Dầu mè là gia vị quen thuộc trong bữa ăn người Việt nhưng với trẻ nhỏ, cách dùng, thời điểm và liều lượng đóng vai trò quyết định nên cha mẹ cần lưu ý khi bổ sung dầu mè vào khẩu phần ăn của bé.
Dầu mè, hay còn gọi là dầu vừng, từ lâu đã là một phần trong văn hóa ẩm thực phương Đông và có mặt ở nhiều món ăn Việt Nam. Không chỉ tạo hương vị béo ngậy, thơm dịu, dầu mè còn chứa nhiều dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của trẻ.
Theo các chuyên gia của Bệnh viện Vinmec, dầu mè giàu chất béo không bão hòa, vitamin E, vitamin K và các hợp chất chống oxy hóa có tác dụng hỗ trợ tăng trưởng, tăng cường miễn dịch, cải thiện tiêu hóa cũng như giúp làn da của trẻ mềm mại hơn. Đây là những thành phần dinh dưỡng mà trẻ nhỏ, đặc biệt giai đoạn ăn dặm, rất cần để phát triển thể chất và trí não.
Thời điểm thích hợp để cho trẻ dùng dầu mè cũng được các chuyên gia khuyến nghị rõ ràng. Đa số ý kiến cho rằng cha mẹ có thể bắt đầu bổ sung một lượng rất nhỏ dầu mè tinh chế khi trẻ khoảng 6 tháng tuổi giai đoạn trẻ bắt đầu ăn dặm để tăng đậm độ năng lượng cho món ăn. Một số chuyên gia khác khuyên nên đợi đến khi bé được 1 tuổi để hệ tiêu hóa đã ổn định hơn. Việc bắt đầu từ từ với lượng nhỏ, quan sát phản ứng của trẻ và lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng là nguyên tắc quan trọng để đảm bảo an toàn.
Dùng dầu mè cho trẻ rất tốt nhưng cũng nên lưu ý sử dụng an toàn. Ảnh minh họa
Lợi ích của dầu mè đối với trẻ nhỏ rất đa dạng. Chất béo không bão hòa trong dầu mè giúp bổ sung năng lượng, hỗ trợ phát triển não bộ, hệ thần kinh và thị giác. Khi trộn một lượng nhỏ dầu mè vào cháo hoặc bột ăn dặm, món ăn không chỉ thơm ngon mà còn giàu năng lượng, giúp trẻ ăn ngon miệng hơn. Nhiều cha mẹ chia sẻ rằng việc bổ sung dầu mè đúng cách giúp trẻ cải thiện tình trạng biếng ăn, táo bón nhờ các enzym hỗ trợ tiêu hóa có trong dầu. Ngoài ra, nhờ hàm lượng vitamin E và hợp chất chống oxy hóa cao, dầu mè giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể trẻ chống lại tác nhân gây bệnh từ môi trường, đặc biệt trong thời tiết giao mùa.
Không chỉ có lợi cho sức khỏe bên trong, dầu mè còn được xem là “bảo bối” cho làn da trẻ. Vào mùa đông hanh khô, cha mẹ có thể dùng dầu mè xoa một lượng nhỏ lên vùng da khô nẻ để giảm tình trạng bong tróc, nứt nẻ. Thành phần vitamin E và vitamin B trong dầu mè giúp làm dịu, tăng độ ẩm, giúp da bé mềm mịn hơn. Tuy nhiên, khi sử dụng ngoài da, cha mẹ cũng nên chọn dầu sạch, tinh khiết và thử trước trên một vùng nhỏ để kiểm tra phản ứng dị ứng.
Mặc dù dầu mè mang lại nhiều lợi ích, cha mẹ vẫn cần cẩn trọng với nguy cơ dị ứng. Theo các tài liệu y tế, mè là một trong những thực phẩm có khả năng gây dị ứng cao do chứa protein dễ kích hoạt phản ứng miễn dịch. Khi cho trẻ dùng dầu mè, đặc biệt là lần đầu, nên bắt đầu từ lượng rất nhỏ và quan sát kỹ các biểu hiện như phát ban, sưng tấy, khó thở. Nếu có dấu hiệu bất thường, cần ngừng ngay và đưa trẻ đến cơ sở y tế. Với những bé có tiền sử dị ứng thực phẩm, hoặc trong gia đình có người dị ứng hạt mè, cha mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung dầu mè vào chế độ ăn.
Ngoài vấn đề dị ứng, liều lượng và tần suất cũng cần được kiểm soát. Các chuyên trang dinh dưỡng khuyến nghị chỉ nên dùng dầu mè cho trẻ ăn dặm khoảng 4–5 bữa mỗi tuần, mỗi bữa từ ½ đến 1 thìa cà phê tùy theo độ tuổi. Trẻ dưới 2 tuổi đang trong giai đoạn tăng trưởng nhanh, nhu cầu chất béo chiếm khoảng 30% tổng năng lượng khẩu phần, nên cha mẹ có thể bổ sung khoảng 10 ml dầu mè mỗi ngày vào cháo hoặc súp để tăng đậm độ năng lượng. Với trẻ trên 2 tuổi, tốc độ phát triển chậm lại, trẻ ăn cùng bữa với gia đình nên lượng dầu sẽ linh hoạt theo khẩu phần và cách chế biến.
Cha mẹ cũng nên lưu ý lựa chọn loại dầu mè phù hợp. Dầu mè tinh chế có thể sử dụng trực tiếp, mùi nhẹ, ít nguy cơ kích ứng hơn. Dầu mè nguyên chất có hương thơm đậm hơn, giàu dưỡng chất nhưng dễ bị ôi nếu bảo quản không đúng cách. Dầu nên được để nơi khô ráo, tránh ánh sáng và sử dụng trong thời hạn ghi trên bao bì để đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, không nên lạm dụng dầu mè ở mọi bữa ăn; việc luân phiên với các loại dầu thực vật khác như dầu ô liu, dầu hạt cải cũng giúp trẻ nhận được nguồn dưỡng chất đa dạng hơn.
Với những nguyên tắc trên, dầu mè có thể trở thành nguồn bổ sung dinh dưỡng an toàn và hữu ích trong khẩu phần ăn của trẻ. Khi được sử dụng đúng cách, loại dầu này không chỉ làm tăng hương vị món ăn mà còn hỗ trợ sự phát triển toàn diện, từ hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch đến làn da. Tuy nhiên, cha mẹ không nên xem dầu mè là “thần dược” mà cần coi đây là một thành phần trong chế độ dinh dưỡng đa dạng, cân bằng. Trong mọi trường hợp có tiền sử dị ứng hoặc bệnh nền, nên tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa trước khi đưa dầu mè vào bữa ăn của bé.
Tự công bố tiêu chuẩn chất lượng dầu mè
Căn cứ theo Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12, Nghị định 15/2018 /NĐ-CP quy định chi tiết một số điều luật an toàn thực phẩm và Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7597:2013 về Dầu thực vật, dầu mè (dầu vừng) được làm từ hạt mè (hạt vừng) là một loại nông sản được trồng nhiều ở các nước nhiệt đới, trong đó có Việt Nam, hạt mè rất nhỏ nhưng chứa nhiều dầu, vì vậy được chiết xuất thành dầu mè. Hiện nay những nhà nhập khẩu hay sản xuất sản phẩm này cần phải thực hiện công bố tiêu chuẩn chất lượng khi sản phẩm lưu thông tiêu thụ trên thị trường.
Một số lưu ý sau khi thực hiện công bố tiêu chuẩn chất lượng dầu mè như các tài liệu trong hồ sơ tự công bố sản phẩm phải được thể hiện bằng tiếng Việt; trường hợp có tài liệu bằng tiếng nước ngoài thì phải được dịch sang tiếng Việt và được công chứng. Tài liệu phải còn hiệu lực tại thời điểm công bố.
Trường hợp tổ chức, cá nhân có từ 02 (hai) cơ sở sản xuất trở lên cùng sản xuất một thực phẩm thì tổ chức; cá nhân chỉ nộp hồ sơ tại một cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương có cơ sở sản xuất do tổ chức; cá nhân lựa chọn. Khi đã lựa chọn cơ quan quản lý nhà nước để nộp hồ sơ thì các lần công bố tiếp theo phải nộp hồ sơ tại cơ quan đã lựa chọn trước đó. Ngay sau khi công bố sản phẩm tổ chức, cá nhân được quyền sản xuất; kinh doanh sản phẩm và chịu trách nhiệm hoàn toàn về an toàn của sản phẩm đó.
Trường hợp sản phẩm có sự thay đổi về tên, xuất xứ, thành phần cấu tạo thì tổ chức; cá nhân phải công bố lại sản phẩm. Các trường hợp có sự thay đổi khác, tổ chức; cá nhân thông báo bằng văn bản về nội dung thay đổi đến cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền; và được sản xuất, kinh doanh sản phẩm ngay sau khi gửi thông báo.
Theo Vân Thảo (T/h)
https://vietq.vn/dau-me-trong-khau-phan-cua-tre-loi-ich-va-nhung-luu-y-quan-trong-cho-cha-me-d236732.html
