Tổ chức Môi trường EWG (Environmental Working Group) đã phân tích hơn 53.000 mẫu xét nghiệm dư lượng thuốc trừ sâu trên 47 loại trái cây và rau quả. Kết quả có 12 loại nông sản có mức tồn dư thuốc trừ sâu cao nhất vẫn sử dụng hàng ngày.
Tổ chức Môi trường EWG (Environmental Working Group) cho biết, trong danh sách công bố năm 2025, rau bina tiếp tục giữ vị trí đầu bảng về mức độ tồn dư thuốc trừ sâu. Theo sau là các loại như dâu tây, cải xoăn, nho, đào, anh đào, xuân đào, lê, táo, mâm xôi đen, việt quất và khoai tây.
Những loại rau quả này thường có lớp vỏ mỏng hoặc cấu trúc xốp, khiến chúng dễ hấp thụ hóa chất từ thuốc trừ sâu. Việc rửa sạch bằng nước đôi khi không thể loại bỏ hoàn toàn các chất tồn dư. Ngay cả khi gọt vỏ cũng chỉ giúp giảm thiểu tiếp xúc, nhưng vẫn có nguy cơ hóa chất đã ngấm sâu vào bên trong.
Đáng chú ý, trong năm nay, mâm xôi và khoai tây đã trở lại danh sách “bẩn” sau khi phát hiện có chứa dấu vết của cypermethrin – một loại thuốc trừ sâu mà Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) xếp vào nhóm có khả năng gây ung thư. Do đó, việc lựa chọn cẩn trọng và sơ chế đúng cách là điều cần thiết khi sử dụng những loại nông sản này.
Rau bina nằm đầu trong dách sách chứa thuốc bảo vệ thực vật nhiều nhất. Ảnh minh họa
Với những người yêu thích ẩm thực và quan tâm đến sức khỏe, việc lựa chọn nguyên liệu sạch và sơ chế đúng cách không chỉ giúp món ăn ngon hơn mà còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Các chuyên gia khuyến nghị nên rửa kỹ rau củ dưới vòi nước chảy trong ít nhất 15 giây để loại bỏ cặn bẩn và vi sinh vật. Với những loại củ quả có vỏ cứng như khoai tây, cà rốt hay táo, nên dùng bàn chải để chà rửa kỹ. Với rau lá như cải bắp, xà lách, nên lột bỏ lớp lá ngoài. Đối với các loại quả có nhiều khe kẽ như nho, mâm xôi hoặc bông cải, nên ngâm trong nước ấm vài phút để tăng hiệu quả làm sạch.
Lưu ý, không nên dùng xà phòng hay chất tẩy rửa để rửa thực phẩm vì những chất này không phù hợp cho thực phẩm và có thể gây hại nếu còn sót lại. Đặc biệt, việc hiểu rõ nguồn gốc, đặc điểm và cách sơ chế từng loại nguyên liệu sẽ giúp người tiêu dùng tự tin hơn trong việc chế biến những bữa ăn vừa ngon, vừa an toàn cho bản thân và gia đình.
Song song với danh sách “bẩn”, EWG cũng công bố bảng xếp hạng 15 loại trái cây và rau củ “sạch” nhất – tức có mức dư lượng thuốc trừ sâu thấp nhất hoặc không phát hiện được. Những loại như chuối, bơ, dứa, hành tây, đu đủ, măng tây, bắp cải, dưa hấu, xoài, cà rốt, nấm, kiwi, ngô ngọt và đậu que được xếp vào nhóm này, nhờ lớp vỏ dày hoặc cấu trúc đặc biệt giúp hạn chế tiếp xúc với hóa chất.
Chẳng hạn, bắp cải và súp lơ có lớp lá ngoài dày, thường được loại bỏ trước khi chế biến; còn các loại quả như chuối và bơ có vỏ cứng, giúp bảo vệ phần thịt bên trong khỏi tác nhân bên ngoài. Đây là những lựa chọn đáng ưu tiên khi người tiêu dùng muốn tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc thuốc trừ sâu trong chế độ ăn hàng ngày.
Dù được xem là thực phẩm “tươi sống” và “tốt cho sức khỏe”, rau củ quả vẫn có thể trở thành nguồn gây hại tiềm ẩn nếu không được kiểm soát nghiêm ngặt. Các chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo rằng tình trạng lạm dụng thuốc trừ sâu và hóa chất bảo quản trong sản xuất nông nghiệp vẫn còn phổ biến, khiến dư luận không khỏi lo ngại. Thực tế, các cơ quan chức năng tại Việt Nam cũng liên tục phát hiện nhiều vụ việc rau củ chứa hóa chất vượt ngưỡng cho phép.
Chỉ tính riêng trong năm 2022, Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP.HCM đã lấy mẫu kiểm nghiệm và phát hiện 14 mẫu rau củ được bán tại chợ có chứa các hoạt chất cấm như permethrin, cypermethrin và imidacloprid – những chất được cảnh báo có thể gây tổn thương thần kinh và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nhỏ.
Tại thành phố Vinh (Nghệ An), kết quả kiểm tra cho thấy 5/6 mẫu rau củ nhập khẩu từ Trung Quốc, gồm cải xanh, hành và tỏi, có tồn dư cypermethrin vượt ngưỡng cho phép nhiều lần. Gần đây, trong một đợt kiểm tra bánh mì tại Nha Trang, 11 mẫu rau sống dùng trong món ăn này bị phát hiện chứa thuốc trừ sâu, khiến người tiêu dùng không khỏi hoang mang khi cả món ăn quen thuộc hàng ngày cũng bị “nhiễm độc”.
Mới đây nhất, tại Sơn La, cơ quan chức năng đã tiến hành tiêu hủy 3 tạ rau quả nhiễm hóa chất độc hại. Kết quả test nhanh cho thấy 9/21 mẫu (gồm bầu, bí, dưa chuột, su su, rau cải dài, chanh, quất, cam, dưa lê, xoài…) dương tính cao với thuốc bảo vệ thực vật và chất bảo quản vượt ngưỡng cho phép hoặc thuộc danh mục cấm.
Quy định nghiêm ngặt về thuốc bảo vệ thực vật theo quy chuẩn đảm bảo an toàn từ khâu sản xuất đến sử dụng
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01-188:2018/BNNPTNT là quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) quy định các yêu cầu kỹ thuật và quản lý đối với thuốc bảo vệ thực vật được sản xuất, kinh doanh và sử dụng tại Việt Nam. Mục tiêu chính của quy chuẩn là kiểm soát chặt chẽ chất lượng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo an toàn cho người sử dụng, cây trồng và môi trường.
Theo quy chuẩn, thuốc bảo vệ thực vật phải được đăng ký và cấp phép lưu hành, đồng thời phải đáp ứng các chỉ tiêu chất lượng, độ tinh khiết và mức độ an toàn theo từng nhóm sản phẩm (thuốc trừ sâu, trừ bệnh, trừ cỏ…). Quy chuẩn cũng quy định rõ giới hạn tối đa cho các tạp chất độc hại, chẳng hạn như arsen, chì hoặc dung môi hữu cơ, nếu vượt mức sẽ bị cấm lưu hành. Bao bì sản phẩm phải ghi đầy đủ, rõ ràng về thành phần, hướng dẫn sử dụng, thời gian cách ly và cảnh báo an toàn.
Ngoài ra, quy chuẩn yêu cầu kiểm soát nghiêm ngặt quy trình thử nghiệm, lấy mẫu, phân tích và đánh giá chất lượng thuốc bảo vệ thực vật. Việc sử dụng thuốc không đúng quy định hoặc vượt liều có thể bị xử phạt, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo An Dương (T/h)
https://vietq.vn/my-canh-bao-danh-sach-rau-qua-nhiem-thuoc-tru-sau-nhieu-nhat-nam-2025-d234535.html
