Các nhà khoa học Ireland vừa phát hiện một loại thuốc dùng để điều trị tiểu đường type 2 có thể phát huy tác dụng diệt ung thư.
Theo các nhà nghiên cứu, loại thuốc nói trên là semaglutide, được sản xuất với mục tiêu ban đầu là điều trị bệnh tiểu đường type 2 và trở nên “cháy hàng” từ đầu năm nay khi người ta phát hiện nó cũng giúp giảm cân hiệu quả.
Thuốc này hoạt động bằng cách bắt chước một loại hormone đường ruột có tên là GLP1, khiến người dùng thuốc cảm thấy no lâu hơn, giảm cảm giác thèm ăn và giúp kiểm soát lượng đường huyết. Do đó nó cũng có ích cho người mắc bệnh béo phì không bị tiểu đường.
Trong nghiên cứu mới, nhà nội tiết học Donal O’Shea từ University College Dublin và các cộng sự phát hiện ra rằng nó cũng tác động mạnh mẽ đến “các tế bào sát thủ tự nhiên” của hệ miễn dịch. Đó là các tế bào hoạt động như tuyến phòng thủ đầu tiên bảo vệ cơ thể khỏi những kẻ xâm nhập có hại. Thuốc trị tiểu đường này không giúp chúng đông đảo hơn, nhưng lại giúp khôi phục chức năng khỏe mạnh của chúng, vốn đã bị mất đi khi cơ thể mắc một số bệnh lý. Như vậy, nó đã vô tình hoạt động theo cách mà các thuốc điều trị ung thư ứng dụng liệu pháp miễn dịch tiên tiến đã hoạt động.
Các nhà hoa học tại Ireland vừa phát hiện một loại thuốc tiểu đường có thể phát huy tác dụng diệt ung thư. Ảnh minh họa
Phát hiện này đến một cách bất ngờ khi các nhà khoa học thử nghiệm tác dụng của thuốc này đối với hệ miễn dịch đối với 20 bệnh nhân béo phì. Đây là một phát hiện với nhiều lợi ích trong một. Thứ nhất, đó là thuốc có sẵn. Thứ hai, béo phì và ung thư có mối liên hệ cực kỳ chặt chẽ với nhau. Béo phì được coi là một bệnh bao trùm bệnh, có thể dẫn tới nhiều bệnh khác, trong đó có ung thư. Một số nghiên cứu sau này cho thấy béo phì làm tăng nguy cơ ung thư ngang ngửa, thậm chí là hơn thuốc lá.
Cũng theo các nhà nghiên cứu, sẽ tiện cả đôi đường nếu một loại thuốc đồng thời có tác dụng lên bệnh béo phì và ung thư, thậm chí cả tiểu đường type 2, là vấn đề mà người béo phì cũng hay gặp. Điều thú vị khác là chỉ một nửa những người tham gia thử nghiệm giảm cân trong khi tất cả họ đều cho thấy sự phục hồi chức năng của các tế bào miễn dịch, chứng tỏ sự phục hồi này có thể không phụ thuộc vào việc giảm cân. Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Obesity.
WHO ước tính mỗi năm trên thế giới có thêm 20 triệu người mắc ung thư và 10 triệu người không vượt qua căn bệnh này, chiếm khoảng 16% số ca tử vong trên toàn cầu. Giới chuyên gia cảnh báo số ca ung thư mới sẽ tăng lên khoảng 30 triệu ca vào năm 2040. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc mới bệnh nhân ung thư tăng lên 9 bậc (xếp thứ 90/185 quốc gia) và tỷ lệ tử vong do ung thư tăng 6 bậc (xếp thứ 50/185 quốc gia) so với ghi nhận năm 2018. Ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư.
Ung thư là nguyên nhân gây tử vong thứ hai trên toàn cầu nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát. Tuy nhiên, khả năng tiếp cận các phương pháp sàng lọc, chẩn đoán và điều trị ung thư ở trong và giữa các quốc gia đang có sự khác biệt khá lớn. Ước tính 70% trường hợp tử vong do ung thư xảy ra ở các nước có thu nhập thấp đến trung bình, song những nước này hiện chỉ chiếm khoảng 5% chi tiêu toàn cầu trong lĩnh vực chăm sóc và điều trị ung thư.
Tại các nước thu nhập thấp và trung bình, cơ sở chăm sóc bệnh nhân còn hạn chế, thiếu và không được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ phòng ngừa ban đầu hay phát hiện sớm, khan hiếm các phương tiện tầm soát ung thư làm gia tăng sự chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị.
Khảo sát của các chuyên gia y tế cho thấy chất lượng điều trị tốt hơn ở các quốc gia có thu nhập cao góp phần giảm đến 20% số ca tử vong do ung thư tại nhóm các nước này. Trong khi đó, tỷ lệ này đối với nhóm các quốc gia nghèo chỉ ở mức 5%. WHO gọi đây là “khoảng cách nguy hiểm chết người” bởi chính khoảng cách của sự bất bình đẳng này đã khiến hàng triệu người sống ở các nước kém phát triển bị chết vì căn bệnh ung thư vốn có thể điều trị và chữa khỏi được.
An Dương (T/h)
https://vietq.vn/phat-hien-moi-mot-loai-thuoc-tieu-duong-co-the-phat-huy-tac-dung-diet-ung-thu-d210715.html
