoại tránh xa nguồn nhiệt khi sạc. Luôn sử dụng bộ sạc, cáp chính hãng hoặc có chứng nhận tương thích.
Một số hãng như Huawei, OnePlus dùng thiết kế sạc độc quyền nên để tận dụng sạc nhanh bạn cần đúng bộ sạc đi kèm. Samsung, Apple theo chuẩn công nghiệp nên linh hoạt hơn, nhưng vẫn khuyến nghị dùng sạc chuẩn trong hộp để đạt hiệu quả. Khi dùng bộ sạc, cáp không phù hợp, thiết bị có thể tự động giảm tốc độ sạc để đảm bảo an toàn.
Một điều người dùng hay lo lắng là cắm điện thoại qua đêm có gây cháy nổ hay làm hỏng pin không. Theo ông Venkat Srinivasan – nhà nghiên cứu pin tại Phòng thí nghiệm quốc gia Argonne (Mỹ): “Trừ khi có vấn đề với mạch pin, bạn không thể sạc quá mức cho một chiếc smartphone. Các nhà sản xuất điện thoại đã xây dựng để ngăn chặn điều đó. Nghĩa là hệ thống quản lý pin sẽ tự động ngắt dòng điện sau khi pin đạt 100%”.
Nhìn chung, sạc nhanh có thể gây hại cho pin nếu dùng sai cách, nhưng điện thoại hiện đại đã tích hợp nhiều tính năng để giảm thiểu rủi ro. Người dùng hoàn toàn có thể yên tâm tận dụng tốc độ sạc nhanh khi tuân thủ thói quen sạc an toàn, giữ pin tránh nhiệt cao, không để pin cạn quá sâu và chọn bộ sạc chuẩn. Dù có chăm sóc tốt đến đâu, pin lithium-ion vẫn sẽ suy giảm theo thời gian, nên hãy coi đó là điều không tránh khỏi.
Để giúp người tiêu dùng yên tâm hơn khi sử dụng và lựa chọn sản phẩm sạc – pin điện thoại, hiện Việt Nam đã có Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 101:2020/BTTTT. Quy chuẩn này quy định cụ thể các yêu cầu về an toàn, dung lượng, chu kỳ sạc – xả, mức tự xả và khả năng chịu nhiệt đối với pin lithium sử dụng trong thiết bị cầm tay như điện thoại, máy tính bảng, pin dự phòng.
Nhờ đó, các sản phẩm pin đạt chứng nhận QCVN 101:2020/BTTTT phải trải qua thử nghiệm nghiêm ngặt về độ ổn định điện áp, khả năng bảo vệ khi sạc quá dòng, quá áp, bảo vệ ngắn mạch và kiểm tra an toàn cháy nổ trong nhiều điều kiện. Người tiêu dùng khi mua pin, điện thoại hoặc pin dự phòng có thể kiểm tra nhãn công bố hợp quy hoặc dấu chứng nhận theo quy chuẩn này để đảm bảo sản phẩm đã được kiểm định. Đây là một cơ sở quan trọng giúp hạn chế rủi ro quá nhiệt, cháy nổ và tăng tuổi thọ pin trong quá trình sử dụng, đồng thời giúp người dùng yên tâm hơn khi tận dụng công nghệ sạc nhanh trên smartphone hiện đại.
Theo các chuyên gia, sạc nhanh mang đến sự tiện lợi rõ rệt, nhưng không vì thế mà quên những nguyên tắc an toàn. Hiểu đúng, dùng đúng sẽ giúp người tiêu dùng vừa tiết kiệm thời gian, vừa bảo vệ tuổi thọ pin và đảm bảo an toàn cho chính mình và chiếc điện thoại.
Theo Vân Thảo (T/h)
https://vietq.vn/sac-nhanh-dien-thoai-hieu-dung-de-pin-ben-hon-va-an-toan-d237095.html
