Rau má là loại rau mọc dại ở khắp nơi. Rau má có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt còn chứa các hoạt chất giúp phòng ngừa ung thư.
Rau má còn có tên gọi khác là tích tuyết thảo, liên tiền thảo (pennywort), tên khoa học là Centella asiatica (L.) thuộc họ Hoa tán Umbelliferae. Đây là loài rau dại ăn được thường mọc ở những nơi ẩm ướt như thung lũng, bờ mương thuộc những vùng nhiệt đới như Việt Nam, Lào, Cambuchia, Indonesia, Malasia, Madagascar.
Rau má chứa các chất như beta caroten, sterols, saponins, alkaloids, flavonols, saccharids, calcium, iron, magnesium, manganese, phosphorus, potassium, zinc, các loại vitamins B1, B2, B3, C và K…
Theo lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội), rau má hơi ngọt, vị đắng, tính mát, dùng để thanh nhiệt giải độc, chống nhiễm trùng, chống độc, lợi tiểu. Ngoài dùng làm thuốc, rau má còn được dùng là rau ăn sống. Hiện nay, với những giá trị lớn từ rau má, người ta còn làm sinh tố uống giúp đẹp da tốt cho sức khoẻ.
Từ những năm 1940, y học hiện đại bắt đầu nghiên cứu những tác dụng của rau má. Họ thấy rau má có những hoạt chất thuộc nhóm saponins (còn được gọi là tripernoids) bao gồm asiaticoside, madecassoside, madecassic acid và asiatic acid…
Rau má có khả năng phòng chống ung thư rất tốt. Ảnh minh họa
Hoạt chất asiaticoside trong rau má được ứng dụng trong điều trị bệnh phong và bệnh lao, do asiaticoside có thể làm tan lớp màng sáp bọc những vi khuẩn này, giúp hệ miễn dịch của cơ thể tiêu diệt chúng.
Bác sĩ BS.CKI. Nguyễn Trần Như Thủy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (Cơ sở 3) cho biết thêm, rau má có tác dụng thanh nhiệt (hạ sốt), giải độc, lợi thủy (lợi tiểu), lương huyết, thường dùng chữa viêm họng, ho, tiêu chảy, chữa mụn nhọt, mẩn ngứa. Bạn có thể xay rau má lấy nước uống như một loại nước thanh nhiệt, hoặc nấu canh hoặc ăn kèm trong các món cuốn món lẩu.
Y học hiện đại phân tích thành phần dinh dưỡng chính của rau má gồm: nước, tinh bột, chất xơ, vitamin C, vitamin B1, canxi, phosphor, gam sắt, beta caroten. Tác dụng thường được biết đến là chống lão hóa, dưỡng ẩm và làm đẹp da, bảo vệ tế bào thần kinh, chồng trầm cảm, giảm lo âu và điều trị mất ngủ, cải thiện sức khỏe.
Các bác sĩ tại Bệnh viện 199 cũng cho biết, những hoạt chất trong rau má như Bracoside B có tác dụng lên hoạt động của hệ thần kinh trung ương, tăng cường các chất trung gian chuyển hóa (neurotransmitters) giúp cho tế bào thần kinh, não bộ hoạt động tích cực hơn, làm giảm căng thẳng tâm lý, tăng khả năng tập trung tư tưởng và giúp cải thiện trí nhớ của người già. Những dẫn xuất của chất Asiaticoside có khả năng bảo vệ các tế bào thần kinh trong bệnh Alzeheimer. Triterpenoids trong rau má cũng có thể làm giảm sự lo lắng và tăng cường chức năng tâm thần ở một số cá nhân.
Cũng như các loại rau trái khác, rau má có chứa beta caroten, sterols, saponins, alkaloids, flavonols, terpenoids, các vitamin… là những chất chống oxy hóa thiên nhiên, giúp cơ thể chống lại stress oxy hóa, các rối loạn DNA, ngăn chăn quá trình ung thư hóa. Nghiên cứu trên chuột cho thấy, dịch chiết rau má có khả năng chữa lành khối u dạ dày chuột, có khả năng kháng khối u.
Dù rau má không có tính độc nhưng vẫn có lưu ý khi sử dụng. Người có thể chất hư hàn không nên uống nhiều nước rau má, không đi nắng ngay sau khi uống rau má, không uống rau má thay nước lọc.
Theo bác sĩ Thuỷ, nước uống rau má dù rất tốt cho sức khoẻ nhưng không nên uống quá nhiều thay cho nước lọc. Uống quá nhiều nước rau má sẽ gây ra tình trạng bị đầy bụng, tiêu chảy. Ngoài ra, dùng rau má nhiều sẽ khiến bạn nhức đầu, choáng váng. Nước rau má có thể tương tác với các thuốc gây buồn ngủ và thuốc chống co giật, barbiturat, benzodiazepin, thuốc trị mất ngủ và các thuốc chống trầm cảm. Đối với người nếu có đường tiêu hóa không tốt, khi uống bạn có thể ăn thêm một vài lát gừng tươi.
“Rau má có vị đắng nên không nhiều người thích ăn. Tuy nhiên, những giá trị dinh dưỡng và chữa bệnh của rau má là rất lớn. Ăn rau máu giúp giảm nguy cơ mắc ung thư, hỗ trợ điều trị các bệnh về tim mạch, tiểu đường; hỗ trợ tiêu hóa, tốt mắt và gan”, nữ bác sĩ nói.
Các chuyên gia cũng lưu ý thêm rau má là loại rau tốt cho sức khoẻ. Tuy nhiên, khi dùng rau má làm thuốc chữa bệnh nên tham vấn ý kiến của bác sĩ có chuyên môn.
Ngọc Nga (T/h)
https://vietq.vn/rau-ma-co-kha-nang-phong-ngua-ung-thu-hieu-qua-d207003.html
