Ớt bột là gia vị quen thuộc dùng để chế biến thức ăn, tuy nhiên khi lựa chọn mua sản phẩm này cần thận trọng vì dễ ‘dính’ hóa chất độc hại.
Ớt bột tiềm ẩn hóa chất gì?
Bột ớt là loại gia vị hỗn hợp không thể thiếu trong chế biến món ăn của người việt. Đặc biệt với những tín đồ yêu vị cay xé lưỡi và màu sắc bắt mắt của các món ăn được nêm gia vị như tiêu, ớt tươi, ớt bột thì đây là gia vị không thể bỏ qua. Vị cay tự nhiên mà ớt bột mang lại rất tốt cho sức khỏe người tiêu dùng.
Ớt bột có một số lợi ích sức khỏe do nó ít calo. Một muỗng canh ớt bột ước tính có ít hơn 23 calo. Điều đó có nghĩa nó là loại thực phẩm ít calo có thể giúp giảm cân.
Không những thế, gia vị thơm ngon này còn là trợ thủ đắc lực cho các món ăn thêm ngon, tròn vị. Từ đó các công việc về nấu nướng không còn là trở ngại đối với các mẹ nội trợ nữa.
Mua ớt bột cần thận trọng kẻo dính phải loại chứa hóa chất. Ảnh minh họa
Tuy nhiên theo các chuyên gia dinh dưỡng, do Việt Nam là đất nước nhiệt đới ẩm gió mùa nên ớt bột dễ bị ẩm mốc, chính vì vậy người bán thường hay sử dụng hóa chất và chất bảo quản. Bên cạnh đó, muốn ớt có màu bắt mắt người bán còn sử dụng phẩm màu để tạo màu cho sản phẩm. Các loại hóa chất, phẩm màu này khi đi vào cơ thể về lâu dài rất nguy hiểm. Chúng có thể được tích tụ thành độc tố gây hại cho gan, dạ dày, đường ruột… Thậm chí, theo một số nhà khoa học, chất Rhodamine-B được trộn trong ớt bột có thể gây ung thư.
Gần đây, Cục Quản lý Chất lượng nông lâm sản và thủy sản khuyến cáo, vì lợi nhuận, một số cơ sở chế biến, doanh nghiệp sản xuất ớt khô đã sử dụng các chất phụ gia như phẩm màu, chất bảo quản không có trong danh mục được phép hoặc vượt quá giới hạn cho phép. Điều này có thể gây hại cho người tiêu dùng như suy gan, thận và hệ thống tiêu hóa, thậm chí gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, nội tiết và nặng hơn là gây ung thư.
Đơn cử như chất Rhodamine B dùng để bảo quản và nhuộm màu đỏ tươi rất bắt mắt cho ớt để thu hút người mua. Trong khi đó, các chuyên gia cho biết rhodamine B là loại phẩm màu phát quang chủ yếu dùng trong một số kỹ thuật xét nghiệm y tế, không nằm trong danh mục được phép sử dụng trong thực phẩm do Bộ Y tế ban hành.
Bên cạnh sử dụng hóa chất, Cục Quản lý Chất lượng nông lâm sản và thủy sản nhận định việc sản xuất ớt khô, ớt bột cũng có khả năng bị lây nhiễm các vi khuẩn có hại như E.coli, Salmonella. Những loại vi khuẩn này khi đi vào cơ thể con người sẽ gây ra tiêu chảy, thương hàn. Chúng cũng dễ dàng xâm nhập vào thực phẩm nếu như cơ sở sản xuất không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm từ quá trình khai thác, thu gom, sơ chế, chế biến (từ công nhân, trang thiết bị, dụng cụ chứa đựng tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm).
Ngoài ra, mối lo ngại nhiều nhất là sản phẩm bị nấm mốc sẽ sinh ra các độc tố vi nấm mà nguy hiểm nhất là aflatoxin. Đây là loại vi nấm gây ảnh hưởng đến thận và gây ung thư gan. Trên thực tế, vào năm 2017, kết quả kiểm nghiệm được Viện Pasteur TP.HCM công bố trong một hội nhị khoa học cho biết 48 mẫu ớt khô được Viện Pasteur TP.HCM lấy tại các chợ năm tỉnh Đông Nam bộ đều có độc tố vi nấm aflatoxin gây ung thư.
Trong đó cả 48 mẫu đều nhiễm aflatoxin B1, 35 mẫu nhiễm aflatoxin B2, 11 mẫu nhiễm aflatoxin G1. Hàm lượng aflatoxin B1 trong 48 mẫu là 0,13-46,57 microgam/kg. Trong đó có 10 mẫu nhiễm aflatoxin B1 vượt quá giới hạn cho phép trên 5 microgam/kg và sáu mẫu nhiễm aflatoxin vượt quá giới hạn cho phép trên 10 microgam/kg.
Tiếp đến vào năm 2010, theo thông tin từ Chi cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm (ATVSTP) tỉnh Thừa Thiên Huế, cơ quan này đã phát hiện 5 mẫu ớt bột có chứa chất Rhodamine B. Cụ thể, do nghi ngờ màu của những mẫu ớt bột tại chợ Đông Ba và chợ An Cựu (TP Huế) có màu đỏ rực rỡ khác thường, Chi cục ATVSTP đã tiến hành lấy mẫu, sau đó niêm phong gửi đi xét nghiệm tại Viện Vệ sinh An toàn Thực phẩm.
Trong kết quả công bố, có 5 mẫu chứa Rhodamine B, một loại hóa chất phát quang dùng trong y học để chẩn đoán virus và xét nghiệm sinh hóa, ngoài ra còn được dùng để nhuộm quần áo. Rhodamine B không nằm trong danh mục cho phép được sử dụng trong thực phẩm của Bộ Y tế. Nếu dùng thức ăn có chứa Rhodamine, về lâu dài có thể sẽ gây suy gan, thận, thậm chí ung thư. Qua xác định ban đầu, toàn bộ số ớt bột trên được nhập từ Bình Định và Quảng Ngãi. Hiện cơ quan chức năng đang tiến hành làm rõ vụ việc.
Liên quan tới ớt bột, PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh – Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm – ĐH Bách khoa Hà Nội chia sẻ: “Ớt khô bị nhiễm vi nấm aflatoxin rất có thể là do điều kiện thu hoạch, phơi, bảo quản, xay sấy thành bột (hoặc nguyên quả) không đảm bảo chất lượng hay không có bất cứ sự kiểm soát nào về nhiệt độ cũng như độ ẩm, an toàn vệ sinh khiến nấm mốc phát triển trên ớt”.
Theo chuyên gia này, khi người tiêu dùng sử dụng thực phẩm mốc có độc tố aflatoxin sẽ gây ra ngộ độc trường diễn, từ từ, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trong cơ thể, đặc biệt là tích tụ dần dần trong gan gây ra tình trạng ung thư gan.
Phân biệt ớt bột trộn phẩm màu, hóa chất nhờ giác quan bên ngoài
Màu sắc: Không khó để nhận biết được ớt bột thật nhờ quan sát bằng mắt thường. Đầu tiên, chúng ta nên chú ý màu sắc của bột ớt. Ớt tươi muốn làm được ớt bột khô thì phải qua quá trình phơi khô. Việc phơi dưới nhiệt độ cao sẽ làm màu của ớt không được tươi, sặc sỡ nữa mà sẽ chuyển thành màu cam sậm hoặc đỏ đậm. Trong khi đó, ớt bột giả lại được pha thêm phẩm màu nên có màu đỏ tươi tắn, bắt mắt.
Ngoài ra, nếu quan sát kĩ sẽ thấy ớt bột thật còn lẫn rất nhiều hạt ớt khô màu vàng nhưng ớt bột giả lại rất mịn, nhìn bắt mắt. Bên cạnh đó, khi mua ớt bột cũng nên tránh các loại sản phẩm không có nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Vì có thể rất dễ mua nhầm phải ớt bột trộn phẩm màu, hóa chất.
Nếu được có thể ngửi và nếm thử mùi vị của bột ớt. Nếu ớt bột thật thì sẽ khiến nhiều người hắt hơi, cay mũi. Với ớt bột giả thì hầu như rất ít cay, thậm chí không có mùi vị gì cả.
Mùi vị: Ớt bột thật sẽ có hương thơm, vị cay riêng biệt. Những người không quen nếu ngửi mùi thì có thể hắt hơi, bị sặc mùi. Những loại ớt bột được trộn, nhuộm phẩm màu sẽ không có mùi và vị cay đặc trưng, thường có mùi phẩm màu.
Đóng gói: Loại ớt bột xịn sẽ được đóng gói một cách cẩn thận trong các hộp nhựa sạch sẽ. Có đầy đủ thông tin nhà sản xuất, hạn sử dụng, cách bảo quản và không có dấu hiệu tẩy xóa. Còn bột ớt giả thường được đóng gói một cách sơ sài trong túi nylon hoặc trong hộp nhựa không ghi tên cơ sở sản xuất. Nếu có thì chỉ đơn thuần là một tờ giấy ghi thông tin màu trắng đen, có thể làm giả dễ dàng.
An Dương (T/h)
https://vietq.vn/thuc-pham-chua-hoa-chat-ot-bot-chua-hoa-chat-rhodamine-b-co-the-gay-ung-thu-d190143.html
