Hiện nay do nhu cầu tẩm bổ tăng cao hậu Covid-19 nên nhiều người tìm đến mua yến sào. Cũng từ nhu cầu này mà thị trường xuất hiện rất nhiều loại yến sào trôi nổi, mơ hồ về chất lượng.
Chia sẻ trên báo Tuổi Trẻ, chị Nguyễn Thị Thủy (quận 1, TP.HCM) cho biết, gia đình chị rất hiếm khi dùng yến sào, nhưng dịch bệnh nên mua 100gram với hy vọng tăng sức đề kháng.
Chị Thủy cho biết thêm: “Yến sào từ đại lý nổi tiếng giá hơn 5 triệu đồng/100 gram. Tôi tìm mua từ những người rao trên Facebook, cũng 100gram nhưng nơi thì 3,5 triệu đồng; nơi thì 2,8 triệu đồng; có nơi chỉ… 600.000 đồng vì “tồn kho”. Các nơi bán đều nói giá đã cao hơn trước, mua nhanh tay kẻo hết hàng”.
Tương tự, anh Đỗ Long (TP Thủ Đức) cho hay xưa giờ anh mua yến sào với giá 3 triệu đồng/100 gram, tuần rồi anh vừa mua giá đã tăng lên 3,5 triệu đồng/100gram. Anh thở dài: “Bây giờ quá trời các loại yến sào. Nào là yến dạng tổ, yến thô nguyên chân, yến bánh tròn, yến sợi nhỏ… Tôi chọn mua yến sào bằng niềm tin chứ không thấy cơ quan, hiệp hội nào chứng nhận chất lượng”.
Yến sào trôi nổi bán tràn lan người tiêu dùng nên cẩn trọng khi lựa chọn. Ảnh minh họa
Không chỉ các cửa hàng yến sào nở rộ khắp nơi, trên mạng xã hội cũng tràn ngập chủ hàng bán yến. Tại group “Chợ Yến Sào Toàn Quốc” trên Facebook, trao đổi giao dịch rất nhộn nhịp. Yến hũ (bán trong những hũ nhỏ đã chưng sẵn) giá từ 70.000 – 180.000 đồng loại 70-200ml; yến thô tai A cam nhạt với giá 22,5 triệu đồng/kg; hoặc yến vụn tổ lạt chỉ… 15 triệu đồng/kg…
Là một gia đình có hơn 10 năm nuôi yến tại Ninh Thuận, ông Nguyễn Đăng Lý (chủ doanh nghiệp Ông Giáo Lý) cho biết, trước đây yến thô ít lông là 2,2 – 2,5 triệu đồng/100gram; mùa dịch nên tăng lên 2,8 triệu đồng/100gram nhưng không có hàng bán; còn yến tinh chế là 3,5 triệu đồng/100gram.
Chủ một nhà yến có gần 20 năm nuôi yến tại Cần Giờ, TP.HCM cũng khẳng định yến mà giá chỉ có đơn vị trăm nghìn hoặc dưới 1 triệu đồng/100gram thì đó là yến tẩm đường, mủ trôm… hay nói thẳng ra là yến giả.
Theo chuyên gia ngành yến Hồ Ngọc Tuân (TP Cần Thơ) “Yến hũ giá rẻ thường không phải là yến Việt. Giá yến thị trường thế giới là 250 – 400 triệu đồng/kg; cao gấp 10 lần ở Việt Nam. Yến hũ thường là yến ở Malaysia, Indonesia, Thái Lan. Yến nhập khẩu mà rẻ nhờ từ yến vụn, kém chất lượng. Còn loại chất lượng, không rã tổ họ xuất khẩu với giá rất cao”.
Ông Tuân cũng tiết lộ nhiều cách gian lận, trong đó nổi bật là yến tinh chế đường để tăng trọng lượng và tinh chế dầu để giảm chi phí nhân công. Với yến tinh chế đường, sợi yến nhặt xong cho vào bát nước đường trước khi sấy, khiến sợi yến nặng hơn. Người dân chưng yến thường kèm đường phèn, táo đỏ… nên rất khó phát hiện. Còn yến tinh chế dầu là nhỏ 5-10 giọt dầu ăn vào chậu yến, lông sẽ nổi lên. Tốc độ này nhanh gấp 5-10 lần, tiết kiệm chi phí nhân công nhưng mất đi khoảng 5% chất lượng một sợi yến. Một nhân công giỏi mỗi ngày chỉ nhặt lông được khoảng 10 tổ yến”, ông Tuân giải thích.
Một chủ doanh nghiệp yến (đề nghị không nêu tên) chỉ rõ yến giả, yến nhĩ không khó làm, thực chất là thạch rau câu dạng sợi, mủ trôm… trà trộn vào. “Nguy cơ xấu đến sức khỏe thì cơ bản không có, vì rau câu hay mủ trôm là những thực phẩm bình thường. Tuy nhiên, đó là yến giả”, vị này nói.
Trước thực tế trên, hiện nay nhiều người gặp khó để lựa chọn một sản phẩm yến đúng chất lượng, giá cả phù hợp. Thực tế, theo những người kinh doanh yến sào lâu năm, tổ yến thật thường có mùi tanh của nước biển. Tổ yến thật thường có có màu trắng vàng hoặc vàng da cam, và không phai màu khi ngâm nước. Với yến nguyên tổ, sợi chồng chéo đan xen như xơ mướp đạt tiêu chuẩn tốt nhất.
Nếu lựa chọn yến thô nên chú ý lựa chọn những tổ yến còn chân (phần đế cứng, dày, chắc ở 2 bên tổ). Phần bên trong tai yến thường mỏng hơn, phần bụng bên trong tổ đan vào nhau giống như xơ mướp.
Tổ yến thô thật thường có hình thức không hoàn hảo, độ dày mỏng khác nhau. Khi soi yến thật dưới ánh nắng thì chúng ta các thể nhìn thấy ánh sáng xuyên qua.
Trong khi đó, tổ yến giả là sản phẩm đã được các cơ sở trộn chất phụ gia, thêm các loại sợi rau câu, mủ trôm, đường… để làm tăng trọng lượng và dùng chất tẩy trắng để làm cho hình thức của tổ yến đẹp hơn.
Khi sờ tổ yến giả, các sợi yến khít chặt vào nhau, sợi có vẻ mềm mịn. Tổ yến thô giả hoặc pha trộn sẽ có mùi tanh tương tự như mực, cá khô. Khi soi dưới ánh mặt trời, yến giả sẽ có dạng đục và phản chiếu ánh sáng.
An Dương (T/h)
https://vietq.vn/canh-bao-bat-nhao-yen-sao-du-loai-hang-gia-d199405.html
