Nghiên cứu mới từ Đại học Nam California (Mỹ) cho thấy, loại hóa chất giặt khô và sản phẩm gia dụng phổ biến mang tên Tetrachloroethylene (PCE) có thể làm tăng gấp ba lần nguy cơ xơ gan và dẫn đến ung thư gan.
Theo Hệ thống Y học Keck thuộc Đại học Nam California (USC), nghiên cứu vừa cho thấy, ngoài các nguyên nhân đã được biết đến như uống rượu, béo phì, tiểu đường, mỡ máu cao hay nhiễm virus viêm gan B, C thì yếu tố môi trường – cụ thể là hóa chất tetrachloroethylene (PCE) cũng có thể đóng vai trò đáng kể trong việc gây tổn thương gan.
PCE là hóa chất nhân tạo, không màu, thường được sử dụng trong giặt khô, trong các sản phẩm tẩy rửa, keo dán, chất tẩy vết bẩn và dung dịch đánh bóng thép không gỉ.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, những người có phơi nhiễm PCE trong máu có nguy cơ mắc xơ gan nghiêm trọng cao gấp ba lần so với nhóm không phơi nhiễm. Xơ gan là tình trạng tích tụ mô sẹo trong gan, có thể tiến triển thành ung thư gan, suy gan hoặc tử vong. Ngoài ra, mức độ phơi nhiễm PCE càng cao thì nguy cơ tổn thương gan càng lớn.
“Đây là nghiên cứu đầu tiên trên người xác định mối liên hệ giữa nồng độ PCE trong máu và tình trạng xơ gan nghiêm trọng, nhấn mạnh vai trò ít được chú ý của các yếu tố môi trường đối với sức khỏe gan”, bác sĩ Brian P. Lee, chuyên gia gan và cấy ghép gan của Keck Medicine, tác giả chính của nghiên cứu cho biết.
Ông nói thêm: “Phơi nhiễm PCE có thể là nguyên nhân khiến một người mắc bệnh gan trong khi người khác có cùng tình trạng sức khỏe và lối sống lại không bị”.
Hóa chất Tetrachloroethylene là nguyên nhân tiềm ẩn gây ung thư gan ở người.
Theo nhóm nghiên cứu, con người có thể tiếp xúc với PCE qua không khí hoặc nguồn nước. Trong đời sống hàng ngày, PCE được giải phóng dần ra môi trường từ quần áo sau khi giặt khô hoặc thấm vào đất, mạch nước ngầm do rò rỉ, đổ tràn hay xử lý chất thải công nghiệp không đúng quy định.
Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã xếp PCE vào nhóm “có khả năng gây ung thư ở người”, liên quan đến các loại ung thư như ung thư bàng quang, u tủy xương và ung thư hạch không Hodgkin. Một số nghiên cứu trước đây cũng chỉ ra mối liên hệ giữa PCE và ung thư gan.
Do độc tính cao, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) đã khởi động lộ trình loại bỏ việc sử dụng PCE trong giặt khô trong vòng 10 năm, đồng thời áp dụng các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt trong môi trường lao động. Tuy nhiên, hóa chất này vẫn có thể tồn tại trong một số sản phẩm tiêu dùng hoặc ở các quốc gia chưa có quy định tương tự.
Để đi đến kết luận, các nhà khoa học đã sử dụng dữ liệu từ Khảo sát Sức khỏe và Dinh dưỡng Quốc gia Mỹ – một khảo sát đại diện trên phạm vi toàn quốc nhằm đo lường nồng độ PCE trong máu của người từ 20 tuổi trở lên trong giai đoạn 2017 – 2020. Kết quả cho thấy khoảng 7% dân số Mỹ có dấu vết PCE trong máu. Nhóm có phơi nhiễm PCE cao gấp ba lần nguy cơ mắc xơ gan nghiêm trọng so với nhóm không phơi nhiễm. Mối liên hệ này vẫn tồn tại ngay cả khi kiểm soát các yếu tố như tuổi, giới tính, chủng tộc, trình độ học vấn hay tình trạng kinh tế – xã hội.
Đáng chú ý, nhóm thu nhập cao có nguy cơ phơi nhiễm cao hơn, có thể do thói quen sử dụng dịch vụ giặt khô thường xuyên. Trong khi đó, người lao động trong ngành giặt khô lại là nhóm đối mặt với rủi ro lớn nhất vì tiếp xúc trực tiếp và kéo dài với PCE tại nơi làm việc.
Theo nhóm nghiên cứu, chỉ cần nồng độ PCE trong máu tăng thêm 1 nanogram/mililít – tương đương một phần tỷ của một gram – thì nguy cơ mắc xơ gan nghiêm trọng tăng gấp 5 lần. Phát hiện về Tetrachloroethylene là minh chứng rõ nét rằng “sạch” không đồng nghĩa với “an toàn”.
Bảo Linh
Theo Tạp chí điện tử Chất lượng Việt Nam – https://vietq.vn/hoa-chat-trong-giat-kho-va-san-pham-gia-dung-co-the-gay-ung-thug-gan-d238250.html
