Trong thời điểm Tết Nguyên đán, bên cạnh niềm vui sum họp gia đình với những bữa ăn đầy đủ, thịnh soạn thì những vấn đề lo ngại về sức khỏe liên quan tới ăn uống cũng tăng cao vào thời điểm này. Một trong số đó là tắc ruột do chính những thực phẩm quen thuộc trên bàn ăn ngày Tết.
Mới đây, các bác sĩ Khoa Nội soi tiêu hóa của Bệnh viện trung ương Quân đội 108 đã tiếp nhận và thực hiện thành công ca nội soi lấy khối bã thức ăn lớn trong dạ dày nữ bệnh nhân 77 tuổi. Khi bệnh nhân nhập viện, các bác sĩ chẩn đoán, nữ bệnh nhân có 2 khối dị vật bã thức ăn với kích thước 3cm và 5cm ở dạ dày.
Trước đó 10 ngày, bệnh nhân có ăn bột nghệ. Khoảng 5 ngày gần đây, bệnh nhân thấy đau vùng ức, cảm giác khó thở, đầy bụng khó tiêu, buồn nôn và nôn. Bệnh nhân đã đi khám ở bệnh viện tuyến dưới và phát hiện có khối dị vật thức ăn trong dạ dày nhưng không xử lý được. Vì vậy, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện trung ương Quân đội 108.
Tắc ruột do khối bã thức ăn thường gặp ở người già và trẻ nhỏ và người có bệnh nền về đường tiêu hóa. Việc sử dụng một lượng lớn thực phẩm có chứa nhiều chất tanin (quả hồng, quả ổi…) hay chứa chất bã xơ như măng là một trong những nguy cơ hình thành bã thức ăn trong quá trình tiêu hóa. Đặc biệt, nếu ăn khi đói, dạ dày còn trống rỗng, nồng độ acid dạ dày cao, hoa quả có nhiều chất xơ, nhựa dễ bị kết tủa, làm kết dính các sợi xơ thực vật, tạo thành khối bã rắn chắc.
Những triệu chứng thường gặp của khối bã thức ăn trong dạ dày là đau bụng thượng vị, trướng bụng, đầy hơi, nôn, buồn nôn, đầy bụng sau ăn, bí trung đại tiện… Khi gặp những dấu hiệu này, người bệnh cần đến cơ sở y tế để thăm khám, xác định nguyên nhân và xử trí kịp thời, tránh biến chứng tắc ruột đe dọa đến tính mạng.
Tắc ruột có thể xảy ra với mọi người, nhưng nhóm đối tượng nguy cơ cao bao gồm: người cao tuổi, người có vấn đề về răng, bệnh nhân sau phẫu thuật cắt dạ dày, trẻ em, người ăn nhanh và không nhai kỹ, người lười uống nước, người giảm tiết axit dịch vị và người có vấn đề tâm thần dẫn đến thói quen ăn lông/tóc.
Những món ăn dễ gây tắc ruột trên mâm cơm ngày Tết
Đồ nếp
Trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, các món ăn truyền thống được làm từ gạo nếp, bao gồm cả bột gạo nếp, thường rất phổ biến và là đặc điểm không thể thiếu của mỗi quốc gia. Ở Việt Nam, các món ăn truyền thống như xôi, bánh chưng, bánh tét, bánh dày, bánh gạo, bánh tẻ,… mặc dù mang đến hương vị đặc trưng của Tết nhưng cũng có tiềm ẩn nguy cơ tắc ruột.
Các món ăn làm từ gạo nếp và bột gạo nếp thường có đặc tính dẻo, dính và kết cấu đặc, điều này khiến người ăn khó nhai kỹ. Khi chúng vào dạ dày có thể gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa.
Mặc dù chất xơ trong măng có thể giúp cải thiện quá trình tiêu hóa nhưng khi tiêu thụ lượng lớn, nó có thể gây áp lực cho hệ tiêu hóa, dẫn tới tắc ruột. Ảnh minh họa
Măng khô
Đây là một loại thực phẩm phổ biến trên bàn ăn trong những ngày Tết. Tuy nhiên, do có hàm lượng chất xơ cao, măng cũng mang theo nguy cơ tiềm ẩn của tình trạng tắc ruột nguy hiểm. Mặc dù chất xơ trong măng có thể giúp cải thiện quá trình tiêu hóa nhưng đối với nhiều người, đặc biệt là khi tiêu thụ lượng lớn, nó có thể gây áp lực lớn cho hệ tiêu hóa. Điều này có thể dẫn đến việc thức ăn bị ứ đọng, cảm giác đầy bụng, đau dạ dày và tắc ruột do chất xơ tích tụ không được đẩy ra ngoài. Thêm vào đó, măng già và măng khô có hàm lượng chất xơ càng cao, làm tăng nguy cơ đau dạ dày và chúng có thể là một trong những nguyên nhân chính gây tắc ruột khi ăn.
Trái cây nhiều xơ, chất dễ kết dính
Việc ăn trái cây vào bất kỳ thời điểm nào cũng mang lại lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là trong dịp Tết khi chúng ta thường tiêu thụ nhiều đồ nếp, thịt và bánh kẹo. Tuy nhiên, không phải mọi loại trái cây đều phù hợp. Hồng, mít, ổi, sung, hồng xiêm… là những tên tuổi quen thuộc trong danh sách các loại trái cây có khả năng gây tắc ruột, đặc biệt là vào dịp Tết. Lượng chất trong chúng quá nhiều, dễ tạo thành lớp màng ngăn chặn quá trình tiêu hóa thức ăn trong dạ dày. Hạt của những loại trái cây như ổi, sung, mít và hồng xiêm có thể tạo thành dị vật trong hệ tiêu hóa. Ngoài ra, chúng còn chứa pectin và tannin, đặc biệt là ở hồng và hồng xiêm chưa chín kỹ. Tất cả những yếu tố này đều có thể gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa, gây táo bón và tắc ruột.
Rau củ quá nhiều xơ
Tương tự như với măng, các loại rau củ chứa nhiều xơ cũng có thể gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa và gây tắc ruột, đặc biệt là đối với nhóm người có nguy cơ cao như đã được cảnh báo trước đó. Các loại rau củ như cần tây, đậu, ngưu bàng, tảo bẹ hoặc rau củ quá già cỗi đều thuộc vào nhóm này.
Thịt khô, chế biến sẵn
Các loại thịt như trâu, bò, lợn hay mực xé thường có kết cấu cứng, ít được nhai kỹ và khó tiêu hóa, có thể dẫn đến tình trạng tắc ruột. Việc ăn uống cần phải thận trọng, hạn chế ăn quá nhanh, nhai thức ăn kỹ, tăng cường uống nước, tránh tiêu thụ lượng thức ăn quá mức để bảo vệ sức khỏe.
Khánh Mai (t/h)
https://vietq.vn/canh-giac-truoc-nhung-mon-an-de-gay-tac-ruot-trong-dip-tet-nguyen-dan-d218716.html
