Nghiên cứu từ các nhà khoa học thuộc Đại học Y khoa Vienna đã tìm ra 9 loại hạt vi nhựa khác nhau trong chất thải đi ra ngoài của con người. Điều này đã dấy lên nỗi lo lắng “nhựa đang trở thành một món ăn hàng ngày của con người”.

Hạt vi nhựa âm thầm “tấn công” cơ thể con người

Các nhà khoa học thuộc Đại học Y khoa Vienna tiến hành một nghiên cứu trong vòng 1 tuần, trên 8 tình nguyện viên, bao gồm 5 phụ nữ và 3 người đàn ông, tuổi từ 33 – 65, ở các nước Anh, Phần Lan, Italy, Hà Lan, Nhật Bản, Nga và Áo. Họ đều dùng thức ăn, đồ uống đựng trong đồ nhựa, không ai ăn chay và 6 người thường xuyên ăn hải sản.

Kết quả tìm thấy 9 loại vi hạt nhựa khác nhau tìm được trong mẫu chất thải đi ra ngoài của những tình nguyện trên. Cụ thể, trung bình khoảng 20 vi hạt nhựa trong mỗi 10 gram chất thải của người. Có những hạt vi nhựa kích thước lên tới 50-500 micromet và các nhà khoa học suy đoán rằng con người ăn chúng từ đồ hải sản, khói bụi, bao bì thực phẩm hoặc chai nhựa…


Hạt vi nhựa có nhiều trong chai lọ nhựa, đồ ăn hải sản.

Hạt vi nhựa hay còn gọi là microbeads, có kích thước siêu nhỏ. Nó chính là sản phẩm của sự phân hủy nhựa từ bao bì thực phẩm, túi nilong, chai nhựa, hay những sản phẩm như sữa rửa mặt, kem đánh răng… Phải mất đến hàng trăm năm, thậm chí là cả hàng nghìn năm để một mảnh rác thải nhựa bị phân hủy hoàn toàn trong điều kiện tự nhiên.

Đây là lần đầu tiên một nghiên cứu được công bố để chứng minh sự tồn tại rộng rãi của nhựa trong chuỗi thức ăn của con người.

Con người hấp thụ hạt vi nhựa qua đường ăn uống, hít thở…

Theo Tiến sĩ Philipp Schwabi, các hạt vi nhựa này vẫn có khả năng xâm nhập vào dòng chảy máu, hệ bạch huyết và thậm chí tới gan. Điển hình là nhiều nghiên cứu đã tìm thấy lượng nhựa đáng kể trong đồ hải sản như cá ngừ và tôm hùm. Đặc biệt, nó bắt đầu xâm nhập vào cơ thể con người.

Hạt nhựa siêu nhỏ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đặc biệt những ai mắc bệnh đường tiêu hóa. Điều cần làm ngay lúc này là nghiên cứu sâu hơn nữa để xác định nguy cơ tiềm tàng tác động đến sức khỏe và tìm ra giải pháp”, Tiến sĩ Philipp Schwabi nói.

Ông Bettina Liebmann, một nhà nghiên cứu thuộc Cơ quan Môi trường Liên bang Nga cho biết trong phòng thí nghiệm, họ phát hiện ra nhiều loại nhựa khác nhau, phổ biến là chất polypropylene (PP) và polyethylene terephthalate (PET). Đây là những thành phần nhựa có trong chai nhựa, đồ dùng bằng nhựa, túi nilong, bao bì thực phẩm…

Rất có thể, nhựa trong ruột sẽ gây ức chế hệ thống miễn dịch, làm lây lan các độc tố, virus hoặc vi khuẩn gây hại trong cơ thể con người”, ông Bettina Liebmann nhận định.

Trước đó, đã có nhiều nghiên cứu về hạt nhựa siêu nhỏ trong nước đóng chai. Ví dụ, nghiên cứu của các nhà khoa học tại Trường ĐH New York kết hợp với Orb Media thực hiện. Họ cho biết phát hiện “lượng hạt nhựa trong nước đóng chai cao gấp đôi” so với nghiên cứu trước đó của họ về nước máy. Các hạt nhựa phổ biến nhất là polypropylene – loại nhựa được dùng để làm nắp chai.

Hay như nghiên cứu của Tổ chức Story of Stuff khảo sát 19 nhãn nước đóng chai ở Mỹ và phát hiện 1 lít nước trung bình chứa khoảng 58,6 hạt nhựa.

Dù những nghiên cứu trên chưa được công bố, nhưng đây cũng là hồi chuông cảnh báo cho người tiêu dùng khi sử dụng chai lọ nhựa…

Chính vì vậy, giáo sư Alistair Boxall, chuyên gia môi trường, từ Đại học York chia sẻ: “Tôi không ngạc nhiên hay quá lo lắng về những phát hiện này. Các hạt nhựa siêu nhỏ đã được tìm thấy trong nước máy, nước đóng chai, cá và ngay cả trong bia. Do vậy không thể tránh khỏi thực trạng rằng một số ít các hạt nhựa theo đó xâm nhập vào phổi, hệ thống tiêu hóa trong cơ thể”.

Cảnh báo những hiểm họa hạt vi nhựa

Từ khi ra đời đến nay, nhựa luôn chiếm vị trí quan trọng trên thị trường. Bởi nhựa có thể sử dụng lâu bền, nhẹ và giá thành rẻ. Hơn nữa, chúng còn dùng để đựng thức ăn, đồ uống thơm ngon, gọn gàng và thuận tiện so với các vật liệu khác.

Tuy nhiên, để chế tạo ra nhựa cần sử dụng lượng lớn dầu mỏ. Ước tính để sản xuất khoảng 30 triệu bao nylon thông thường, chúng ta cần khoảng 12 triệu thùng dầu.

Hơn nữa, không chỉ khai thác nhiên liệu tự nhiên, việc khoan, vận chuyển và chế biến dầu thành nhựa là quá trình sử dụng rất nhiều năng lượng. Việc đốt nhiên liệu làm tăng tác động của biến đổi khí hậu.

Các nhà khoa học ước tính, việc sản xuất nhựa thải ra lượng lượng carbon khoảng 500 triệu tấn/năm, tương đương với lượng phát thải từ 19 đến 92 triệu chiếc xe hoạt động trên đường.

Giáo sư Frank Kelly của Đại học King, Vương quốc Anh khẳng định rằng: “Dù ngôi nhà của bạn an toàn và “hiện đại” đến mấy, các vi hạt nhựa vẫn xuất hiện “nhan nhản” khắp nơi mà chẳng thể ngăn chặn”.

Các nhà khoa học thuộc Đại học New York, Fredonia đã tiến hành phân tích 259 chiếc chai nhựa tới từ 19 địa điểm khác nhau từ 9 quốc gia bao gồm Mỹ, Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ, Indonesia, Mexico, Lebanon, Kenya và Thái Lan.

Họ đã phát hiện có tới trên 11 nhãn hiệu nước uống khác nhau có chứa trung bình 325 vi hạt nhựa trong mỗi lít nước được bán ra. Nồng độ những phần tử nhựa này cao nhất lên đến 10.000 vi hạt nhựa cho mỗi lít nước. Trong số 259 chai được thử nghiệm, chỉ có 17 mẫu không chứa chất dẻo.


Theo Tiến sĩ Philipp Schwabi, các hạt vi nhựa này vẫn có khả năng xâm nhập vào dòng máu. Ảnh: Thegioitre.vn

Tổ chức Y tế Thế giới chỉ ra rằng, dù chưa có bằng chứng nào về ảnh hưởng của các vi hạt nhựa đối với sức khoẻ con người nhưng nhưng các nhà khoa học khẳng định vi hạt nhựa ẩn chứa các nguy cơ gây hại cho sức khỏe. “Chúng tôi sẽ làm việc nghiêm túc hơn với những bằng chứng đang có hiện nay để thiết lập một chương trình nghiên cứu để đưa ra một bản đánh giá rủi ro toàn diện hơn”, Tổ chức Y tế Thế giới nhấn mạnh.

Hay theo một nghiên cứu khác của Viện 5 Gyres (Mỹ) ước tính hiện có 5,25 ngàn tỷ hạt nhựa có mặt ở biển. Nguồn chất thải này rộng khắp, bao gồm lưới đánh cá, đồ đựng thức ăn, nước giải khát, vật dụng chăm sóc cá nhân, mỹ phẩm, ống hút, túi xách… Theo đó, ô nhiễm nhựa ảnh hưởng tới ít nhất 700 loài sinh vật biển; ít nhất 100 triệu động vật có vú biển chết mỗi năm.

Số lượng nhựa còn nhiều hơn cả cá ở đại dương và trở mối đe dọa lớn đối với môi trường, thậm chí phân tử nhựa đã xâm nhập vào chuỗi thức ăn của con người. Khi con người vứt rác thải xuống biển, họ nghĩ đám rác đó đã trôi rất xa khỏi cuộc đời họ, nhưng trên thực tế thì không.

Rác phân hủy trở thành những hạt vi nhựa thường có kích cỡ rất nhỏ, không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Khi động vật biển nuốt vào các mảnh vi nhựa, chất độc sẽ di chuyển vào cơ thể của chúng, tích tụ qua các tầng thức ăn khi cá lớn ăn cá nhỏ và cuối cùng “hạ cánh” trên đĩa thức ăn ngon lành của con người.

Theo Thúy Ngân/vietq.vn (12/11/2018)