Theo các bác sĩ, có rất nhiều người tự tiện dùng thuốc giảm cân, giảm đau không nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.
Sau một tháng sử dụng viên giảm cân không rõ nguồn gốc, Vân, 27 tuổi, ở Hà Nội, rơi vào trạng thái mệt mỏi kéo dài, phù toàn thân và tổn thương thận không thể phục hồi, phải lọc máu định kỳ.
Được biết tháng 6 vừa qua, cô mua 250 viên giảm cân với giá 500.000 đồng từ người quen, uống đều đặn mỗi ngày mà không biết loại thuốc này hoàn toàn không có nhãn mác hay nguồn gốc rõ ràng.
Ban đầu, cô đi tiểu nhiều, giảm được 6 kg. Nhưng sau đó, tình trạng sức khỏe sa sút kéo theo mệt mỏi kéo dài, mất ngủ, phải nghỉ việc. Tiếp đó, Vân bị phù mắt, lan ra mặt rồi đến tay chân. Khi nhập viện Bạch Mai đầu tháng 7, cô đã rơi vào tình trạng nguy kịch bị xuất huyết tiêu hóa, tràn dịch màng phổi, suy gan cấp, rối loạn điện giải và suy thận nghiêm trọng. Dù qua được cơn nguy hiểm, thận của cô không thể phục hồi, buộc phải lọc máu 3 lần mỗi tuần.
Tương tự, Nhung, 30 tuổi, làm truyền thông, từng chủ quan khi liên tục dùng thuốc giảm đau, kháng sinh không đơn – chỉ vì nhức đầu hay cảm cúm nhẹ. Đến khi được chẩn đoán chức năng thận chỉ còn 8%, cô mới “ngã ngửa” vì hậu quả của thói quen dùng thuốc tùy tiện.
Thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc đã khiến cô gái rối loạn điện giải và suy thận nghiêm trọng. Ảnh: VnExpress
Theo các bác sĩ, hiện nay tình trạng suy thận ở người trẻ ngày càng phổ biến, phần lớn do sử dụng thuốc giảm cân, thực phẩm chức năng, thuốc kháng sinh, giảm đau mà không có chỉ định y tế. Nhiều người uống theo lời truyền miệng hoặc quảng cáo trên mạng, không biết rằng một số thuốc chứa hoạt chất gây kết tủa trong ống thận, ảnh hưởng đến khả năng lọc máu, gây nhiễm độc.
Đặc biệt, thuốc giảm cân trôi nổi thường hoạt động bằng cách lợi tiểu mạnh, khiến người dùng sụt cân nhanh do mất nước. Hậu quả là cơ thể rơi vào trạng thái suy kiệt, mệt mỏi, thậm chí suy gan, suy thận cấp. Một số còn gây rối loạn chuyển hóa, nhiễm toan ceton (do tích tụ acid trong máu) hoặc hạ đường huyết nghiêm trọng – đều là các nguyên nhân dẫn đến suy thận nhanh chóng.
Không ít người dùng trà, bột hoặc viên uống trắng da chứa glutathione – chất chống oxy hóa mạnh – nhưng dùng sai liều cũng dễ gây hại thận, nhất là trên cơ địa đã có bệnh nền. Một số sản phẩm còn pha trộn corticoid, chất cấm hoặc sibutramine – từng bị FDA (Mỹ) và Bộ Y tế Việt Nam cảnh báo vì nguy cơ rối loạn tim mạch, thần kinh, gan, thận.
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh (Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam) và bác sĩ Nguyễn Văn Thanh (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) đều cho biết, việc sử dụng kéo dài các loại thuốc như giảm đau NSAIDs, thuốc nhuận tràng, ức chế bơm proton (ví dụ: omeprazol), hay thuốc lợi tiểu khi không có chỉ định đều làm tăng nguy cơ tổn thương thận. Các loại thuốc dạng bột, thuốc Đông y không rõ thành phần cũng có thể gây tổn hại thận chỉ sau vài tháng sử dụng.
Đặc biệt liên quan tới thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc Bệnh viện Tâm Anh (thành phố Hồ Chí Minh) thông tin, trước đó Viện Kiểm nghiệm Vệ sinh An toàn thực phẩm Quốc gia đã phát hiện trong một mẫu thuốc giảm cân được bán trên Tiktok có chứa sibutramine. Đây là thuốc một người phụ nữ 21 tuổi đã dùng và phải nhập viện trong tình trạng bất tỉnh, phát hiện có tổn thương não. Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm, Bộ Y tế, cũng từng nhiều lần cảnh báo về các sản phẩm quảng cáo có tác dụng giảm cân chứa chất cấm nguy hiểm, điển hình là sibutramine và phenolphthalein.
Theo TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Giảm cân, Bệnh viện Tâm Anh, sibutramine là chất gây ức chế cảm giác thèm ăn, đã bị cấm sử dụng trên người vì có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt là ảnh hưởng đến tim mạch, gây đau tim, loạn nhịp tim, huyết áp cao, đột quỵ, kích động, ảo giác…
Tại Việt Nam, từ 2010, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã ban hành công văn về việc ngừng cấp phép nhập khẩu nguyên liệu sibutramine. Tháng 4/2011, cơ quan này cũng đã có công văn đình chỉ lưu hành trên toàn quốc, thu hồi toàn bộ các thuốc có chứa hoạt chất sibutramine. Đồng thời, rút số đăng ký của tất cả thuốc có chứa hoạt chất này. Chất này cũng bị cấm sử dụng ở Mỹ, Canada, châu Âu và nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Phenolphthalein từng được dùng làm thuốc nhuận tràng, nhưng bị cấm vì nguy cơ gây ung thư và rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Vì vậy, từ năm 1999, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấm lưu hành các loại thuốc điều trị táo bón có chứa chất này.
Vì vậy theo các bác sĩ, không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc giảm cân, trắng da hay thuốc điều trị dài ngày. Tuân thủ chỉ định bác sĩ, không dùng thuốc theo lời mách bảo hay chia sẻ đơn thuốc cho người khác. Người cao tuổi, trẻ nhỏ và người có bệnh nền về gan, thận càng cần cẩn trọng hơn khi dùng thuốc.
Suy thận mạn thường diễn tiến âm thầm, đến khi phát hiện thì chức năng thận đã giảm nghiêm trọng. Việc lạm dụng thuốc, đặc biệt các sản phẩm không rõ nguồn gốc, có thể khiến người trẻ phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là lọc máu suốt đời.
Theo Vân Thảo (T/h)
https://vietq.vn/huy-hoai-than-tu-viec-tu-y-dung-thuoc-giam-can-giam-dau-khong-co-nhan-mac-hay-nguon-goc-d234962.html
