Việc sử dụng thủy ngân trong làm đẹp không phải là vấn đề xa lạ. Tuy nhiên mỹ phẩm chứa thủy ngân sẽ gây ra nhiều tác hại mà người tiêu dùng không thể biết.
Hiện nay, toàn thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đã cấm việc sử dụng thủy ngân vào mỹ phẩm. Ở Việt Nam, hiện có 3 kim loại nặng không được phép cho vào mỹ phẩm là chì, thủy ngân và asen. Tuy vậy, mỗi kim loại nặng này đều có một giới hạn tạp chất cho phép. Cụ thể, trong mỹ phẩm, chì, asen và thủy ngân không được vượt ngưỡng lần lượt là 20ppm (20 phần triệu), 5ppm (5 phần triệu), và 1 ppm (1 phần triệu). (1 phần triệu = 0.0001%). Mặc dù là chất cấm, thủy ngân vẫn có mặt trong mỹ phẩm làm trắng da kém chất lượng, hay nói ngắn gọn là “kem trộn”.
Lý do thủy ngân được cho vào các sản phẩm làm trắng là vì muối của thủy ngân giúp ức chế sự hình thành melanin, dẫn đến việc da trở nên trắng hơn. Các sản phẩm làm trắng có thể ở dưới nhiều hình thức, bao gồm xà phòng (kể cả những sản phẩm dán mác “Diệt khuẩn) và kem.
Sản phẩm chứa nồng độ thủy ngân cao thường có màu ghi xám hoặc màu kem. Trong thành phần, thủy ngân có thể được viết dưới tên gọi: mercury, Hg, mercuric iodide, mercurous chloride, ammoniated mercury, amide chloride of mercury, quicksilver, cinnabaris (mercury sulfide), hydrargyri oxydum rubrum (mercury oxide), mercury iodide hoặc “poison”. Hướng dẫn sử dụng yêu cầu tránh tiếp xúc với bạc, vàng, cao su, nhôm hoặc đồ trang sức (avoid contact with silver, gold, rubber, aluminium and jewellery) có thể đồng nghĩa với sự tồn tại của thủy ngân trong sản phẩm. Tuy nhiên hầu hết các sản phẩm có chứa thủy ngân thường không liệt kê chất này trong danh sách thành phần trên bao bì nên đã gây ra nhiều tác hại cho người dùng sai cách.
Mỹ phẩm chứa thủy ngân gây ra nhiều tác hại. Ảnh minh họa
Cụ thể, mới đây trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (tiếng Anh: Centers for Disease Control and Prevention, viết tắt là CDC) cho biết, một phụ nữ 47 tuổi phải nhập viện trong tình trạng tê ở tay và mặt, đi lại khó khăn và khó nói chuyện. Tình trạng càng trở nên xấu đi trong vài tuần tiếp theo.
Phía các quan chức y tế ở bang California cho biết, ban đầu, bà có thể đáp ứng các mệnh lệnh bằng lời nói, nhưng sau đó chuyển xấu thành trạng thái nửa hôn mê. Xét nghiệm cho thấy người này có hàm lượng thủy ngân cao trong máu.
Các bác sĩ đã kiểm nghiệm các sản phẩm mỹ phẩm bệnh nhân sử dụng và phát hiện loại kem dưỡng da có tác dụng làm sáng da chứa lượng lớn methylmercury, loại thủy ngân hữu cơ rất độc hại đối với con người, đặc biệt là người già và trẻ em.
Trước đó, tại Bệnh viện Thạch Gia Trang (Hà Bắc, Trung Quốc) từng phát hiện 20 cô gái có hàm lượng thủy ngân trong người vượt quá tiêu chuẩn cho phép, trong đó có 6 người phải nhập viện.
Nguyên nhân là do họ đã dùng mỹ phẩm tự chế để chữa mụn. Các trường hợp này đều xuất hiện chứng chảy máu răng, mất ngủ, đi không vững. Sau khi thăm khám, các bác sĩ mới biết cơ thể có hàm lượng thủy ngân cao quá mức cho phép và một trong những nguyên nhân là do dùng mỹ phẩm.
Riêng tại Việt Nam, trường hợp bệnh nhân đến khám do biến chứng sau khi dùng mỹ phẩm là không hề ít. Tình trạng nhiễm độc thủy ngân trong mỹ phẩm không phải mới. Có những trường hợp vào viện trong tình trạng mặt thâm sì, nổi đầy mụn… do nhiễm độc da.
Ngộ độc thủy ngân gây tác hại gì?
Thủy ngân là một kim loại nặng và có độc tính rất cao, đã bị cấm sử dụng trong chữa bệnh tuy nhiên, thủy ngân ở dạng amalgam vẫn còn được sử dụng để trám răng và đây vẫn là vấn đề còn gây tranh cãi.
Thủy ngân tồn tại ở nhiều thể. Thủy ngân thể lỏng được cho là ít độc, nhưng thủy ngân thể hơi, các hợp chất và muối của thủy ngân thì là các chất kịch độc – và nhiều trong số ấy là có khả năng hấp thụ qua da dễ dàng. Ví dụ chỉ cần vài microlit của dimethyl thủy ngân tiếp xúc với da thì có thể gây tử vong ở người.
Thủy ngân có tác dụng ngăn các sắc tố phát triển, khiến da trắng sáng hơn chính vì thế không ít những cơ sở sản xuất mỹ phẩm đã trộn chất này vào sản phẩm của mình rồi bán ra thị trường.
Thủy ngân còn được sử dụng làm chất bảo quản trong các loại phấn mắt và các mỹ phẩm trang điểm vùng mắt khác. Thủy ngân là một thành phần rất độc hại, có khả năng thẩm thấu qua da, bài tiết qua nước tiểu, mồ hôi hoặc sữa mẹ. Nhiễm độc thủy ngân có tác động nghiêm trọng tới hệ thần kinh, làm tổn thương não bộ, gây ra chứng mệt mỏi, trầm cảm, chóng mặt, đau đầu, thậm chí làm hư thận. Mối nguy hiểm không dừng lại ở đó. Phần lớn thủy ngân trong kem làm sáng da và xà bông sẽ xâm nhập nguồn nước thải, từ đó đi vào chuỗi thức ăn.
Hồi thập niên 1950, một nhà máy hóa chất xả thủy ngân vào vịnh Minamata (Nhật Bản). Người dân địa phương ăn phải cá nhiễm thủy ngân. Khoảng 900 người thiệt mạng, hơn 2.000 người ngộ độc thủy ngân với các triệu chứng từ yếu cơ đến điên loạn, tê liệt, tử vong và kéo theo dị tật bẩm sinh. Sau cuộc khủng hoảng Minamata, thế giới đã hiểu ra hiểm họa của tình trạng ô nhiễm môi trường do thủy ngân.
An Dương (T/h)
http://vietq.vn/my-pham-cham-soc-da-chua-thuy-ngan-co-the-gay-ung-thu-da-tu-vong-d188694.html
