Theo nghiên cứu mới tại Mỹ, chất tạo ngọt erythritol được dùng để thay thế đường có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ và đau tim ở người có tiền sử bị bệnh tim mạch, tiểu đường.
Mới đây, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Medicine – Tạp chí y khoa có tầm ảnh hưởng lớn nhất của Mỹ, đã chỉ ra rằng người có sẵn yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường… tỷ lệ đau tim hoặc đột quỵ cao gấp đôi nếu lượng erythritol trong máu ở mức cao. Đánh giá về chất erythritol, TS. Stanley Hazen (Giám đốc trung tâm chẩn đoán và phòng ngừa bệnh tim mạch tại Viện nghiên cứu Cleveland Clinic Lerner) – tác giả dẫn đầu nghiên cứu cho biết “Cấp độ nguy cơ xảy ra biến chứng không hề nhỏ”.
Nhóm nghiên cứu cho biết, theo phân tích dữ liệu ở những người bệnh tim mạch, tiểu đường tiềm ẩn nguy cơ biến chứng tim mạch, top 25% những người có hàm lượng Erythritol cao nhất trong máu tăng gấp đôi nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ so với top 25% có nồng độ Erythritol thấp nhất trong máu. Nghiên cứu bổ sung trong phòng thí nghiệm và động vật được trình bày trong bài báo tiết lộ rằng erythritol dường như khiến tiểu cầu trong máu đông lại dễ dàng hơn. Cục máu đông có thể vỡ ra và di chuyển đến tim, gây ra cơn đau tim hoặc đến não, gây ra đột quỵ.
Erythritol thuộc nhóm các hợp chất được gọi là rượu đường, tinh thể bột màu trắng giống đường. Ảnh minh họa
TS. Andrew Freeman, Giám đốc phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe tim mạch tại bệnh viện National Jewish Health ở Denver cho biết: “Điều này chắc chắn là một hồi chuông báo động. Dường như có nguy cơ đông máu khi sử dụng erythritol. Rõ ràng là cần nhiều nghiên cứu hơn, nhưng để hết sức thận trọng, nên hạn chế erythritol trong chế độ ăn uống của mình”.
Đáp lại nghiên cứu, Hội đồng Kiểm soát Calo (một hiệp hội ngành) phản hồi với kênh truyền hình CNN rằng: “Kết quả của nghiên cứu này trái ngược với hàng thập kỷ nghiên cứu khoa học cho thấy các chất làm ngọt có hàm lượng calo thấp như erythritol là an toàn, bằng chứng là các cơ quan quản lý toàn cầu đã cho phép sử dụng erythritol trong thực phẩm và đồ uống”. Ông Robert Rankin, Giám đốc điều hành của hội đồng đã trả lời phỏng vấn CNN trong một email. Ông cho biết thêm rằng: “Không nên ngoại suy các kết quả cho dân số nói chung, vì những người tham gia can thiệp đã có nguy cơ mắc các biến cố tim mạch cao hơn”.
Giống như sorbitol và xylitol, erythritol là một loại rượu đường và carb tồn tại tự nhiên trong nhiều trái cây và rau quả. Theo các chuyên gia, chất này không chứa calo, có khoảng 70% độ ngọt của đường. Được sản xuất nhân tạo với số lượng lớn, erythritol không có dư vị kéo dài, không làm tăng lượng đường trong máu, tác dụng nhuận tràng không cao như những loại rượu đường khác. Tiến sĩ Stanley Hazen, Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán và Phòng ngừa Bệnh tim mạch tại Viện Nghiên cứu Lerner, cho biết hợp chất này trở nên phổ biến trong ngành công nghiệp thực phẩm, là phụ gia được dùng nhiều trong chế độ ăn kiêng keto, sản phẩm ít carb bán trên thị trường cho những người mắc bệnh tiểu đường. “Một số loại thực phẩm được dán nhãn ‘dành cho người tiểu đường’ chứa nhiều erythritol hơn bất kỳ mặt hàng nào khác tính theo trọng lượng”, ông Hazen nói. Erythritol cũng là thành phần lớn nhất trong đường cỏ ngọt và đường la hán quả, ngọt hơn đường trắng khoảng 200 đến 400 lần.
Theo Hội đồng Kiểm soát Calo, kết quả phân tích mới trái ngược các nghiên cứu khoa học trước đó, cho thấy các chất làm ngọt có hàm lượng calo thấp như erythritol là an toàn. Tiến sĩ Hazen cho biết việc phát hiện ra mối liên hệ giữa erythritol và các vấn đề tim mạch là hoàn toàn tình cờ. Nghiên cứu ban đầu có mục tiêu đơn giản là tìm ra các hợp chất hoặc hóa chất chưa biết trong máu của người, có nguy cơ gây đau tim, đột quỵ hoặc tử vong trong ba năm tới. Để làm được điều này, tiến sĩ Hazen và các đồng nghiệp đã phân tích hơn 1.100 mẫu máu của người có nguy cơ mắc bệnh tim, thu thập từ năm 2004 đến 2011. “Chúng tôi phát hiện hợp chất erythritol, là chất làm ngọt có trong máu. Cơ thể con người tạo ra erythritol một cách tự nhiên, nhưng với hàm lượng thấp, không gây nguy hại và cũng không đo đếm được”, ông nói.
Để chắc chắn hơn về kết quả, nhóm của tiến sĩ Hazen tiếp tục thu thập mẫu máu từ hơn 2.100 người ở Mỹ, hơn 800 người châu Âu đến năm 2018. Khoảng 75% người tham gia mắc bệnh mạch vành hoặc cao huyết áp, 20% bị tiểu đường. Điểm chung của họ là đều có mức erythritol cao, dễ gây đau tim, đột quỵ hoặc tử vong trong ba năm tiếp theo. Nguyên nhân là do erythritol gây ra tình trạng huyết khối tăng cường. Thông thường, cơ thể người cần cơ chế đông máu để không bị chảy máu đến chết khi có thương tích. Quá trình tương tự cũng xảy ra bên trong cơ thể.
Tiến sĩ Hazen giải thích mạch máu của con người luôn chịu áp lực và bị rò rỉ, các tiểu cầu liên tục tạo cục máu đông để bịt kín các lỗ hổng này. Kích thước cục máu đông phụ thuộc vào yếu tố kích thích tế bào. Khi bổ sung erythritol vào cơ thể, tiểu cầu trở nên siêu phản ứng, tạo ra 90% đến 100% cục máu đông. Đối với người có nguy cơ đông máu, đau tim và đột quỵ, tiến sĩ Hazen khuyến nghị tránh sử dụng erythritol cho đến khi giới khoa học công bố những nghiên cứu sâu hơn.
Khánh Mai (t/h)
https://vietq.vn/can-than-voi-chat-tao-ngot-thay-the-duong-co-the-gay-dau-tim-d208531.html
