Mỗi sản phẩm nhựa đều được kí hiệu bằng chữ cái hoặc con số, thường được tìm thấy trên vỏ hoặc dưới đáy sản phẩm. Hiểu được ý nghĩa của những con số này sẽ giúp chúng ta lựa chọn được các sản phẩm nhựa an toàn để chứa đựng thực phẩm.
Các sản phẩm đồ nhựa từ lâu đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống vì sự tiện dụng, giá thành phải chăng cùng với đó là sự đa dạng trong chủng loại. Giá rẻ mà lại sử dụng được lâu, đây chính là lý do khiến các sản phẩm đồ gia dụng làm từ nhựa như chai, lọ, hộp đựng thực phẩm ngày càng chiếm được cảm tình của nhiều người tiêu dùng.
Tuy nhiên, những sản phẩm gia dụng làm từ nhựa không phải cái nào cũng giống nhau. Điểm khác biệt đó chính là mức độ độc hại của loại nhựa mà nhà sản xuất sử dụng để cấu tạo nên chúng. Nếu để ý kĩ, hầu hết các sản phẩm như hộp nhựa hay chai nhựa có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng đều được nhà sản xuất dập nổi một ký hiệu hình tam giác có 3 mũi tên vòng cung nối đuôi nhau.
Các ký hiệu này được gọi là mã nhận diện nhựa (Resin Identification Code – RIC) do Tổ chức tiêu chuẩn quốc tế ASTM ban hành. Các con số được đánh dấu từ 1 – 7 trong hình tam giác chính là kí hiệu số mô tả loại nhựa cấu thành nên một đồ nhựa bất kì.
Do đó, việc hiểu được ý nghĩa của những con số này sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng phân biệt được các loại nhựa mà nhà sản xuất sử dụng để cấu thành nên sản phẩm, biết được công dụng, tác hại của mỗi loại nhựa, từ đó lựa chọn được sản phẩm phù hợp với mục đích sử dụng của mình.
Nếu đang tìm kiếm các sản phẩm nhựa để đựng nước hoặc thực phẩm, các chuyên gia khuyến cáo không nên sử dụng sản phẩm có nhãn 3, 6, 7. Trong khi đó, sản phẩm có nhãn số 2, 4, 5 được cho là an toàn hơn với sức khỏe. Vậy, nguyên nhân là do đâu?
Hiểu rõ kí hiệu trên các sản phẩm đồ nhựa sẽ giúp người dùng tránh được các nguy cơ gây hại với sức khỏe của mình. Ảnh: Vectorstock
Sản phẩm nhựa có nhãn số 3 chứa nhiều chất độc hại
Nhựa có nhãn kí hiệu số 3 là nhựa PVC – hay còn gọi là Polyvinyl Clorua. Đây là loại nhựa mềm, dẻo nhưng chứa nhiều chất độc hại như phthalates và BPA. Loại nhựa này có trong các pano quảng cáo, các loại màng bọc bao bì, màng bọc thực phẩm, màng nhựa kiếng trong suốt,….
Để tạo nên được tính dẻo, nhà sản xuất sẽ pha vào nhựa PVC một hóa chất độc hại là phthalates. Hóa chất này có khả năng gây rối loạn nội tiết tố, làm thay đổi khả năng sản xuất và duy trì hoóc môn trong cơ thể. Không chỉ vậy, phthalates còn cực kì nguy hiểm với phụ nữ mang thai. Nó có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, thai nhi sinh ra có chỉ số IQ thấp hoặc mắc bệnh ADHD ( bệnh rối loạn tăng động giảm chú ý).
Các sản phẩm nhựa có nhãn số 3 còn chứa di- (2- ethylhexyl) adipate (DEHA). Hợp chất này có thể gây ung thư nếu tiếp xúc lâu dài. Ngoài ra, DEHA cũng liên quan đến tình trạng loãng xương và các vấn đề về gan.
Sản phẩm nhựa dán nhãn số 3 chứa nhiều chất độc hại ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Ảnh minh họa
Có thể thấy, PVC là loại nhựa cực kì nguy hiểm. Nó có khả năng hòa tan và thẩm thấu vào thức ăn dưới tác dụng của nhiệt độ. Do đó người dùng tuyệt đối không được dùng màng bọc thực phẩm cho vào lò vi sóng để hâm nóng đồ ăn. Mặc dù được khuyến cáo không sử dụng cho thực phẩm nhưng chúng ta vẫn có thể tìm thấy một số sản phẩm trên thị trường dùng cho mục đích này như chai dầu ăn, cốc đựng sữa chua, chai nước trái cây ,…
Tuy nhiên, vẫn có một số sản phẩm làm từ nhựa PVC an toàn hơn gồm chai dầu động cơ, chai đựng chất tẩy rửa, dầu gội đầu. Chúng ta chỉ nên sử dụng các sản phẩm từ nhựa làm từ PVC 1 lần và không nên tái chế chúng cho các mục đích khác. Bởi các sản phẩm làm từ nhựa PVC khi đốt lên sẽ sản sinh ra các chất độc hại ảnh hưởng tới sức khỏe con người như ung thư, rối loạn hệ miễn dịch, rối loạn cấu trúc gen, các bệnh liên quan đến mắt, hô hấp, tuần hoàn ,…
Sản phẩm nhựa có nhãn số 6 sử dụng lâu dài nguy cơ gây ung thư
Nhãn số 6 được in trên các sản phẩm làm từ nhựa PS (Polystyrene) hay còn gọi là nhựa tái sinh. Đây là loại nhựa xốp nhẹ và rẻ tiền. Hộp xốp đựng thức ăn, dĩa, thìa, muỗng dùng một lần đều là các sản phẩm được làm từ loại nhựa này.
Loại nhựa này có chứa styrene – một hóa chất có tác dụng tạo ra độ xốp. Loại hóa chất này rất dễ bị rò rỉ nếu được dùng để đựng thực phẩm nóng như xôi hoặc cà phê. Nếu bị phơi nhiễm styrene, chúng ta sẽ gặp phải một số vấn đề gây nguy hại tới sức khỏe như suy giảm trí nhớ, các vấn đề về hô hấp, trầm cảm, chức năng thận và thính giác bị ảnh hưởng, tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư như ung thư hạch, ung thư máu.
Do đó, loại nhựa này được cảnh báo không nên sử dụng để đựng các thực phẩm lâu dài. Nhựa PS sẽ an toàn hơn khi được dùng để làm hộp đựng trứng, bao bì xốp và vật liệu cách nhiệt.
Nhựa dán nhãn số 6 có chứa styrene – nếu bị phơi nhiễm loại chất này, sức khỏe của người dùng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ảnh minh họa
Sản phẩm nhựa có nhãn cố 7 hoặc không có nhãn nguy cơ gây vô sinh
Các sản phẩm nhựa dán nhãn số 7 hoặc không có nhãn thực chất là nhựa không được phân loại. Tuy nhiên, thành phần chính của nó là nhựa PC (Polycarbonate ). Nguyên liệu của loại nhựa này chứa bisphenol – A (BPA) – một hóa chất rất độc hại với sức khỏe.
BPA hoạt động như một loại estrogen tổng hợp. Giống với phthalates, nó cũng gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe như làm rối loạn nội tiết tố, tăng nguy cơ vô sinh, ảnh hưởng tới sự phát triển não bộ của thai nhi, tăng nguy cơ gây béo phì ở trẻ em. Đặc biệt khi đựng đồ nóng, nó có khả năng nhiễm độc vào thức ăn. BPA cũng làm tăng nguy cơ gây ra hai loại ung thư đó là ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.
Do đó, nhựa số 7 thường được sử dụng để sản xuất thùng nhựa đựng hóa chất hoặc hộp đựng thức ăn như hộp sữa chua, hộp mì ăn liền, hộp đựng bơ,…
Nhựa số 7 hay còn gọi là nhựa PC cực kì độc hại vì có chứa BPA. Ảnh minh họa
Lựa chọn các sản phẩm nào để không gây hại cho sức khỏe?
Mặc dù các sản phẩm từ nhựa dán nhãn 3, 6 ,7 được cảnh báo gây nguy hại, tuy nhiên vẫn còn các sản phẩm nhãn 2, 4, 5 được cho là an toàn hơn đối với sức khỏe của chúng ta.
Dán nhãn số 2 là nhựa HDP hay HDPE (High Density Polyethylene ). Đây là loại nhựa đảm bảo sức khỏe cho người dùng nhất trong tất cả các loại. Loại nhựa này có độ bền nhiệt cao, chịu va đập tốt và trơ về mặt hóa học, không thải ra chất độc vào thực phẩm và quan trọng hơn là hoàn toàn không chứa BPA. Loại nhựa này có màu xanh lam khác biệt, do đó có thể phân biệt được bằng màu sắc. Vì tính an toàn cao nên nhựa số 2 thường được dùng để chế tạo các vật dụng như: chai nhựa, bình đựng sữa, đựng dầu ăn, các loại bình nhựa cứng, đồ chơi, bình đựng chất tẩy rửa (không bị tác dụng trong môi trường axit),…
Nhựa dán nhãn số 2 an toàn với sức khỏe người dùng. Ảnh minh họa
Một loại nhựa an toàn nữa là nhựa số 4 – nhựa LDPE (Low Density Polyethylene ). Đây là loại nhựa có tính trơ về mặt hoá học và kém bền về mặt vật lý. Mặc dù trơ về mặt hóa học nhưng loại nhựa này chịu nhiệt kém, do đó không nên dùng trong lò vi sóng và tránh nhiệt độ cao. Nhựa LDPE không được sử dụng để làm chai hoặc hộp đựng thực phẩm mà thay vào đó, chúng được dùng làm túi nilon hoặc giấy gói bánh.
Nhựa LDPE thường được dùng làm túi nilon. Ảnh minh họa
Cuối cùng là nhựa số 5 – nhựa PP (Polypropylene). Loại nhựa này cũng được các chuyên gia khuyên dùng vì có độ bền nhiệt cao và trơ về mặt hóa học, an toàn cho sức khỏe. Loại nhựa này có màu trong suốt, do đó thường được dùng để đựng các loại thực phẩm có màu sắc bắt mắt như kem, siro, sữa chua. Ưu điểm của loại nhựa này đó là tính bền nhiệt cao, có thể chịu được từ 130 – 170 độ, do đó có thể dùng để đựng thực phẩm nóng hoặc cho vào lò vi sóng. Tuy nhiên, nếu để trong lò vi sóng, chúng ta cũng chỉ nên để từ 2 – 3 phút, tránh để quá lâu.
Nhựa PP có khả năng chịu nhiệt tốt, do đó sẽ không tan chảy hoặc phát tán thành hóa chất nếu dùng để đựng thực phẩm ở nhiệt độ cao. Ảnh minh họa
Hiểu biết về các loại nhựa là vô cùng cần thiết. Việc này giúp chúng ta nắm rõ mục đích, công dụng cũng như tác hại của mỗi loại nhựa. Từ đó có sự lựa chọn đúng đắn, phù hợp với mục đích sử dụng, đem lại sự tiện lợi trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày cũng như bảo vệ được sức khỏe của bản thân.
Ngoài ra, chúng ta vẫn còn loại nhựa dán nhãn số 1 – nhựa PET (Polyethylene Terephthalate). Đây là loại nhựa vừa có lợi vừa có hại. Sản phẩm nhựa này cực kì thông dụng, được sử dụng để làm chai đựng các loại nước như nước ngọt, nước khoáng, nước trái cây, bao bì đóng gói ,… Tuy được sử dụng phổ biến, nhưng nhựa PET vẫn có một số tác hại nhất định. Mặc dù loại nhựa này ít có nguy cơ rò rỉ hóa chất vào thực phẩm, nhưng chúng ta không nên tái sử dụng các loại chai được làm từ nhựa PET. Bởi vì nhựa dán nhãn số 1 rất dễ tích tụ vi khuẩn, do đó chúng ta dễ có nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm. Vì vậy, các sản phẩm làm từ nhựa có dán nhãn số 1 chỉ an toàn khi sử dụng một lần và không tái chế lại.
Ngọc Linh (t/h)
https://vietq.vn/can-trong-khi-su-dung-cac-san-pham-do-nhua-co-ki-hieu-367-de-dung-nuoc-va-thuc-pham-d191599.html
