Một nghiên cứu lớn đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn và nguy cơ phát triển ung thư đầu, cổ và thực quản. Tuy nhiên, họ phát hiện ra rằng béo phì, thường do ăn quá nhiều những thực phẩm này, không phải là yếu tố góp phần lớn. Những phát hiện này nhấn mạnh sự cần thiết phải kiểm tra các yếu tố khác ngoài mỡ trong cơ thể để giải thích mối liên quan này.
Thực phẩm siêu chế biến (UPF) có xu hướng đậm đặc năng lượng nhưng ít chất dinh dưỡng. Chúng thường bao gồm các chất phụ gia và thành phần thường không được sử dụng trong nấu ăn tại nhà, chẳng hạn như chất bảo quản, chất nhũ hóa, chất làm ngọt, màu sắc và hương vị nhân tạo. Ví dụ bao gồm kem, giăm bông, xúc xích, bánh kẹo, ngũ cốc ăn sáng, bánh quy và đồ uống có ga. Tiêu thụ UFP có liên quan đến việc tăng nguy cơ béo phì. Một nghiên cứu mới do Đại học Bristol dẫn đầu đã kiểm tra mối liên quan giữa việc tiêu thụ UFP và nguy cơ phát triển ung thư đầu, cổ và thực quản cũng như liệu béo phì có phải là yếu tố góp phần hay không.
Fernanda Morales-Bernstein, tác giả chính và đồng tác giả của nghiên cứu cho biết: “UPF có liên quan đến tình trạng thừa cân và tăng mỡ trong cơ thể trong một số nghiên cứu quan sát. Điều này có ý nghĩa, vì chúng thường ngon, tiện lợi và rẻ tiền, thích hợp cho việc tiêu thụ khẩu phần lớn và lượng calo quá lớn. Tuy nhiên, điều thú vị là trong nghiên cứu, mối liên hệ giữa việc ăn UFP và ung thư đường tiêu hóa trên dường như không được giải thích rõ ràng bằng chỉ số khối cơ thể và tỷ lệ vòng eo/hông.”
Một nghiên cứu được công bố đầu năm nay đã tìm thấy mối liên hệ tích cực giữa việc tiêu thụ UPF cao hơn với nguy cơ ung thư đầu cổ và ung thư biểu mô tuyến thực quản, một loại ung thư bắt đầu từ tuyến tiết chất nhầy của thực quản. Các nhà nghiên cứu trong nghiên cứu hiện tại muốn khám phá những phát hiện này hơn nữa.
Họ bao gồm 450.111 người tham gia vào nghiên cứu trước đó, cuộc điều tra triển vọng của Châu Âu về Ung thư và Dinh dưỡng (EPIC). Những người tham gia nghiên cứu đó đã được tuyển chọn từ 10 quốc gia Châu Âu và được theo dõi trong gần 14 năm; hầu hết đều ở độ tuổi từ 35 đến 69 khi tuyển dụng và 70,8% là nữ.
Một nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến cao hơn có nguy cơ mắc một số bệnh ung thư cao hơn.
UFP mà người tham gia tiêu thụ chủ yếu bao gồm đồ uống có ga, đồ uống có đường không ga, các sản phẩm từ sữa siêu chế biến, bánh mì siêu chế biến và thịt siêu chế biến. Trong quá trình nghiên cứu, có 910 trường hợp mắc ung thư đầu cổ và 215 trường hợp ung thư biểu mô tuyến thực quản.
Phân tích cho thấy rằng ăn nhiều UPF hơn 10% có liên quan đến nguy cơ mắc ung thư đầu cổ cao hơn 23% và nguy cơ mắc ung thư biểu mô tuyến thực quản cao hơn 24%. Lượng mỡ trong cơ thể tăng lên chỉ giải thích một phần nhỏ mối liên hệ thống kê giữa việc tiêu thụ UPF và nguy cơ mắc bệnh ung thư đường tiêu hóa trên.
Các nhà nghiên cứu đề xuất, dựa trên những phát hiện của họ liên quan đến việc tăng lượng mỡ trong cơ thể, rằng có thể có các cơ chế khác liên quan. Ví dụ, việc bổ sung chất nhũ hóa và chất làm ngọt nhân tạo, có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh và các chất gây ô nhiễm từ bao bì thực phẩm và quy trình sản xuất.
Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng những phát hiện của họ có thể bị ảnh hưởng bởi một số loại sai lệch nhất định. Đáng chú ý nhất, họ tìm thấy mối liên hệ kỳ lạ giữa mức tiêu thụ UPF tăng lên và nguy cơ tử vong do tai nạn cao hơn.
“UPF rõ ràng có liên quan đến nhiều kết quả bất lợi cho sức khỏe, tuy nhiên liệu chúng có thực sự gây ra những điều này hay không, hay liệu các yếu tố cơ bản như hành vi liên quan đến sức khỏe nói chung và vị trí kinh tế xã hội có phải là nguyên nhân gây ra mối liên hệ hay không, vẫn chưa rõ ràng”, George Davey Smith, một trong những đồng tác giả của nghiên cứu cho biết.
Tuy nhiên, dựa trên phát hiện rằng mỡ trong cơ thể không giải thích được nhiều về mối liên quan giữa UPF và ung thư, các nhà nghiên cứu đề nghị chuyển sự chú ý sang vấn đề thừa cân hoặc béo phì.
Morales-Bernstein cho biết: “Chỉ tập trung vào điều trị giảm cân, chẳng hạn như semaglutide, khó có thể góp phần to lớn vào việc ngăn ngừa ung thư đường tiêu hóa trên liên quan đến việc ăn UFP”.
Cần nghiên cứu sâu hơn để xác định các cơ chế khác ngoài mỡ trong cơ thể có thể góp phần gây ra nguy cơ ung thư được xác định trong nghiên cứu và tái tạo các phát hiện của nó, dựa trên độ tuổi của nghiên cứu EPIC.
“Cần có các nhóm đánh giá lượng tiêu thụ theo dõi chế độ ăn uống dài hạn, cũng xem xét thói quen tiêu dùng hiện đại, để nhân rộng những phát hiện của nghiên cứu này, vì dữ liệu chế độ ăn uống EPIC được thu thập vào những năm 1990, khi mức tiêu thụ UPF vẫn còn tương đối thấp, mối liên hệ như vậy có thể có khả năng mạnh mẽ hơn trong các nhóm thuần tập bao gồm các đánh giá theo dõi chế độ ăn uống gần đây.”
An Hạ
https://vietq.vn/canh-bao-thuc-pham-sieu-che-bien-co-lien-quan-den-nguy-co-mac-mot-so-benh-ung-thu-cao-hon-d216424.html
