Trong năm 2025, nhiều nghiên cứu và cảnh báo quốc tế cho thấy: những bộ nồi, chảo giá rẻ, đặc biệt là loại chống dính kém chất lượng, đang trở thành “sát thủ thầm lặng” ngay trong căn bếp gia đình. Mỗi bữa cơm tưởng chừng an toàn có thể bị “tẩm” thêm vi nhựa, hóa chất độc hại hay kim loại nặng từ chính những dụng cụ nấu nướng hàng ngày.
Lớp phủ chống dính PTFE (thường gọi là Teflon) vốn phổ biến ở nhiều loại chảo rẻ tiền. Khi nhiệt độ nấu nướng vượt quá 260 °C, lớp phủ này có thể phân hủy, sinh ra khói độc gây triệu chứng giống cảm cúm, thường được gọi là “Teflon flu”. Nguy hiểm hơn, khi bề mặt chống dính bị xước, lớp phủ dễ dàng bong tróc, giải phóng lượng lớn vi nhựa và hạt nano vào thức ăn.
Một nghiên cứu mới đây từ Úc cho thấy chỉ một vết xước nhỏ trên chảo chống dính cũng có thể làm phát tán tới 9.100 hạt vi nhựa. Nếu chảo bị trầy xước lớn, con số này có thể tăng vọt lên 2,3 triệu hạt. Những hạt siêu nhỏ này có khả năng len lỏi vào máu, mô và cơ quan nội tạng, tích tụ lâu dài gây ra rối loạn nội tiết, suy giảm khả năng sinh sản, thậm chí liên quan tới ung thư.
Các chuyên gia khuyến cáo, việc sử dụng dụng cụ kim loại khi nấu hoặc chiên rán ở nhiệt độ quá cao là nguyên nhân chính làm lớp chống dính hư hỏng nhanh chóng. Đáng lo hơn, nhiều sản phẩm chống dính giá rẻ vẫn có nguy cơ chứa nhóm hóa chất PFAS – loại “hóa chất vĩnh cửu” khó phân hủy trong môi trường và gây tác động nguy hiểm cho sức khỏe con người.
Ẩn họa trong căn bếp: Nồi chảo giá rẻ âm thầm ‘đầu độc’ bữa cơm gia đình.
Nồi chảo kém chất lượng – nguồn phát tán chì, nhôm và kim loại nặng
Không chỉ dừng ở chảo chống dính, các loại nồi chảo giá rẻ làm từ nhôm, hợp kim nhôm hay men kém chất lượng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Năm 2025, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phát đi cảnh báo về hiện tượng rò rỉ chì từ một số loại chảo nhôm truyền thống được sử dụng phổ biến ở Nam Á. Những sản phẩm được sản xuất thiếu kiểm soát chất lượng có thể giải phóng lượng chì vượt mức an toàn khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, dẫn đến nguy cơ tổn thương não, hệ thần kinh và suy giảm phát triển ở trẻ em.
Với nồi nhôm giá rẻ, nếu không có lớp phủ bảo vệ, việc nấu các món ăn có tính axit như canh chua, cà chua, giấm… dễ khiến ion nhôm tan ra và ngấm vào thức ăn. Các nghiên cứu đã chỉ ra sự tích tụ nhôm trong cơ thể có mối liên hệ với các bệnh thoái hóa thần kinh, trong đó có Alzheimer.
Đáng lo ngại không kém, những loại nồi gang men hoặc chảo inox kém chất lượng đôi khi chứa chì hoặc cadmium trong lớp men tráng. Khi lớp men này bị xước, các kim loại nặng sẽ ngấm trực tiếp vào thức ăn. Về lâu dài, chúng có thể gây đau đầu, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, thậm chí dẫn tới vô sinh hoặc các bệnh mạn tính khác.
Lựa chọn an toàn cho gian bếp
Trước những cảnh báo trên, chuyên gia khuyến nghị người tiêu dùng nên thận trọng khi chọn mua dụng cụ nhà bếp. Thay vì chạy theo giá rẻ, hãy ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định chất lượng và chứng nhận an toàn. Những lựa chọn an toàn bao gồm nồi gang, chảo thép không gỉ chất lượng cao, ceramic hoặc thủy tinh chịu nhiệt. Đồng thời, nên thay thế dụng cụ khi có dấu hiệu trầy xước, bong tróc và hạn chế nấu ở nhiệt độ quá cao.
Mỗi chiếc nồi, chiếc chảo trong bếp không chỉ phục vụ bữa ăn mà còn liên quan trực tiếp đến sức khỏe cả gia đình. Một quyết định mua sắm tiết kiệm tức thời nhưng thiếu an toàn có thể để lại cái giá đắt cho sức khỏe lâu dài.
Thanh Hiền
https://vietq.vn/dung-cu-nha-bep-gia-re-khi-chiec-noi-chiec-chao-am-tham-phat-tan-chat-doc-d236404.html
