Theo nghiên cứu, Trichloroethylene, một hóa chất phổ biến được sử dụng trong dung môi công nghiệp, chất tẩy khô thương mại và một số sản phẩm gia dụng là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ mắc bệnh Parkinson.
Một hóa chất phổ biến và được sử dụng rộng rãi có thể đang thúc đẩy sự gia tăng của tình trạng não phát triển nhanh nhất thế giới – bệnh Parkinson. Trong 100 năm qua, trichloroethylene (TCE) đã được sử dụng để khử caffein trong cà phê, tẩy kim loại và làm khô quần áo sạch.
Loại hóa chất này còn làm ô nhiễm căn cứ Thủy quân lục chiến Camp Lejeune, 15 địa điểm độc hại ở Thung lũng Silicon và tới một phần ba nguồn nước ngầm ở TCE của Hoa Kỳ gây ung thư, có liên quan đến sẩy thai và bệnh tim bẩm sinh, đồng thời có liên quan đến nguy cơ gia tăng 500% của bệnh Parkinson.
Theo Viện Ung thư Quốc gia, TCE có mặt trong một số sản phẩm gia dụng, bao gồm khăn lau, sản phẩm làm sạch dạng xịt, chất tẩy rửa dụng cụ, chất tẩy sơn, keo xịt, chất tẩy thảm và chất tẩy vết bẩn.
Hóa chất tẩy rửa làm tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson
Trong một bài báo giả thuyết được công bố ngày 14/3 trên Tạp chí Bệnh Parkinson, một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế bao gồm các nhà thần kinh học của Trung tâm Y tế Đại học Rochester (URMC) Ray Dorsey, Ruth Schneider, và Karl Kieburtz đã đưa ra giả thuyết rằng TCE có thể là một nguyên nhân vô hình của bệnh Parkinson.
Trong bài báo, họ mô tả chi tiết việc sử dụng rộng rãi hóa chất này, bằng chứng liên kết chất độc với bệnh Parkinson và lập hồ sơ bảy cá nhân, từ một cựu cầu thủ bóng rổ NBA đến đại úy Hải quân cho đến cố Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ, người đã phát triển bệnh Parkinson sau khi có khả năng làm việc với hóa chất hoặc tiếp xúc với nó trong môi trường.
TCE là một dung môi được sử dụng rộng rãi trong một số ứng dụng công nghiệp, tiêu dùng, quân sự và y tế, bao gồm tẩy sơn, sửa lỗi đánh máy, làm sạch động cơ và gây mê cho bệnh nhân.
Việc sử dụng nó ở Hoa Kỳ lên đến đỉnh điểm vào những năm 1970, khi hơn 600 triệu pound hóa chất này được sản xuất hàng năm. Khoảng 10 triệu người Mỹ đã làm việc với hóa chất hoặc các dung môi công nghiệp tương tự khác. Mặc dù việc sử dụng đã giảm kể từ đó, TCE vẫn được sử dụng để tẩy dầu mỡ cho kim loại và giặt khô tại chỗ ở Hoa Kỳ.
TCE làm ô nhiễm vô số địa điểm trên khắp nước Mỹ. Một nửa số địa điểm độc hại nhất thuộc về Cơ quan Bảo vệ Môi trường, nơi có chứa TCE. 15 địa điểm ở Thung lũng Silicon của California, nơi các hóa chất được sử dụng để làm sạch các thiết bị điện tử và chip máy tính. TCE được tìm thấy trong nhiều căn cứ quân sự, bao gồm cả Trại Lejeune ở Bắc Carolina. Từ những năm 1950 đến những năm 1980, một triệu lính thủy đánh bộ, gia đình của họ và thường dân làm việc hoặc cư trú tại căn cứ đã tiếp xúc với mức nước uống có TCE và perchloroethylene (PCE), một hóa chất “họ hàng gần” của TCE, cao hơn tới 280 lần so với mức được coi là mức an toàn.
Mối liên hệ giữa TCE và bệnh Parkinson
Mối liên hệ giữa TCE và bệnh Parkinson lần đầu tiên được tìm thấy trong các nghiên cứu cách đây hơn 50 năm. Trong những năm gần đây, nghiên cứu trên chuột nhắt và chuột cống đã chỉ ra rằng TCE dễ dàng xâm nhập vào não và mô cơ thể và ở liều lượng cao sẽ làm hỏng các bộ phận sản xuất năng lượng của tế bào được gọi là ty thể. Trong các nghiên cứu trên động vật, TCE gây mất chọn lọc các tế bào thần kinh sản xuất dopamine, một dấu hiệu đặc trưng của bệnh Parkinson ở người.
Những cá nhân làm việc trực tiếp với TCE có nguy cơ cao mắc bệnh Parkinson. Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo rằng “hàng triệu người khác vô tình gặp phải hóa chất này qua không khí ngoài trời, nước ngầm bị ô nhiễm và ô nhiễm không khí trong nhà”.
Hóa chất này có thể làm ô nhiễm đất và nước ngầm. Ngoài ra TCE dễ bay hơi có thể dễ dàng bay hơi và xâm nhập vào nhà, trường học và nơi làm việc mà thường không bị phát hiện. Ngày nay, sự xâm nhập của hóa chất này có khả năng khiến hàng triệu người sống, học tập và làm việc gần các địa điểm giặt hấp, quân sự và công nghiệp trước đây tiếp xúc với hóa chất độc hại. Hóa chất xâm nhập lần đầu tiên được báo cáo vào những năm 1980 khi khí radon bốc hơi từ đất đi vào nhà và làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Ngày nay, hàng triệu ngôi nhà được kiểm tra radon, nhưng rất ít ngôi nhà được kiểm tra TCE.
Các nghiên cứu về TCE
Các nghiên cứu điển hình bao gồm cầu thủ bóng rổ chuyên nghiệp Brian Grant, người đã chơi 12 năm ở NBA và được chẩn đoán mắc bệnh Parkinson ở tuổi 36. Grant có thể đã tiếp xúc với TCE khi anh mới ba tuổi và cha của anh, khi đó là một lính thủy đánh bộ, là đóng quân tại Trại Lejeune. Grant đã tạo ra một quỹ để truyền cảm hứng và hỗ trợ những người mắc bệnh.
Amy Lindberg cũng tiếp xúc tương tự với nước uống bị ô nhiễm tại Trại Lejeune khi còn là một Thuyền trưởng Hải quân trẻ tuổi và sẽ được chẩn đoán mắc bệnh Parkinson 30 năm sau đó. Nghiên cứu còn nêu chi tiết những trường hợp bị phơi nhiễm do sống gần khu vực bị ô nhiễm hoặc làm việc với hóa chất, bao gồm cả cố Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Johnny Isakson, người đã từ chức sau khi được chẩn đoán mắc bệnh Parkinson vào năm 2015. 50 năm trước, ông đã phục vụ trong Georgia Air National Guard và đã sử dụng TCE để tẩy nhờn cho máy bay.
Giải quyết mối đe dọa đối với sức khỏe cộng đồng
Các nhà nghiên cứu lưu ý “trong hơn một thế kỷ, TCE đã đe dọa người lao động, làm ô nhiễm không khí mà chúng ta hít thở và làm ô nhiễm nguồn nước mà chúng ta uống. Việc sử dụng toàn cầu đang tăng lên chứ không giảm đi”.
Các nhà nghiên cứu cũng đưa ra một loạt hành động để giải quyết mối đe dọa sức khỏe cộng đồng do TCE gây ra. Họ lưu ý rằng các địa điểm bị ô nhiễm có thể được khắc phục thành công và việc tiếp xúc với không khí trong nhà có thể được giảm thiểu bằng các hệ thống xử lý hơi tương tự như các hệ thống được sử dụng cho radon. Tuy nhiên, chỉ riêng Hoa Kỳ là nơi có hàng ngàn địa điểm bị ô nhiễm và quá trình làm sạch và ngăn chặn này phải được đẩy nhanh.
Họ tranh luận về việc nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về cách TCE gây ra bệnh Parkinson và các bệnh khác. Mức TCE trong nước ngầm, nước uống, đất, không khí ngoài trời và trong nhà cần được giám sát chặt chẽ hơn và thông tin này cần được chia sẻ với những người sống và làm việc gần các địa điểm bị ô nhiễm.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu kêu gọi chấm dứt việc sử dụng các hóa chất này ở Hoa Kỳ. PCE ngày nay vẫn được sử dụng rộng rãi trong giặt khô và TCE trong tẩy nhờn bằng hơi. Hai bang Minnesota và New York đã cấm TCE, nhưng chính phủ liên bang thì không, bất chấp những phát hiện gần đây của EPA vào năm 2022 rằng các hóa chất này gây ra “nguy cơ vô lý đối với sức khỏe con người”.
Bảo Linh
https://vietq.vn/hoa-chat-tay-rua-lam-tang-kha-nang-mac-benh-parkinson-d208957.html
