Một thói quen phổ biến tưởng chừng vô hại nhưng thực chất lại tiềm ẩn nhiều nguy hiểm khi tự ý dùng thuốc nhỏ mắt tại nhà mỗi khi thấy mắt đau hoặc khó chịu. Không ít bệnh nhân đã phải đối diện nguy cơ mất thị lực chỉ vì sự chủ quan này.
Mới đây, tại phòng khám Mắt, Trung tâm Y tế khu vực Tân Sơn (Phú Thọ), các bác sĩ tiếp nhận một bệnh nhân nữ trong tình trạng mắt đỏ, đau nhức dữ dội và thị lực giảm sút rõ rệt. Người bệnh cho biết đã tự mua thuốc nhỏ mắt và sử dụng liên tục trong bảy ngày với hy vọng bệnh thuyên giảm.
Trái lại, tình trạng ngày càng nghiêm trọng, khiến bệnh nhân buộc phải nhập viện. Kết quả thăm khám cho thấy người này mắc viêm loét giác mạc – căn bệnh nguy hiểm có thể để lại sẹo giác mạc, gây suy giảm thị lực vĩnh viễn, thậm chí dẫn tới mù lòa nếu không được can thiệp kịp thời.
Trường hợp tại Phú Thọ không phải là cá biệt. Trước đó, tại Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng, một phụ nữ 55 tuổi nhập viện trong tình trạng một bên mắt gần như mất hoàn toàn thị lực. Bệnh nhân cho biết trong suốt gần hai năm đã tự mua thuốc nhỏ mắt ngoài quầy, dùng hằng ngày mà không hề biết đó là loại chứa corticoid. Đây là nhóm thuốc có tác dụng che lấp triệu chứng nhanh chóng, khiến người bệnh tưởng như mắt đã khỏe hơn, song thực chất lại âm thầm phá hủy giác mạc. Khi đến bệnh viện, mắt đã tổn hại nghiêm trọng và hầu như không thể phục hồi.
Các bác sĩ chuyên khoa nhãn khoa cảnh báo, rất nhiều loại thuốc nhỏ mắt trên thị trường có thành phần đặc trị, trong đó không ít loại chứa corticoid hoặc kháng sinh mạnh. Nếu tự ý dùng kéo dài mà không có chỉ định y tế, thuốc sẽ làm mờ triệu chứng ban đầu, khiến bệnh diễn tiến âm thầm và nghiêm trọng hơn, làm khó cho việc điều trị sau này. Người dân cần đặc biệt cảnh giác khi mắt đỏ kéo dài, đau nhức, chảy nước mắt, nhạy cảm với ánh sáng hay thị lực mờ dần. Những dấu hiệu này đều có thể là biểu hiện của bệnh lý nguy hiểm và bắt buộc phải được khám, chẩn đoán tại cơ sở y tế.
Không nên tự ý dùng thuốc nhỏ mắt tại nhà mà không dựa vào tình trạng bệnh cụ thể. Ảnh minh họa
Thực tế, không ít người tiêu dùng có tâm lý coi nhẹ sức khỏe đôi mắt, thường tự mua các loại thuốc nhỏ ngoài quầy vì nghĩ rằng chỉ để làm dịu hay đỡ mỏi. Theo các chuyên gia, việc lựa chọn sản phẩm nhỏ mắt phải dựa trên tình trạng cụ thể. Với mắt khô, mệt mỏi do dùng máy tính, có thể sử dụng các loại nước mắt nhân tạo như Systane Ultra, vốn chứa polyethylene glycol và propylene glycol giúp bôi trơn và giảm kích ứng.
Một số sản phẩm có bổ sung vitamin như V.Rohto Vitamin hay Eyemiru 40EX cũng thích hợp để làm dịu và bảo vệ mắt khi làm việc nhiều giờ trước màn hình. Tuy nhiên, đây chỉ là các loại dung dịch hỗ trợ, không thể thay thế thuốc điều trị. Khi mắt có dấu hiệu viêm nhiễm, sưng đỏ hoặc đau nhức, người bệnh tuyệt đối không được tự ý mua các thuốc chứa kháng sinh hay corticoid như Polydexa, Neodex. Nhóm thuốc này chỉ được dùng theo đơn của bác sĩ, bởi nếu lạm dụng có thể gây tăng nhãn áp, tổn thương giác mạc và dẫn tới mù lòa.
Một vấn đề khác là nhiều người sử dụng thuốc nhỏ mắt không đúng cách. Theo khuyến cáo, trước khi nhỏ phải rửa tay sạch, giữ khoảng cách lọ với mắt từ 1–2 cm để tránh đầu lọ chạm trực tiếp vào bề mặt mắt. Sau khi mở nắp, thuốc chỉ nên dùng trong khoảng 15 đến 30 ngày tùy sản phẩm; nếu quá hạn, dung dịch có thể bị nhiễm khuẩn, gây hại thay vì bảo vệ mắt. Người dân cũng không nên dùng chung thuốc nhỏ mắt để phòng ngừa lây nhiễm vi khuẩn và nấm.
Giới chuyên môn nhấn mạnh, mắt là cơ quan tinh vi và vô cùng nhạy cảm. Chỉ một sai lầm nhỏ trong việc điều trị có thể để lại di chứng suốt đời. Bởi vậy, khi xuất hiện triệu chứng bất thường, cách tốt nhất là đi khám chuyên khoa để được chỉ định thuốc phù hợp. Ngay cả với những người làm việc trong môi trường khói bụi, ánh sáng mạnh hoặc thường xuyên tiếp xúc với màn hình, việc khám mắt định kỳ cũng là biện pháp cần thiết để bảo vệ thị lực lâu dài.
Hai ca bệnh điển hình tại Phú Thọ và Đà Nẵng là lời cảnh báo sâu sắc rằng, thói quen tự ý dùng thuốc nhỏ mắt tưởng chừng vô hại lại có thể dẫn đến hậu quả khôn lường. Sự chủ quan trong chăm sóc đôi mắt – cửa sổ tâm hồn của mỗi người hoàn toàn có thể khiến họ phải trả giá bằng chính thị lực của mình. Để đôi mắt luôn sáng khỏe, không có lựa chọn nào an toàn hơn việc lắng nghe lời khuyên của bác sĩ, dùng thuốc đúng cách và đúng chỉ định, tránh xa thói quen tự điều trị vốn đã và đang cướp đi ánh sáng của nhiều người.
Khi mua cần quan tâm tới chất lượng thuốc nhỏ mắt bởi đây là yếu tố quyết định đến hiệu quả điều trị và sức khỏe của người tiêu dùng. Ngoài ra cần nắm vững các thông tin về thành phần, cách sử dụng, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Không nên sử dụng thuốc nhỏ mắt đã hết hạn sử dụng vì có thể ảnh hưởng đến hiệu quả và an toàn cho mắt. Để tránh ô nhiễm, người dùng cần rửa tay sạch sẽ trước khi nhỏ thuốc vào mắt. Đầu ống nhỏ có thể bị ô nhiễm nếu chạm vào bất kỳ bề mặt nào, do đó cần giữ cho đầu ống nhỏ sạch sẽ.
Thuốc nhỏ mắt cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Một số sản phẩm có thể yêu cầu bảo quản trong tủ lạnh. Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như đỏ, ngứa hoặc đau mắt sau khi sử dụng thuốc, người tiêu dùng cần ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Theo Vân Thảo (T/h)
https://vietq.vn/suyt-mat-thi-luc-vi-thoi-quen-su-dung-thuoc-nho-mat-tai-nha-bac-si-chi-cach-dung-an-toan-d236213.html
