Vitamin là vi chất thiết yếu để duy trì sức khỏe, đặc biệt với người bị cao huyết áp. Dù không thể thay thế thuốc điều trị, một số loại vitamin nếu được bổ sung hợp lý sẽ hỗ trợ cải thiện chức năng tim mạch và ổn định huyết áp theo cơ chế tự nhiên.
Hiện chưa có bằng chứng cho thấy vitamin, chất bổ sung hay thảo dược có thể điều trị tăng huyết áp, đặc biệt khi sử dụng đơn lẻ mà không kết hợp cùng phác đồ y tế. Cũng không có loại nào được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho mục đích điều trị huyết áp.
Tuy nhiên, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ), nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số chất bổ sung có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch tổng thể, đồng thời trở thành phần bổ trợ hợp lý trong kế hoạch điều trị tăng huyết áp nhờ các cơ chế như cải thiện chức năng nội mô, giảm stress oxy hóa và điều hòa chuyển hóa canxi. Theo đó việc nạp đủ các loại vitamin quan trọng không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng mà còn góp phần kiểm soát và ổn định huyết áp hiệu quả hơn.
Vitamin A củng cố cấu trúc mạch máu
Vitamin A không chỉ cần thiết cho thị lực và hệ miễn dịch mà còn giúp duy trì cấu trúc và chức năng của mạch máu. Một số nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin A có thể giúp thành mạch máu trở nên đàn hồi hơn, từ đó hỗ trợ điều hòa huyết áp. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc nạp quá mức vitamin A có thể dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng như tổn thương gan hoặc loãng xương.
Người huyết áp cao bổ sung vitamin đúng cách để nhận nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Ảnh minh họa
Vitamin B6 giảm nguy cơ tăng huyết áp
Vitamin B6 (pyridoxine) đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa axit amin homocysteine – một chất có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Một số bằng chứng nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin B6 có thể giúp ngăn chặn sự phát triển của huyết áp cao và giảm nguy cơ tử vong ở người cao tuổi mắc bệnh này. Tuy nhiên, nếu dùng liều cao, vitamin B6 cần được sử dụng thận trọng và theo chỉ dẫn của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ như tổn thương thần kinh.
Vitamin B9 hỗ trợ hạ huyết áp tự nhiên
Vitamin B9, hay còn gọi là folate, cần thiết cho quá trình tổng hợp ADN và phân chia tế bào. Ngoài ra, loại vitamin này giúp làm giảm nồng độ homocysteine trong máu – một yếu tố nguy cơ tim mạch. Nhiều bằng chứng khoa học cho thấy việc bổ sung vitamin B9 đều đặn có thể giúp hạ huyết áp ở những người chưa dùng thuốc điều trị.
Vitamin K ngăn ngừa vôi hóa mạch máu
Vitamin K, đặc biệt là dạng K2, giúp điều hòa quá trình đông máu và ngăn chặn sự tích tụ canxi trong thành mạch. Nạp đủ vitamin K2 được cho là làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và hỗ trợ kiểm soát huyết áp hiệu quả.
Vitamin D
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người bị tăng huyết áp có lượng vitamin D thấp hơn. Một đánh giá năm 2017 được công bố trên Cureus của Mỹ cho thấy, những người có lượng vitamin D cao nhất có nguy cơ bị tăng huyết áp thấp hơn 30% so với những người bị thiếu vitamin D. Các chất bổ sung, vitamin D có thể được tìm thấy trong các thực phẩm như sữa (bao gồm sữa và sữa chua), cá béo (bao gồm cá mòi và cá hồi…), nước cam tăng cường vitamin D, sữa thực vật tăng cường vitamin D, gan bò…
Coen zym Q10 (CoQ10)
Coen zym Q10 (CoQ10) là một chất có trong hầu hết các tế bào của cơ thể con người, giúp chuyển hóa thức ăn thành năng lượng; đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất nguồn năng lượng ATP, giúp duy trì nhịp tim đều đặn. Có bằng chứng cho thấy CoQ10 có thể ảnh hưởng tích cực đến huyết áp. Một đánh giá của các nghiên cứu được công bố vào năm 2018 cho thấy CoQ10 có khả năng hạ huyết áp tâm thu xuống 3,0 mmHg. Tác dụng phụ của CoQ10 có xu hướng nhẹ và có thể bao gồm khó chịu ở dạ dày và mất ngủ. CoQ 10 có thể tương tác với các chất làm loãng máu như warfarin, thuốc trị tiểu đường (insulin)…
Magiê
Thiếu magiê có liên quan đến tăng huyết áp nên có một số người tin rằng bổ sung magiê có thể giúp hạ huyết áp. Mặc dù bằng chứng ủng hộ giả thuyết này còn chưa thống nhất, nhưng một đánh giá năm 2016 trên tạp chí Tăng huyết áp cho thấy, bổ sung magiê có thể làm giảm huyết áp tâm thu trung bình 2,0 mmHg. Các nguồn cung cấp magiê tốt trong chế độ ăn uống bao gồm: Các loại rau lá xanh đậm (như cải xoăn và rau bina), mơ khô, bơ, quả hạch, đậu, đậu hũ…
Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11428:2016 về hướng dẫn bổ sung vitamin và khoáng chất vào thực phẩm
Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11428:2016 do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành nhằm hướng dẫn việc bổ sung vitamin và khoáng chất vào thực phẩm dùng trong chế độ ăn hàng ngày. Theo đó, các sản phẩm bổ sung vitamin và/hoặc khoáng chất cũng như các thành phần liên quan phải tuân thủ các quy định về chất lượng, an toàn và nhãn mác theo tiêu chuẩn này.
Cụ thể, các loại vitamin và khoáng chất được bổ sung phải có giá trị dinh dưỡng đối với con người, được chứng minh bằng dữ liệu khoa học và được Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) cùng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận. Các nguồn bổ sung này có thể là dạng tự nhiên hoặc tổng hợp, nhưng phải đảm bảo tính an toàn, sinh khả dụng và đáp ứng tiêu chí về độ tinh khiết theo dược điển hoặc tiêu chuẩn quốc tế. Trong trường hợp không có tiêu chí từ các nguồn trên, có thể áp dụng quy định hiện hành trong nước.
Việc bổ sung vitamin và khoáng chất vào thực phẩm – dưới dạng riêng lẻ hoặc kết hợp – phải tuân thủ tiêu chí đã nêu. Về hàm lượng, mức tối thiểu của mỗi loại vitamin và/hoặc khoáng chất trong một khẩu phần ăn hàng ngày theo khuyến nghị của nhà sản xuất phải đạt ít nhất 15% lượng ăn vào hàng ngày theo khuyến cáo của FAO/WHO. Mức tối đa cũng cần được thiết lập dựa trên đánh giá nguy cơ khoa học, có tính đến sự khác biệt về độ nhạy cảm giữa các nhóm người tiêu dùng, đồng thời xem xét lượng vitamin và khoáng chất hấp thụ từ các nguồn thực phẩm khác. Khi xác định mức tối đa, có thể tham khảo giá trị dinh dưỡng tham chiếu để bảo đảm không vượt quá nhu cầu thực tế của cơ thể.
Về bao gói, sản phẩm cần được đóng gói bằng vật liệu an toàn, phù hợp với mục đích sử dụng và đảm bảo vệ sinh thực phẩm. Bao bì và vật liệu đi kèm phải không gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
Về ghi nhãn, sản phẩm phải tuân theo các quy định ghi nhãn thực phẩm bao gói sẵn (TCVN 7087:2013) và hướng dẫn chung về yêu cầu (CAC/GL 1-1979). Tên sản phẩm cần ghi rõ là “thực phẩm bổ sung”, kèm tên loại vitamin hoặc khoáng chất nếu có. Hàm lượng vitamin và khoáng chất phải được công bố rõ ràng theo đơn vị khối lượng phù hợp với TCVN 7088:2015 và tính theo khẩu phần sử dụng hàng ngày. Ngoài ra, thông tin này cũng cần được thể hiện dưới dạng phần trăm giá trị dinh dưỡng tham chiếu.
Nhãn sản phẩm cũng phải cung cấp hướng dẫn sử dụng cụ thể (liều lượng, tần suất, điều kiện dùng đặc biệt), cảnh báo không sử dụng vượt mức tối đa hàng ngày, không thay thế bữa ăn hoặc chế độ dinh dưỡng đa dạng. Đặc biệt, cần ghi rõ rằng sản phẩm phải được bảo quản tránh xa tầm tay trẻ em.
Theo Vân Thảo (T/h)
https://vietq.vn/bo-sung-cac-loai-vitamin-dung-cach-giup-ho-tro-kiem-soat-huyet-ap-hieu-qua-d234326.html
